Реферат тақырыбы: Егіншілікте цифрлық технологияларды қолдану
Дәлме-дәл егіншілік технологиясы
жүктеу/скачать 241,34 Kb.
|
| 2. Дәлме-дәл егіншілік технологиясы
ҚР егін шаруашылығын цифрландыру мақсатында дәлме-дәл егіншілік технологиясы қолға алынған болатын. Ондағы мақсат – кез келген өсімдіктің дұрыс өсіп шығуы үшін барынша жағдай жасау. Бір жағынан, өндірістік шығындарды азайтуға үлес қосу.Дәлме-дәл егіншілік – қазіргі таңдағы жаһандық тренд. Егін шаруашылығындағы осындай технологияның арқасында қоршаған орта ластанбайды. Тұрғындар тұтынатын ауыл шаруашылық өнімдерінің сапасы жоғары болады. Аталған концепцияның негізгі міндеті – жер телімінің барлық аумағын ұтымды пайдануға ықпал етіп, тыңайтқыштарды себу кезінде көп шығынға жол бермей, өнімділікті көбейту. Аталмыш технология еліміз үшін мынадай мақсаттарға жетуге әсер етеді. Біріншіден, мұндай озық технологиялар секторын пайдалану арқылы Қазақстан экономикасы әртараптандырылады. Екіншіден, Қазақстанға агроөнеркәсіптік кешеннің әлеуетін толықтай пайдалануға мүмкіндік береді. Дәлме-дәл егінші0лік жүйесі Қазақстанның түкпір-түкпірінде қолданылып жатыр. Статистикалық мәліметтерге сүйенетін болсақ, бүгінде 23,7 млн. гектар жер цифрландырылған. Бұл технологияның негізгі артықшылықтары: өнімділікті 35-40%-ға арттырады; тыңайтқыштарды тұтыну кезіндегі шығынды 30-50%-ға азайтады; өсімдік қорғау өнімдерін және жанар-жағар май өнімдерін 26-35%-ға азайтуға ықпал етеді. Бұған қоса, технологиялық операциялардың уақтылы іске асырылуына мүмкіндік береді. Бұл технологияның элементтерінің пайдасы мен түрлеріне келетін болсақ, дәлме-дәл егіншілік элементтерін енгізу фермерлерге өндіріс тиімділігін айтарлықтай арттыруға жағдай жасайды. Оның элементтеріне: алқаптардың электрондық карталары, нақты метеодеректер, сенсонлар мен датчиктер, ғарыштық мониторинг пен басқа да шешімдер жатады.Сондай-ақ, оның параллельді жүргізу және автопилоттау деген элементтері бар. Олардың көмегімен алқаптағы жұмыстар кезінде машиналардың өту жолдары арасындағы қашықтықты дұрыс қадағалауға болады. Тағы бір ерекшелігі – қараңғылық басқан уақыттарда жұмыс істеуге жағдай жасауы мен егін себілген жерлердің арақашықтығын дәл анықтай алуы. Осы ретте, көптеген шаруа қожалықтары болса параллельді жүргізу арқылы отынды 12% -ға дейін үнемдеуге болатынын айтып отыр.Қазіргі таңда аталмыш тың технологияны енгізу үшін ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің бастамасымен бірқатар жұмыстар атқарылып жатыр. «Дәл егіншілікті енгізу үшін фермалардың үш түрі анықталды. Олар: базалық ферма, ілгері ферма және цифрлық ферма. Бүгінде бұларға арналған қажетті элементтер белгіленді. Біз e-АӨК бағдарламасы арқылы барлық жер телімдерін цифрлау арқылы базалық деңгейді ұсындық. Ендігі кезекте базалық деңгейді ілгері деңгейге шығарып, сосын цифрлық фермаға ауыстыру қажет», – дейді ҚР Ауыл шаруашылығы вице-министрі Арман Евниев.Вице-министрдің айтуынша, елімізде 114 ілгері ферма бар. Ал, цифрлық фермалардың саны әзірге 10-ды құрап отыр. Әкімдіктер шаруашылықтардың цифрлық тұрғыдан дамуы көмек көрсетулері қажет. 2022 жылы ел аумағында 2000 ілгері ферма құрылады деп жоспарлануда.Дәлме-дәл егіншілік технологиясының арқасында еңбек өнімділігін бірнеше есеге арттыруға болады. Аталған технологияны қолдана отырып, егін жинау үшін оңтайлы уақытты болжай аламыз. «Ақылды суару» жүйесін де қолдануға болады. Осындай интеллектуалдық жүйе минералды тыңайтқыштарды себу кезінде оң әсерін беріп, залалды зиянкестер мен түрлі арамшөптерді жоюға жәрдемдеседі. Адами факторды барынша азайтып, егін өнімдерінің құнын арзандатуға серпін береді.