1.1 Құқықтың қайнар көздерінің түрлері
1) Нормативтік заң актілері – бұл құзіретті мемлекеттік орган қабылдайтын , құқық нормаларынан құралған және белгілі бір қоғамдық қатынастарды реттеуге бағытталған ресми құжаттар. Оларға Конституция, заңдар мен заңға сәйкес актілер жатады.
2) Санкцияланған әдет нормалары – бұл адамдардың санасынан орын алған және көп рет қолданылуының нәтижесінде әдетке айналған , тарихи қалыптасқан жүріс - тұрыс ережелеріне мемлекеттің жалпыға міндетті мән беріп , оларды орындауды өзінің мәжбүрлеу күші арқылы кепілденуі. Әдет – ғұрып нормаларына заңды мағына беретін мемлекет санкциясы екі түрлі жолмен беріледі:
а) нормативтік актілерде әдет нормаларына сілтеме жасау арқылы;
б) оларды сот шешімдерінде және басқа да мемлекет органдар актілерінде іс жүзінде тану арқылы.
3) Заңды прецедент – бұл ұқсас істерді шешуде басшылыққа алынатын және жалпыға міндетті заңды мағына иеленетін нақты бір заңды істі шешудегі соттық немесе әкімшілік шешім.
4) Нормативтік шарт – бұл екі немесе одан да көп субъектілердің жалпыға міндетті заң нормаларынан құралған келісімі.
5) Құқықтың жалпы қағидалары – бұл құқықтық жүйенің негізгі бастамалары. Мысалы: заңнамалық норма міндетті прецедент немесе әдет нормасы болмаған жағдайда заңгерлер әділеттілік , ар – ождан , құқықтың әлеуметтік бағыттылық қағидаларына негізделуі мүмкін( Грецияның , Испанияның , Ауғаныстанның Азаматтық кодекстері).
6) Діни мәтіндер – бұлар әсіресе мұсылмандық құқыққа тән. Ең алдымен бұл Құран мен Сүннет. Құран – бұл Алланың сөздері өсиеттері және ақылдарының жиынтығы түріндегі қасиетті кітап Сүннет- бұл Мұхаммед Пайғамбардың өмірін сипаттайтын жинақ.
Достарыңызбен бөлісу: |