Алмастыру;
Донорлы-акцепторлы.
Алмастыру механизмінің маңызы сыртқы атом орбиталдарын сол орбиталдағы 2 электронды талдау арқылы қайта бүркестіреді.
Донорлы-акцептордың маңызы
Бір компоненттің сыртқы деңгейіндегі атомдық орбитальды бөлінбеген электроны жұбының болуы.(Донор)
Келесі бір компонентте бос атомдық орбитальдің болуы (акцептор).
Ковалентті байланыста полярлығына байланысты 2-ге бөлінеді:
Полюссіз байланыс – бір түрлі атом арасында болатын байланыс. Мысалы: H2, N2, O2, F2, CI2, Br2, I2 – осылар ғана полюссіз ковалентті байланыс бола алады.
Полюсті байланыс – әр түрлі атомдар арасында болатын байланыс түрі. Мысалы: HCI, HF, H2SO4, және тағы басқа қосылыстарды болады.
Металдық байланыс – тек металдарда болатын байланыс түрі. Мысалы: Na, Mg, Ca, Li және т.б.
Сутектік байланыс – сутек атомы мен электртерістілігі жоғары бір атомның арасында болатын байланыс түрі. Мысалы: HF, HCI, HBr және т.б.
Сутектік байланысқа: полисахаридтер, ақуыздар, су, HF,спирттер,аминдер, NH3, және т.б.
Кристалдық тор түрлері:
Атомдық
Молекулалық
Иондық
Металдық
Иондық пен металдық жазып қойғандықтан, келесі атомдық және молекулалықты қарастырайық.
Атомдық кристалдық тор түйіндерінде коваленттік полюссіз байланыспен байланысқан атомдар орналасқан. Қатты, қиын балқитын, суда ерімейтін заттар жатады. Мысалы: алмаз, графит, бор, кремний, карборунд, SiO2, кейбір силицидтер, карбид және кейбір қатты оксидтер (Al2O3, Cr2O3) жатады.
Молекулалық кристалдық тор – осының байланысы әлсіз болғандықтан тез бұзылады. Көбінесе осы торға газдар (O2, N2, CO, CO2,CI2 т.б.) және сұйықтықтар, су, спирт, қышқылдар, Br2 жатады. Олар қайнау және балқу температуралары төмен болады. Және бір нәрсе ұмытпайық: Бейметалдар атомдық және молекулалыққа бөлу оңай. Еске түсірсек молекулалық торда байланыс әлсіз болғандықтан ол тез бұзылады және көбінесе газдар жатады дегенбіз. Сондықтан кері қалған барлық қатты бейметалдар атомдық торға жатады. Ал сұйық бейметалл Br-да молекулалық торға жатады. Металдық кристалдық торға металдардан тек сынап-Hg ғана жатпайды,қалған барлығы жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |