Республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдары

192 
 
Жуырдағы  Корат  пен  Шамирдің  тәжірибелері  балалар  электронды  оқулық- 
тарды тек ұната ғана қоймайды, сонымен қатар олар мәтіннін мағынасын аңығырақ 
түсінеді деп көрсетеді. Мысалы: 3–5 жас аралығындағы бүлдіршіндер дыбыстар мен 
сөздерді  үлкен  адам  кітапты  оқығаннан  гөрі  оларды  электронды  оқулық  арқылы 
тезірек игереді. 
Гринли-Мур  және  Смит  АҚШ-да  жүргізілген  зерттеуде  е-оқулықпен  мәтінді 
оқыған  оқушылар  coprehension  тапсырмасында  баспада  басылған  кітапты  оқыған 
балаларға қарағанда көбірек ұпай жинап, жоғары қызығушылықты білдірді. 
Гримшо е-кітаптар  балалардын түсініп оқуына тиімді болу үшін төмендегідей 
сипаттарға ие болу керек:  
1) әңгіме дыбысталуы қажет, 
2) анимациялық суреттермен, дыбыс эффектілерімен жетілдірілуі керек, 
3) баланың деңгейіне сәйкес on-line сөздікпен жабдықталуы тиіс. [5, 7 б.] 
Электронды  оқулықтар  ғылыми  негізінде  дайындалған  педагогикалық 
ақпараттық  өнім.  Электрондық  оқулық  дайындаудың  концептуальдық  негізі 
модульдық  оқытдың  педагогикалық  теориясы  болып  табылады.  Сонымен  қатар 
электрондық  оқулық  дайындаудың  педагогикалық  принциптер  жүйесі  оқытудың 
дидактикалық  жүйесіне  сәйкес  келеді.  Яғни,  процесінің  автоматтандырылған 
формасы  іспеттң.  «Электрондық  практикум»  берілген.  Оқушы  оқулықты  қажет 
етпей-ақ  информатика  негіздерінен  кез-келген  мәліметті  тауып  алып,  оқып-ақ 
үйренуіне  болады.  Лабораториялық,  практикалық  жұмыстар  компьютер  көмегімен 
тез,  жылдам  түсіндіріледі.  Бақдарламаны  меңгеруге  арнал.ан  тест  сұрақтарымен 
қамтамасыз етілген. 
Электрондық оқулық оқушы үшін дайын материал.  
Мұғалім  үшін  электронды оқулық  бұл  күнбе-күн  дамытылып отыратын  ашық 
түрдегі  әдістемелік  жүйе,  оны  әрбір  оқытушы  өз  педагогикалық  тәжірибесіндегі 
материалдармен толықтыра отырып, ары қарай жетілдіре алады.  
Электронды  оқулықтарды  дайындаудың  бір  жүйеге  келтірілген  заңдылығы 
болуы  керек.  Осыған  байланысты  электронды  оқулықтарды  дайындауда  мынадай 
дидактикалық шарттарды ескеру керек секілді. 
– белгілі  бір  пәнге  байланысты  дайындалған  электрондық  оқулықтың  сол 
пәннің типтік бағдарламасына сәйкес болуы болуын; 
– электронды  оқулықтар  курста  оқытылатын  тараулар  мен  тақырыптарға 
қатысты лекция конспектісін қамтитын негізі; 
– зертханалық  және  практикалық  тапсырмаларды  орындауға  арналған 
қосымша; 
– материалға қатысты анықтама; 
– библиографиядан тұратын көмекші; 
– аралық және қорытынды бақылау сұрақтарынан тұратын тест; 
– материалды  дайындауда  пайдаланылған  әдебиеттер  тізімдері  бөлімдерін 
қамтуын;  
– электронды  оқулықтың  кәдімгі  оқулықтар  мазмұнын  қайталамауын,  яғни 
берілетін тақырыпқа қатысты ақпараттың нақты әрі қысқы берілуін ескеру керек; 
– белгілі бір тақырыпқа қатысты материал 2–3 экрандық беттен артық болмауы 
тиіс. Егер мәтін көлемі бірнеше экрандық бетті қамтитын болса онда экранда пайда 
болатын  он  жақ  тік  төменгі  көлденеңінен  жылжыту  сызықтарын  электрондық 
оқулықты пайдаланушының көп пайдалануына тура келеді; 
– бір қатардағы мәтін 62–65 таңбадан аспауы тиіс; 
– оқулықты  шектен  тыс  иллюстрациялық  анимациялық  тұрғыдан  көркемдеу 
пайдаланушыға кері әсерін тигізуі мүмкін. [6, 1 б.] 

193 
 
Ағылшын  тілі  пәні  сабағында  вокабулярды  қалыптастыру  үшін  түрлі 
электронды  құралдар  қолдануы  мүмкін.  Олардың  ішінде  электронды  сөздік, 
Messeges 1 электронды оғулығында тақырыптық сөздік қарастырылған. 
 
 
 
Лексикалық бірліктерді бекіту үшін бір қатар жаттығуларды табуға болады. 
 
 
 
 
 
Әдебиеттер 
1. https://strategy2050.kz/news/3792 
2. https://ru.wikipedia.org 
3. MOFAREH ALQAHTANI, International Journal of Teaching and Education Vol. III, No. 3 / 2015 
4. Высокие  технологии  –  залог  устойчевого  развития:  Труды  международной  научной 
конференции. – 2011. – С. 100-103. 
5. IbooC Workshop at IDC 2013, June 24, 2013, New York, NY, USA. 
6. http://www.uniface.kz/index.php?post=article§ion=4&id=27 
 
 
ДИСТАНЦИОННОЕ ОБУЧЕНИЕ  
КАК ЭФФЕКТИВНАЯ ТЕХНОЛОГИЯ ОНЛАЙН ОБУЧЕНИЯ 
 
Т.В. Заяц, Е.В. Моисеева  
КГУ им. Ш. Уалиханова, г. Кокшетау  
 
На сегодняшний день одной из задач нашего государства является модерниза-
ция всей системы образования. В рамках этого процесса наблюдаются значительные 
изменения в системе дистанционного обучения, которое в настоящее время рассмат-
ривается  как  преобладающее  направление  учебной  деятельности. Основу  образова-
тельного  процесса  при  дистанционном  обучении  составляет  целенаправленная  и 
контролируемая  интенсивная  самостоятельная  работа  обучаемого,  который  может 
учиться в удобном для себя месте и по индивидуальному расписанию [1]. 
На  современном образовательном  рынке  сложилась  устойчивая  тенденция ис-
пользования возможностей дистанционного обучения, как за рубежом, так и в нашей 
стране.  Взглянув  на  историю  развития  дистанционного  обучения,  можно  выделить 
несколько этапов его формирования, а также успехи и перспективы его развития. По 
мнению большинства исследователей в этой области, родоначальником данной фор-
мы обучения  принято  считать  чешского  ученого,  педагога, общественного  деятеля, 
систематизатора  и  популяризатора  классно-урочной  системы  обучения  Яна  Амос 

