Республикалық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары
жүктеу/скачать 12,23 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖИНАҚ Ә. Рақыш (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Сексен мың екен маясы
| Төрт түлік
малдың бәрі сай» [8, 6 б. ]. Байбөрі деген бай бопты, Төрт түлігі сай бопты. Тоқсан мың екен қорасы, Мұрындық, ноқта тимеген, Түйешілер мінбеген Сексен мың екен маясы [9, 8 б. ] Ерназардың өзі бай болыпты. Төрт түлік малы сай болыпты. Қора толған қойлары болыпты. Келе-келе түйелері болыпты. Өріс толған жылқылары болыпты» [10, 3 б. ]. Қазіргі таңда сананың жетілуі мен ата кәсіптің артта қалуы байлық ұғымы өзгеше танымдық мағынаға ие болғанын көрсетеді. Қазіргі қазақ үшін байлық ұғымы рухани мен мәдени байлық, материалдық және қазба байлық, сондай-ақ, физикалық байлық деген тәрізді т. б. түр-түрге бөлініп қолданылып жүр. Бірақ байлықты малмен өлшеу түсінігі қазіргі қоғамдағы адамдардың санасында әлі сақталып қалғанын және коммуникация процесінде көрініс табатынын байқаймыз. Мысалы, «Қазақша ассоциациялық сөздігінде» «байлық» стимул сөзіне 241 ассоциация берілген [11, 78 б. ]. Сонда ең жиі берілген жауаптар қатарында 88 орында «мал-мүлік» деген ассоциация кездеседі. Яғни қазіргі таңда қазақ халқының тілдік санасында «мал» байлықтың өлшемі болып жиі қолданылмаса да, әлі күнге дейін сақталған түсініктердің бірі болып табылады. Қазақ халқы – батыс пен шығыс елдеріне ұқсамайтын ерекше халық. Оның өмір сүру салты, діні, мәдениеті, тілі тығыз байланыста дамып, өзгеріп отырады. Қазіргі қазақ халқының әлеуметтік ортасы да, саяси өзгерістері де, бастан өткізген тарихи өткелдері де қазақ халқының менталитетін айтарлықтай өзгертті. Бірақ әлі де санада сақталған ерекшелік, қазақтың ұлттық кодын айқындап тұр. Олар төмендегі суретте берілген. |