Реферат тақырыбы: Егіншілікте цифрлық технологияларды қолдану
Егіншілікте цифрландырудың шетелдік тәжірибесін қазақстан жағдайында қолдану мүмкіндіктері
жүктеу/скачать 241,34 Kb.
|
| 3.Егіншілікте цифрландырудың шетелдік тәжірибесін қазақстан жағдайында қолдану мүмкіндіктері
Ауыл шаруашылығы күрделі кешен. Ол жеке, бірақ өзара тәуелді процестер кешені болып табылады. Ауыл шаруашылығы жұмыстары жақсы өнімді қамтамасыз ету үшін тиімді кезеңдерде ұйымдастырылуы тиіс. Осылайша, бұл өнімнің табысы фермер, қызмет көрсету және консалтинг технологиясы мен концепциясымен құрылған үшбұрышқа негізделген. Бүгінгі таңда цифрландыру үдерісі әлемнің барлық елдерін қозғады. Сонымен қатар әрбір елде цифрлық дамудың басым бағыттары анықталған. Қазір цифрландырудың ұлттық бағдарламалары әлемнің 15 - тен астам елінде іске асырылып жатыр. Оңтүстік Кореяда мемлекеттің белсенді позициясы бар негізгі компаниялар серпінді цифрлық технологияларға өз бетінше инвестициялайды. Мысалы, ол елдегі ең ірі байланыс операторларының бірі - жасанды интеллект және интернет заттарды SKT технологиясына 4 миллиард доллардан астам инвестиция салуға ниетті. Оператор жаңа технологияларды әзірлеудегі әріптестіктің қажеттілігін атап өтеді, сондай - ақ нақты шешімдерді әзірлеу үшін жергілікті стартаптарды тартуды жоспарлап отырады. Елдердің тәжірибесін пайдалана отырып, ауыл шаруашылығында цифрлық технологняны кеңінен қолдану көптеген жаңа нарықты ашады. Фермерлер өздерінің өнімдеріне өздерінің өндірістік тізбегін жасай алады. Мұнда интеллектуалды жүйелермен инновациялық өнімді жасайтын бастаушы компаниялардың өздері пайда болады. Бұл жүйелер тұтынушылар өсіп келе жатқан дақылдардан, кеніштерден, зауыттардан және өңдеуші зауыттардан құжаттарды анықтайды және оларды қадағалайды. Ауыл шаруашылық техникасында жаңа өнімдердің дамуы да жалғасуда. Инновациялық шешімдер фермерлерге бір мезгілде тиімді бизнес жүргізу арқылы әлемді тамақтандыруға мүмкіндік беруді жалғастырады деп күтілуде. Мысалы, ауыл шаруашылығы GPS жүйелері тыңайтқыш пен пестицидтердің мөлшерін одан әрі азайтуы мүмкін. Фермерлер электр қуатын толық қуатпен, шығарындыларсыз және іс жүзінде ешқандай шуылсыз жаңа тракторларды қуаттауға пайдалана алады. Басқа модельдер жүйенің баланстығы мен резеңке қысымды реттеуді ресурстар мен топырақты сақтау үшін ұсынады. Ауыл шаруашылық техникасының қазіргі заманғы өнімдері ауыл шаруашылығының датчиктерді, цифрлық ұстанымдарды, оптикалық тануды немесе деректерді визуализациялау жүйелерін басқаратындығын білдіреді. Автономды егін жинау машиналары ауыл шаруашылығында шындыққа айналды: машина ақпаратты дербес өңдейді және кем дегенде жартылай дербес шешім қабылдайды, ал фермер көбінесе бақылау функцияларын орындайды. Германияда қауіпсіздік және жауапкершілік ережелерін қоса алғанда, құқықтық базаның шарттары әлі анықталуда. Жоғары технологиялық жүйелерге көшудің басты алғышарты - бұл кеңжолақты желіні кеңейту. Цифрлық өріс жазу жүйесі - бұл бірнеше гигабайттардың дерекқоры, ол нақты уақыт режимінде жұмыс тиімділігін ғана емес, сонымен қатар ауылшаруашылық машинасын жолда немесе далада жүргізу сияқты маңызды факторларға байланысты болуы керек. Жабайы жануарлар секілді кедергілер дереу анықталуы керек. Digitization тек қана шаруашылықтар үшін ғана емес. Цифрлық технология мектептерде, университеттерде және ғылымн - зерттеу институттарында оқу жоспарының бөлігі болуы керек. Мысалы, Баден-Вюртемберг қаласында Хофенхайм университетінің аграрлық техника институты заманауи ауыл шаруашылығында белсенді. Профессор Ханс В. Гриенрог бастаған зерттеушілердің кейбірі «Өсімдік шаруашылығы өнімдерінің технологиялық дизайны» кафедрасында нақты фермерлік және ақылды ауыл шаруашылығын дамытуға бағытталған.