Байланысты: Жақсылық Н.Ж.ТФК-408.ТК-1.еңбекті қорғау
Еңбек шартының мерзімі Еңбек шарты оған қол қойылған сәттен бастап күшіне енеді және 1 (бір) күнтізбелік жыл ішінде қолданылады.
1. Егер осы Шарттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін Тараптардың ешқайсысы соңғы жұмыс күні (ауысым) ішінде еңбек қатынастарының тоқтатылғаны туралы жазбаша хабарламаса, онда осы Шарт 2.1-тармақта көрсетілген мерзімге ұзартылды деп есептеледі. Келісім-шарт.
2. Шарт мерзімін ұзарту саны екі еседен аспауы тиіс. Еңбек қатынастары жалғасқан кезде Шарт белгісіз мерзімге жасалған болып есептеледі.
Еңбек шарты Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 15 мамырдағы № 251-III Еңбек кодексінің 28-бабына сәйкес, еңбек шартында мынадай ақпарат болуы тиіс: тараптардың деректемелері, жалдамалы қызметкер қандай жұмысты жүзеге асыратын болады (функционалдық міндеттері); Жұмысты орындау орны; еңбек шартының мерзімі; жұмыстың басталу күні; жұмыс уақыты мен демалыс уақытының режимі; мөлшері және өзгелері еңбекақы төлеу шарттары; еңбек жағдайларының сипаттамасы, кепілдіктер мен жеңілдіктер; қызметкердің құқықтары мен міндеттері; Жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері; еңбек шартын өзгерту және тоқтату тәртібі; кепілдіктер мен өтемақы төлемдері, оларды төлеу тәртібі; сақтандыру шарттары; тараптардың жауапкершілігі; еңбек шартының жасалған күні және реттік нөмірі.
Кез келген шарт сияқты, еңбек шарты шарт (мәміле) тараптарын көрсетуден басталады, яғни жұмыс берушінің деректерін (атауы, осы шартқа қол қоюға уәкілетті тұлға және соның негізінде) және жалдамалы қызметкердің деректерін (аты-жөні, ЖСН, туған күні, жеке тұлғаның№, тұрғылықты мекен-жайы және т.б.) көрсету қажет.
Келесі жеке бөлімде шарттың негізгі ережесі түсіндіріледі. Бұл бөлімде қызметкер қабылданған лауазым, оның Еңбек міндеттерін орындау орны және басқа да негізгі мәліметтер туралы ақпарат қарастырылған.
Сонымен қатар, жұмыс беруші осы бөлімде сынақ мерзімі туралы шарттарды көрсетуге құқылы. Егер еңбек шартында бұл шарт болмаса, қызметкер сынақ мерзімінсіз жұмысқа қабылданды деп есептеледі. Сынақ мерзімі үш айдан аспауы керек.
Жұмысқа қабылдау кезінде тиісті лауазымға орналасуға конкурс бойынша жұмысқа түсетін адамдар, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарын бітірген, алған мамандығы бойынша жұмысқа алғаш рет түсетін адамдар үшін, бірақ олар бітірген күннен бастап бір жылдан кешіктірмей сынақ мерзімі белгіленбейді.
Әрі қарай, еңбек шартында мәміле тараптарының (қызметкер мен жұмыс берушінің) құқықтары мен міндеттері көрсетілуі керек. Жүзеге асырылатын қызмет түріне сәйкес және Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 15 мамырдағы № 251-III Еңбек кодексінің негізінде бұл бөлімде қызметкердің де, жұмыс берушінің де құқықтары мен міндеттері туралы мәліметтер болуға тиіс. Мысалы, қызметкердің міндеті тармағында мынаны көрсетуге болады: "- Жарғының, Шарттың, лауазымдық нұсқаулықтың, бұйрықтардың, өкімдердің және жұмыс берушінің нұсқауларының ережелерін орындау; - еңбек тәртібін және ұжымдағы мінез-құлықтың моральдық-этикалық нормаларын бұзуға жол бермеу; - жұмыс процесінде жұмыс берушіге мүліктік зиян келтіруге жол бермеу; - Жұмыс берушінің мүдделерін қорғау және іскерлік беделін қолдау; - Жұмыс берушінің қызметінің мазмұнына, операцияларына, саясатына, жұмыс рәсімдері мен әдістеріне және коммерциялық, Жұмыс берушінің және жұмыс беруші құпия ақпарат туралы шарт жасасқан басқа контрагенттердің қызметтік құпиялары; - бөгде адамдар тарапынан Жұмыс берушінің қызметі туралы құпия ақпарат алу әрекеттерінің барлық жағдайлары туралы жұмыс берушіге дереу хабарлауға; - өз әрекеттерімен жұмыс берушінің имиджі мен беделіне нұқсан келтірмеуге және т. б."
Қызметкер өз кезегінде еңбек шартында оның еңбек міндеттемелерін орындауға байланысты жеңілдіктерді көрсетуді талап ете алады (мысалы: қызметкер ауыр жұмыстармен, зиянды (ерекше зиянды) және (немесе) қауіпті еңбек жағдайлары бар жұмыстармен айналысады, қызметкер кәмелетке толмаған немесе мүгедек болып табылады).
Еңбек шартының келесі маңызды ережесі "төлемдерді, еңбекақыны көрсететін ережелер"болып табылады. Бұл бөлімде ҚР заңнамасына сәйкес қызметкердің еңбегіне ақы төлеу тәртібі қамтылуға тиіс. Мәселен, мысалы, еңбекақының екі сомасын көрсетуге болады, яғни.сынақ мерзімінен өткен кезде бір сома, ал өткеннен кейін басқа сома. Сондай-ақ, осы бөлімде қандай жағдайларда бонустық сыйақы берілетінін көрсетуге болады. Осы бөлімдегі маңызды тармақтардың бірі жалақы төлеу тәртібі болып табылады: төлем күн сайын/апта сайын/ай сайын/ есептеледі; төлем қызметкердің карточкасына есептеледі немесе қолма-қол ақшамен беріледі.
Сонымен қатар, жалақы сомасы Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында ақшалай нысанда ескертіледі және келесі айдың бірінші онкүндігінен кешіктірілмей төленеді (жалақы төлеу күні еңбек шартында көзделуге тиіс). Жұмыс берушінің ең төменгі жалақыдан аз жалақы белгілеуге құқығы жоқ. 2014 жылға арналған ең төменгі жалақы - "2014-2016 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 3 желтоқсандағы № 148-V Заңының 10-бабында белгіленген 19 966 теңге (31.03.2014 ж. өзгерістер мен толықтырулармен)