194 
 
Каменского. Именно он 350 лет тому назад впервые ввел в образовательный процесс 
иллюстрированные  учебники  и  впервые  предпринял  попытку  систематизировать 
систему образования в Европе.  
Следующим  этапом  формирования  дистанционного  обучения  является  «кор-
респондентское»  обучение,  основателем  которого  является  Исаак  Питман,  который 
внедрил  попытку  обучения  на  расстоянии.  Начиная  с  1840,  года  он  начал  обучать 
студентов  Великобритании  посредством  отправления  сообщений.  Таким  образом, 
Исаака Питмана можно по праву считать основоположником дистанционного обра-
зовательного  курса.  Необходимо  отметить,  что  данная  форма  обучения  достаточно 
популярна и в наши дни и лежит в основе функционирования образовательных кур-
сов  «Ешко»,  которые  представляют  успешную  возможность  изучения  иностранных 
языков.  
В  Америке развития дистанционного обучения связано с именем Анны Элиот 
Тикнор,  которая  в  1873  году  создала  дистанционный  курс  обучения  для  женщин-
домохозяек  посредством  почты  под  названием  «Общество  Тинкор»,  взяв  за  основу 
английскую  программу  «Общество  поддержки  домашнего  обучения».  А  уже  в  сле-
дующем году университет штата Иллинойс предложил эту же программу широкому 
кругу людей.  
История создания дистанционного образования имеет и советские корни, когда 
в 30-е годы XX века в СССР стали действовать заочная форма обучения. Именно эта 
форма  обучения,  с  ее  большими  возможностями  и  высокой  степенью  эффективно-
сти, была в последующем использована британскими специалистами, которые пред-
приняли успешную попытку ее внедрения в Великобритании. Видя дальнейшие пер-
спективы  ее  развития,  Британское  правительство  выделило  значительные  средства 
для  внедрения  и  реализации  подобной  формы  обучения,  разработав  учебно –  мето-
дическую  базу  и  образовательные  технологии,  предназначенные  специально  для 
дистанционного обучения.  
Однако  на  этом  британские  ученые  не  остановились.  Взяв  этот  процесс  под 
правительственный  контроль,  в  1969  году  под  руководством  премьер  –  министра 
Харальда Уилсона впервые в мире был создан университет дистанционного образо-
вания Open University (Открытый Университет), который до настоящего времени яв-
ляется неоспоримым лидером в этой области. В работе университета осуществлялась 
как односторонняя связь с обучающимися в виде печатных материалов, радио и те-
лепередач,  так  и  двусторонняя  связь,  посредством  консультаций,  краткосрочных 
курсов. Ежегодно в этом университете обучаются более 300 000 студентов, включая 
более 14 000 магистрантов и 1300 студентов программы PhD.  
Немаловажно  отметить,  что  по  результатам  опросов  выпускников  «The  Open 
University», более 94% из них довольны качеством полученного образования. Позже, 
учебные заведения, ведущие обучение на расстоянии, появились в целом ряде стран: 
университеты США (Университет штата Иллинойс в 1874 году; Чикагский Универ-
ситет в 1891 году; Университет штата Висконсин в 1906 году), Канады (Королевский 
университет  в  1889  году),  Австралии  (Университет  Квинсланда  в  1911  году).  Их 
примеру  последовали  сотни  вузов  как  в  этих,  так  и  в  других  странах:  Universidad 
Nacional  de  Educacion  a  Distancia  (UNED)  в  Испании  (1972),  Allama  Iqbal  Open 
University  (AIOU)  в  Пакистане  (1974),  Sukhothai  Thammathirat  Open  University 
(STOU)  в  Тайланде  (1978),  Корейский  государственный  открытый  университет 
(Korea National Open University, KNOU) (1982), Universitas Terbuka (UT) в Индонезии 
(1984)  и  Государственный  открытый  университет  им.  Индиры Ганди  (Indira  Gandhi 
National Open University, IGNOU) в Индии (1985).  
В Российской Федерации с 30-го мая 1997 был реализован эксперимент по вне-
дрению  дистанционного  обучения,  в  рамках  которого  была  создана  сеть  филиалов 