Аймақтық, облыстық және ЕО деңгейлеріндегі инновациялық экономикалық саясат ауылшаруашылық әлеуетін одан әрі пайдалану үшін оңтайлы жағдайлар жасауға тиіс. Пәнаралық зерттеу жобалары және Солтүстік Рейн - Вестфалиядағы кластер сияқты ауылшаруашылық кластерлерін құру перспективалық тәсілдер болып табылады. Баден - Вюртемберг ауыл шаруашылығын және тұтынушыларды қорғау министрлігі «факультативтік ауыл шаруашылығы компоненттері» атты қызықты қаржыландыру бағдарламасын іске қосты. Бұл бағдарлама, атап айтқанда, азотты тыңайтқыштар мен географиялық ақпараттық жүйелер үшін оптикалық сенсорлар көмегімен топырақтың талдауы мен фосфатты ұрықтандыруға бағытталған. Десек те, барлық елдердің тәжірибесін, жобаларын және платформасын біздің елге енгізуге келмейді. Ол аграрлық сектордағы өзгешеліктермен түсіндіріледі. Осындан, жалпы барлық елдердің тәжірибесімен зерттей келе, біз қандай елдерден үлгі ала аламыз. Экономиканың басқа салаларымен салыстырғанда, ауыл шаруашылығы цифрландыру жағынан қарағанда өте күрделі нысан болып табылады. Себебі АӨК көптеген элементтерті қамтитын ауқымды кешен. Осыған орай ауыл шаруашылығына енгізуге болатын пилоттық жобаларды өте көп зерттеуулерден өткізіп отрып іске асыру қажет. Әлемдік тәжірибе Канада, Түркия, Австралия. Германия. АҚШ сияқты елдердің тәжірибесі мемлекеттің қызметтің әрбір кезеңінде фермерлер үшін жағдай жасайтынын көрсетеді. Мысалы. Түркияда фермерлерді тіркеу жүйесі бар, онда жеңілдікті қаржыландыру және мемлекеттік қолдау бойынша ақпарат алуға болады.Заманауи технологияларға сай қондырғымен жабдықталған, көкөніс өнімдерін жыл бойы қалыпты температурада сақтайтын 2000 тонналық көкөніс сақтау қоймасының құрылысы жүргізіліп, өнімдер сақталуда.Ауыл шаруашылығы техникаларының бірыңғай мемлекеттік тізілімін қалыптастыру мақсатында «Автопоиск» бағдарламасы іске қосылып, жобалық деңгейде қызмет көрсетуде. Экономиканың барлық салаларын, оның ішінде ауыл шаруашылығын цифрландыру – ел дамуының негізгі бағыты. Ақпараттық технологиялар ғарыш индустриясынан бастап денсаулық сақтау, білім беру және ауыл шаруашылығына дейінгі түрлі салалардағы кәсіпорындардың бизнес процесіне әсерін тигізуде. Еңбек өнімділігі мен өңделген өнім экспортының көлемін арттыру үшін АӨК цифрландырудың тиімді және қолжетімді құралдарын енгізу қажет.Ауыл шаруашылығын цифрландыру технологияларын енгізу, ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының бизнес процестерін автоматтандыру аграрлық бизнестің әсерін едәуір арттырады және ауыл шаруашылығы өнімдері айналымының процесін өзгертеді. Осы ретте,облыс бойынша ауыл шаруашылығы саласында бірнеше жоба іске асырылып, жұмысын жалғастыруда. Атап айтқанда, агроөнеркәсіптік кешенді цифрландыру мақсатында нақты егіншілік элементтерін енгізу және мал шаруашылығы саласы бойынша «ақылды фермалар» құру жұмыстары жүргізілуде. Агроөндіріске сандық технологияларды енгізу және оларды кеңінен тарату мақсатында облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының жетекшілігімен Ж.