Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті
«Аграрлық» факультеті
Ветеринариялық медицина кафедрасы
Реферат
Тақырыбы:Тіс аурулары және тіс беттесулерінің ақаулары
Орындаған:Қарықызы Ж.
Тобы:АП-17-8К1
Қабылдаған: Шатманов қ
Шымкент, 2021
Тістер эмаль және цементпен қапталған, дентиннен құралады. Олардың тіс куысы болады. Tic қуысына қан тамырлары ме»; нервтер енеді. Тістер жоғарғы және төменгі жақтардыц тіске ар-налған үяларына еніп тұрады. Ересек.жылқыда (биелерде) не бары 36 тіс, ал айғырларда 40 тіс болады. Олардың: 12 күрек тіс, 4 азу тіс, 12 ауыспалы түбір тіс (премолярлар) және 12 тұракты тіс (молярлар) болады. Ірі кара малда 32 тіс болады, олардың: 8 азу тіс (төменгі жақта ғана) жоне 24 түпкі тіс болады. Иттерде 40 тіс болады (42 де болады), олардың: 12 күрек тіс, 4 азу тіс және 24 түпкі тіс болады. Тістердің бұрыс өсуі. Онда: 1) бір не бірнеше тістері мүлде болмайды, 2) бір не бірнеше тістері артық болады, 3) тістері бір келкі шыкпайды, бұл жағдайда сүт тісі тұракты тісі шықканға дейін түспегендіктен, тұракты тіс амалсыздап бір жағына қарай кыйсайып, сойдақ болып шығады, және ең акырында, 4) күрек тістері бір калыпты орналаспайды: жоғарғы жақтағы күрек тістер сорайып тұрады ■—сазан тісі (прогнатиясы), төменгі жақтағы ьүрек тістері сорайып — шортан тісі (прогения) болады.
Емдеу. Бұрыс шықкай тістерді ауыздың жұмсақ тканьдарын зақымдаған не жем шайнауға бөгет жасаған кезде ғана емдейді. Бұл тістерді алып тастайды не жарып, сындырады.
Тістердің бір қалыпты қажалмауы- Ұшты тістер түпкі тістердің шайнайтын үстінің бір қалыпты қажалмауынан болады, осыдан кыры және төменгі жактағы тістердің ішкі кыры ұзарып, сүйірлене-ді. Жоғарғы жақтағы тістердің үшты қыры ауыздың бет жақ үстін, ал төменгі жақтағы тістердін үшты кыры — тілді жаралайды. Ұшты тістері бар жануарлар жемді шала шайнайды, сондыктан іқарын-ішек жолының қызметі бұзылады. Сонымен қатар, ұшты тістерден шайналмай қалған жем бет пен тістердіц аралығында бастайды.
Емдеу.Ұшты кырларын тіс түрпімен егеп тастайды (ұшты тістерді егеуден карацыз 249—250-беттер). Беттін ауыз жак үстінде не тілде ірінді жара пайда болған кезде ғана кесуге болатындығын атап кету қажет.
Ұзын тіс, тістің кажал-маған кезіаде пайда болады. Бүл кара-ма-карсы тістің жоқтығынан не онын кариезденіп шіруінен пайда болады. Узын тіс жем шайнауға бөгет жасайды, ол кейде жүмсақ тканьдарды закымдайды.
Е м д е у. Ұзын тісті көршілес тістерге тең етіп, арнаулы тіс қайшыларымен кеседі, не арнаулы қашаумен кашап, альт тастайды (ұзын тістерді кысқартуды караныз, 249—250-беттер).
Қайшы тістер сопақ келген төменгі ж-ақтарда кездеседі, бүл жағдайда тістердің шайнайтын үсті бір-біріне тимей, қапталып тү-рады. Мұндай тістер айқасқан қайшыға үқсайды, сондықтан жемді шайнап, ұсақтай алмайды, тек езеді. Жануардьщ бүл кемшілігін жазуға болмайды. Кейбір жағдайда тістердің сорайып шыққан ұштарын сындырьш отыру керек.
Достарыңызбен бөлісу: |