Агроөнеркәсіп кешенінің үздік көрсеткіштері ғылымның соңғы жетістіктері мен озық тәжірибені ауыл шаруашылығы өндірісінде қолдану болып табылады. Осыған орай, ауыл шаруашылығын цифрландыру шарттарына сәйкес, екі термин тең уақыт аралығында пайда болды : «нақты егіншілік» және «ақылды егіншілік». Нақты егіншілік - бұл зияткрлік электрониканы қолдана отырып, ауыл шаруашылығы алқаптарын мақсатты басқару. Мысал ретінде датчиктердің көмегімен топырақты бағалауға арналған электрондық құрылғыларды, жайылымдардағы бос жануарлардың автоматтандырылған мониторингін және ауыл шаруашылығы техникасын мақсатты бақылауды келтіруге болады. Ауыл шаруашылығын жүргізудің заманауи сараланған әдістері жер учаскелеріндегі кеңістіктік және уақытша өзгергіштікті басқаруға мүмкіндік береді. Яғни, нақты егіншілік дегеніміз нақты жер мен егін туралы деректер қарқынды пайдаланылатын өндіріс пен басқарудың жаңа әдістерін қамтитын ауыл шаруашылығы тұжырымдамасы. Сенсорлық технологиялар мен қолдану әдістері өндірістік үдерістер мен өсу жағдайларын оңтайландыру үшін қолданылады. Ауыл шаруашылығын жүргізудің дәстүрлі әдістеріне қарағанда цифрлық деректерді пайдалану ресурстар мен шығындарды пайдаланудың тиімділігін арттыруы, сондай- ақ қоршаған ортаға әсерін төмендетуі мүмкін. Жердің нақты уаскесінде топырақтың әр түрлі қасиеттері мен өнімділігінің бар екендігі туралы ақпарат электрондық түрде далалық жазбаралдан алынуы мүмкін, бұл фермерлерге нақты уақыт режимінде әрекет етуге мүмкіндік береді. Ауыл шауашылығы техникасының қозғалыс жолақтарын және жерсеріктік басқарылатын интеллектуалды датчиктерді дәл басқару тұқымдарды, тыңайтқыштарды және пестицитерді мақсатты түрде енгізуге мүмкіндік береді. Бұл тұқым мен отын шығынын азайтуға септігін тигізеді. Дегенмен, ұшқышсыздар мен роботтар шектеулі уақытта ұшуы, жұмыс уақытының шектеулі болуына байланысты үлкен алаңдарда ғана пайдалы. Ауыл шаруашылығы дақылдарын кең ауқымды өсіру үшін әлі де ат күші, комбайндар және ірі ауыл шаруашылығы техникасы қажет. Ақылды егіншілік - (ауыл шаруашылығы 4.0 және цифрлық ауыл шаруашылығы деп те аталады) күрделі ауыл шаруашылығы жүйелерін оңтайландыру үшін ақпараттық және ақпараттық технологияларды қолдану болып табылады. Зияткерлік ауылшаруашылық технологияларын интеграциялау және деректерді берудің қазіргі заманғы технологиялары тиімді өндіріс процесін қамтамасыз ету үшін тұқым себуді белгілі бір аймаққа бейімделуге мүмкіндік береді. Ақпаратты және ақпараттық технологияларды пайдалану фермерлерге нақты деректерге негізделген шешімдер қабылдауға көмектеседі. Ақылды ауыл шаруашылығы да нақты басқару электроникасына негізделген. Бұл ауыл шаруашылық машиналарына деректерді өзара алмасуға мүмкіндік береді, өйткені олардың барлығы электронды өріс жазу файлдарына қол жеткізе алады. Бірақ фермер бұл ақпаратты қалай өңдейді? Фермерлерді қолдау үшін фермерлік басқару жүйесі, ауыл шаруашылық қосымшалары және онлайн платформалар бар. Көбінесе «Ауыл шаруашылығы 4.0» деп аталатын «Ақылды ауыл шаруашылығы» жеке машиналарды ғана емес, барлық ауыл шаруашылық операцияларын да қамтиды. Фермерлер мобильді құрылғыларда (ұялы телефондар немесе планшеттер) нақты уақыттағы деректерге қол жеткізе алады. Мысалы, деректер жиналады, өңделеді және бағаланады, мысалы, топырақтың және өсімдіктердің жай - күйі, жер, климат, ауа - райы, ресурстарды пайдалану, еңбек, қаржыландыру сұраулары. Ауыл шаруашылығы бизнесі қазіргі заманғы техника мен жабдықты бір өндірушіден сирек сатып алады. Осылайша жабдықтар жеткізушілерін таңдау тек оның қаншалықты тиімді екеніне ғана емес, сондай-ақ құрылғылардың бір - бірімен икемді түрде байланыса алатынына байланысты болып табылады. Цифлықтехнологиялардың көмегімен ауыл шаруашылығын трансформациялау үшін үлкен әлеует бар және цифрландыру бойынша ірі бағдарлама жағдайында ауыл шаруашылығы сапалы жаңа даму деңгейіне шығып, ел экономикасының қозғаушы күші бола алады. Ауыл шаруашылығын цифрландыру бағдарламасын іске асырудың негізгі бағыттары еңбек өнімділігі мен еңбек өнімділігін арттыру елдің азық - түлік қауіпсіздігін сақтау болып табылады. Нақты егіншілік элементтері нақты егіншілікті енгізу шеңберінде фермалардың 3 деңгейі анықталады: цифрлық ферма, озық ферма және қажетті элементтер жиынтығы анықталған базалық ферма. Одан әрі жұмыс мемлекеттік қолдау шаралары арқылы фермердің өз деңгейін арттыруға бағытталатын болады. Цифрлау әлемде теңдесі жоқ қарқында пайда алып келеді. Цифрлық ілгерілеу туралы, әсіресе ауыл шаруашылығы саласында сандар өздері үшін сөйлейді. жүктеу/скачать 241,34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|