Жиембаев атындағы Қазақ өсімдік қорғау және карантин ғылыми-зерттеу институты,Қазақстан-Британ технологиялық университетінің инжиниринг және ақпараттық технологиялар институтымен бірлесіп, Шиелі ауданында орналасқан «Ақмая» ШҚ базасында нақты егіншілікке арналған «Akmaya Smart Farm» цифрлық платформасы жасалып, жоба іске асырылды. Жоба аясында шаруашылықтың 800 гектар егіс алқабына цифрландыру жұмыстары жүргізіліп, алынған деректер өңделді. Өңделген деректер негізінде алқаптың электрондық картасы және топырақ үлгілері бойынша агрохимиялық картограммалары әзірленді.Шаруашылықтың қолда бар барлық ресурстарына кешенді аудит (техника, қызметкерлер, егіс алқаптары мен олардың пайдалану тарихы, өнімділігі, дақыл сорттары және т.б.) жүргізілді. Жоғарыда аталған барлық деректер «Akmaya Smart Farm» цифрлық платформасына жинақталды. Құрылған автономдық метеостанциялар топырақ, ауа, су, күн туралы деректердің толық спектрін жазып, деректерді нақты уақыт режимінде жүйенің орталық серверіне жіберіп тұрады. Метеодеректер ауа райы жағдайларын ескере отырып, өндірістік процестерді түзету, кризистік сәттердің (құрғақшылық, зиянкестердің жаппай көбеюі) алдын алу үшін қолданылады. Деректердің жиналуы зиянкес организмдердің пайда болуы туралы болжам жасауға және қорғаныс шараларын қолдану үшін алдын ала дайындалуға мүмкіндік берді. Нәтижесінде шаруашылықтың өндірісі артып, тыңайтқыштарды оңтайлы пайдалану есебінен 14 млн теңге қаржысы үнемделді. Бұдан бөлек, цифрлық технологияларды енгізу мақсатында 30 репродуктор шаруашылықта 8,4 мың бас асыл тұқымды ірі қараға және 85 репродуктор шаруашылықта 104,0 мың бас асыл тұқымды қойға электронды бірдейлендіру тәсілдері пайдалануда. Ауыл шаруашылығы өнімдерінің электронды саудасын жүйелендіру және агроөнеркәсіп кешенінің экспорттық әлеуетін арттыру мақсатында «Агробиржа» электрондық сайты бар. Сайтта тауар өндірушілер арасында электронды сауда жасауға және басқа да ауыл шаруашылығы өнімдерін өткізуге мүмкіндік беретін Web-ресурс құрылып, электронды сауда нарығын кеңейтуге мүмкіндік береді. Онда 491 хабарландыру және 483 жаңалық орналастырылып, қолданушылар саны 1210 адамды құрады. Дрондар егіс алқаптарына барлау, талдау жүргізу үшін пайдаланылады. Мәселен, қашықтықтан зондпен тексеру жұмыстарын жүргізу, бақылау, 3D-моделдеу. Сондай-ақ 10-300 метр биіктікте фото-видео түсіріп, аумақтың шеткі және ең кіші бөліктерін де бақылай алады. Қазір осы техника арқылы алқаптың өсімдік өсіру мүмкіндіктерін, жердің құнарлылығын және ауру ошақтарын анықтауға болады. Сонымен бірге дрондар егіс алқаптарына талдау жүргізу мүмкіндігін береді. Бұл алқаптарға тұқым отырғызу жоспарларын жасау үшін өте маңызды. GPS навигаторлары– арнайы ақпарат тарататын технология. Сонымен қатар мал басын бақылайды. Бұл технологияны мал басын бақылауға арналған «виртуалды қоршау» деп айтсақ болады. Нақты айтқанда, жайылымның қай жерінде, қанша км қашықтықта екенін көре алады. Сонымен бірге ет өнімдерін өндіруде де пайдасын көрсетіп отыр. Себебі, жануардың жағдайын, денсаулығын және бойындағы өзгерістер жайында ақпарат береді. Сәйкесінше бұл өнім көлемін арттырып, кірістің ұлғаюына әсер етеді. жүктеу/скачать 241,34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|