Реферат Тақырыбы: Сөзжасамның жалпы түсініктері. Морфемдік талдау және орфография. Орындаған: Муратваева Муниса Тобы: ФӨТҚА 04-22 Қабылдаған:Қасымбекова. А. Н шымкент-2022 І Жоспар

Жоспар

• Жоспар

1.Кіріспе

2.Негізгі бөлім

1.Cөз құрамы

2.Морфемалық талдау

3.Сөз жасам.Оның түрлері

4.Жұрнақтандыру

3.Қорытынды

4.Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Сөз құрамы магынасына , формасына карай бөлімдерден тұрады . Олар : префикстер , сез тубiрi , жұрнак және жалгау . Осы сөз бөлiктерiнiң бәрiн морфемалар деп атайды . ( грекшеден morphe - форма ) « Құрылыс >> материалы ретiнде грек тiлiнiң сөз бөлiктерi алынады . Клиникалык терминдер тiлдiң баска сөзi секiлдi сөз бөліктерден тұрады .

Латын тілінде сөзжасам - қосылу (сөзбірігу) немесе аффиксация 2 негізгі әдіспен жүреді:

• 1) Аффиксация әдісі- латын тілінде әлдқайда кең таралған, яғни дербес болмысы жоқ элементтердің сөзіне префикстер(сөзбасында) немесе суффикстер(сөздің соңында) арқылы жалғану, мысалы: cost-a, cost-al-is (қабырғалы), parare - пісіру, prae-parare – дайындау.
• 2) Сөзбіріктіру(қосылу) - екі немесе одан да көп негіздердің қосындысы. Мысалы: cystoscopia (cystis - қуық, scopia - цистоскоп көмегімен қуықтың ішкі бетін зерттеу; armige (arma+gero) қару асынушы). Мұндай сөздер қиын деп аталады.

Негізгі бөлім

Негізгі бөлім

• Морфемика — тілдің морфемдік құрылысы , - сөз құрамындағы морфемалардың жиынтығы және солардың түрлері ; сөздің құрамындағы морфемалардың түрлері мен құрылысын зерттейтін білімінің бiр саласы . морфемиканың негізгі зерттеу объектісі морфема . себептi Сол морфемика морфемалардың өзара бөлінуі және өзгеріске түсу ерекшеліктерін анықтауды максат етеді .
• Морфемиканың негізгі бөлімдері дәрежесінде бөлінетін мәселелері.
• Морфемалардың түрі мен олардың қызметіне байланысты сөз құрамындағы реттік жүйесін зерттеу(түбірлер мен қосымшалар жүйесі);
• Морфемалардың лексикалық және грамматикалық мағыналарын анықтау;
• Сөз құрамындағы морфтарды өзара жіктеу және қандай морфемалардан тұратынын анықтау процесін зерттеу;
• Морфемалардың өзара бірігуінде болатын дыбыстық өзгерістерді зерттеу;
• Морфемалардың дыбыстық құрылысын анықтау;
• Латын тіліндегі префикстер тұрғысынан латын және грек предлогтары жиі қолданылады:
• sub(лат. астында) sublingualis-тіл асты
• inter(лат. арасында) intereostalis- қабырғааралық
• hypo(гр. асты) hypodermicus- терасты
• hyper(гр.үсті) hypertonia- жоғарыланған қан қысымы
• intra(лат. ішінде) intramuscularis-бұлшықет ішіне