Реферат Тақырыбы: Иттерді қолдан ұрықтандыру техникасы
Иттерді қолдан ұрықтандыру техникасы мен әдістері
жүктеу/скачать 50,03 Kb.
|
| Иттерді қолдан ұрықтандыру техникасы мен әдістері
Қолдан ұрықтандыру асыл тұқымды жақсы ит ұрпақтарын алудың ең жақсы немесе жалғыз әдісі болып табылатын негізгі оң жағдайлары: - белгілі бір артықшылықтар жиынтығы бар және селекционерлердің қызығушылығын тудыратын туа біткен немесе жүре пайда болған ақаулары бар иттермен физиологиялық байланыс жасауға мүмкіндік бермейді (қынап құрылымының бұзылуы, жарақаттар және т .б); - иттердің бірінің жыныс жолдары арқылы берілетін аурудың (вирустық саркома, бруцеллез және басқалары) тасымалдаушысы болып табылады); - иттердің селекциясындағы жақсы тұқымдық иттерді өсірудің бірден-бір тиімді жола болып табылады. Қандай жағдайларда жасанды ұрықтандыру қажет.Иттерді жасанды ұрықтандыру жұмысы өте қарапайым, бірақ арнайы технологияны мұқият сақтауды қажет етеді. Алынған сперманың бір бөлігіне (жинау кезінде эякуляттың екінші бөлігі сақталады) сарысы немесе сүт негізіндегі еріткіш қосылады. Компоненттің пропорциясы сәйкесінше 1: 8 және 1: 4 және дайындалған материал 20 миллилитрлік шприцке жиналады. Еркек иттің жыныс мүшелері фурацилин негізіндегі ерітіндімен жуылады, содан кейін катетор жатыр мойнына енгізіліп, оны қынаптың жоғарғы қабырғасы бойымен жайлап жылжытады (сурет 18). Осы жұмысқа дөңгелек пластикалық икемді катетор қолданылады және ол енгізілгеннен кейін дайындалған шприцпен біріктіріліп, ұрығы бар құрамды жатырға баяу (10-15 минут) енгізеді. Бұл әдістің тиімділігі өте жоғары, әрі жіберілген ұрықтың дару ықтималдылығы 89-99 пайыз болады. Дәл осындай әдісті мұздатылған ұрықпен ұрықтандыру үшін де қолдануға болады. Бүгінгі күні жібіткеннен кейін сәтті ұрықтандыру жүргізілген шәуетті сақтаудың ең ұзақ мерзімі 8 жылды құрады. Осындай тәжірибе АҚШ - та жүзеге асырылды. Бұл жасанды ұрықтандырудың тиімділігін дәлелдейді және генофондты байыту тұрғысынан оның пайдалылығын көрсетеді. Өйткені, бірнеше жыл бойы шәуетті сақтау, бізге айтарлықтай мүмкіндік береді және іріктеу кезінде болса да, ең сәтті ұрпақтарды жүргізуге болады. Шәуеттің сапасы мен көлемі, еркек иттің жақсы физиологиялық формада болуына байланысты. Қолдан ұрықтандыру әдістерінің келесі жүгізілетін жұмыстары бар: 1) вагиналды тұрғыда шәуетті енгізу; 2) хирургиялық әдістерді қолдана отырып, тікелей жатырға имплантация жасау; 3) шәуетті трансцервикалді жолмен тікелей жатырға енгізу. Ұрықтанудың соңғы әдісі ең тиімді деп есептелінеді: мұздатылып,кейін салқындатылған немесе жаңа дайын болған шәуетті қолданған кезде ол туудың ең жақсы көрсеткіштерін қамтамасыз етеді. Мамандар вагиналды әдіс ұрықтандырудыңжаңа салқындатылған ұрықпен жүргізілетіні кезінде жақсы нәтиже бермейтінін айтқан болатын. Трансцервикалды ұрықтандыру технологиясы.Трансервикальды әдіспен ұрықтандыру үшін Норвегиялық катетер немесе қатты эндоскоп қолданылады. Көп жағдайда эндоскоп қолданылады, өйткені ол монитордағы процесті бақылау мүмкіндігіне байланысты сперматозоидты жатырға енгізудің жоғары дәлдігіне кепілдік береді. Катетерді қолдану жоғары нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді, бірақ бұл құралмен жұмыс істеу маманның жоғары біліктілігін талап етеді. Егер қанжардың артықсалмағы болса, мамандар катетордің көмегімен ұрықтанудан бас тартуды ұсынады. Транссервикалды ұрықтандыру әдісінің таңдалуына қарамастан, жұмыс үшін седативтер қажет емес және анестезия қолданылмайды. Қолдан ұрықтандыру саласындағы мамандар егер мұздатудың нақты көрсеткіштері болмаса, жаңа немесе салқындатылған шәуетпен ұрықтандыру жақсы екенін айтады. Қолдан ұрықтандыру үшін жеткілікті уақытты анықтауға көмектесетін әдістер мен құралдар көп: - кез-келген шәует алушы, оны алу уақытын білген жөн; - вагинальды цитология; - прогестерон үшін қан сараптамасы (бұл овуляция күнін анықтаудың ең сенімді әдісі). Жоғарыда айтылғандай, овуляция күні неғұрлым дәл анықталса, салқындатылған немесе мұздатылған ұрықпен ұрықтандырудың тиімділігі соғұрлым жоғары болады. Егер ұрықтандыру жаңа ұрықпен жасалса, онда олар оны овуляция күні, содан кейін тағы бір рет-күн сайын жасайды. Егер ұрықтандыру үшін салқындатылған немесе мұздатылған сперма таңдалса, онда ұрықтандыру овуляциядан кейін 2 немесе 3 күн ішінде жүзеге асырылады. Жаңадан алынған және мұздатылған шәуетті пайдалану. Шәуетті салқындату технологиясы бүгінде жетілдірілгеніне қарамастан, мұздатылған немесе салқындатылған тұқыммен ұрықтандыру, жаңадан алынған ұрықпен ұрықтандыру сияқты әсерлі нәтиже бермейді. Ең төменгі көрсеткіштер — мұздатылған шәуетпен ұрықтандыру. Тиімділіктің төмендеуі сперматозоидтар ерігеннен кейін 2-12 сағат бойы тірі және белсенді болып қалатындығына байланысты. Жаңадан алынған шәуетте сперматозоидтар бірнеше күн өмір сүреді. Сондықтан мұздатылған сперманы жатырға тікелей енгізу керек, мысалы, трансервикальды. Бұл жағдайда ұрықты уақытында енгізу үшін овуляциясының уақытын қатаң бақылау керек. Иттердің шәуетін алу және ұзақ уақыт сақтау үшінбірнеше объективті себептер керек: - тест жүргізу, ұрықтың сапалық және сандық сипаттамаларын анықтау; - болашақта ұрғашы итті ұрықтандыру үшін ұрықты сақтап қою мүмкіндігі; - тұқымның белгілі бір қажетті мөлшерін жинақтау; - карантиндік талаптарды мен шектеулерді сақтау қажет болған жағдайда. жүктеу/скачать 50,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|