195 
 
Российских вузов, использующих при обучении только дистанционные технологии. 
Эксперимент  оказался  более  чем  успешным  и  22-го  февраля  2012  года  Совет  Рос-
сийской Федерации внес поправки в законодательство об образовании, разрешив ис-
пользовать  дистанционные  технологии  в  рамках  всех  образовательных  программ  и 
при всех формах обучения.  
Данная  форма  образования  является  весьма  перспективной  и  для  нашей  стра- 
ны,  поскольку  Президент  Республики  Казахстан  Н.А. Назарбаев  в  своем  Послании 
народу  Казахстана  «Стратегия  «Казахстан-2050»:  новый  политический  курс  состо- 
явшегося  государства»  призвал  внедрять  инновационные  методы,  решения  и  инст- 
рументы в отечественную систему образования, включая дистанционное обучение и 
обучение в режиме он-лайн, доступные для всех желающих [1]. 
В Казахстане система дистанционного обучения находится в режиме экспери-
мента. Лишь с 2012 года, после того как было принято постановление Правительства 
Республики  Казахстан  №112  (19.01.2012  г.)  «Об  утверждении  Правил  организации 
учебного процесса по дистанционным образовательным технологиям», дистанцион-
ное образование начало внедряться во многих казахстанских вузах [2].  
В настоящее время вступил в силу Приказ Министра образования и науки Рес-
публики Казахстан от 20 марта 2015 года №137 «Об утверждении Правил организа-
ции  учебного  процесса  по  дистанционным  образовательным  технологиям»,  регла-
ментирующий процесс его внедрения в казахстанские вузы [3].  
Отличительной особенностью является то, что возможность пройти обучение в 
вузе  дистанционно  в  нашей  стране  есть  только  у  людей,  уже  имеющих  диплом  о 
средне-профессиональном (средне-специальном) или высшем образовании. На сего-
дняшний день в ряде казахстанских вузов дистанционное обучение выступает в ка-
честве формы заочного обучения. 
Говоря о перспективах его развития, необходимо отметить как положительные, 
так  и  отрицательные  стороны  этого  вида  образования.  К  одному  из  главных  пре-
имуществ  удаленного  образования  можно  отнести  географическую  независимости, 
когда  любой  человек,  имея  доступ  к  сети  Интернет,  может  получить  образователь-
ные услуги. Другим несравненным плюсом является то, что обучающийся сам может 
определить  темп  обучения,  возвращаясь  неоднократно  к  пройденному  материалу 
и т. д.  
Дистанционное  образование  позволяет  выработать  индивидуальный  график 
обучения, что позволяет рационально использовать время обучающегося. Дистанци-
онное  образование  позволяет  повысить  квалификацию,  получить  дополнительное 
образование, углубить знания в определенной области, изучить программу в сжатые 
сроки и т.д.  
К главным недостаткам данной формы обучения можно отнести, прежде всего, 
отсутствие  очного  общения  между  преподавателем  и  обучающимся.  К  учащимся 
предъявляются высокие требования, поскольку они должны обладать высоким уров-
нем  мотивации,  хорошими  навыками  самостоятельной  работы  и  самостоятельного 
приобретения знаний. Кроме того, они должны обладать отличными навыками рабо-
ты с информационными технологиями [5; 553-556].  
Таким образом, в отличие от традиционной заочной формы обучения, дистан-
ционная форма обучения характеризуется следующими особенностями: 
1) использование  средств  информационных  технологий  (использование  все-
мирной сети Интернет, видеоконференции и т.д.);  
2) гибкость и индивидуализация обучения;  
3) разнообразие  средств  обучения  (электронные  учебники,  видеоматериалы, 
компьютерные обучающие программы и т.д.); 
4) высокий уровень мотивированности обучающихся.  

196 
 
Все вышесказанное позволяет сделать вывод, что в современных условиях сис-
тема дистанционного обучения, обеспечивающая использование новейших техноло-
гических достижений, становится неотъемлемой, конкурентоспособной частью всего 
образовательного пространства нашей страны.  
 
Литература 
1. Бордияну И. В. Совершенствование организации и управления дистанционным обучением в 
системе  высшего  образования  Республики  Казахстан.  //  Диссертация  на  соискание  ученой  степени 
доктора философии (PhD). – Алматы, 2011  
2. Послание Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева народу Казахстана «Стратегия 
«Казахстан-2050»: новый политический курс состоявшегося государства». – Астана, Акорда, 2012  
3. http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31122911 
4. http://www.edu.gov.kz/ru/prikazy-ministra-obrazovaniya-i-nauki-respubliki-kazahstan 
5. Шевцова  В.С.,  Акубаева  Д.М., Тукенова  Х.Т.  Перспективы  развития  дистанционного  обра-
зования в Казахстане. – Вестник КазНТУ. – 2015. – №3. 
 
 
ТІЛДЕРДІ ОҚЫТУ ТӘЖІРИБЕСІНДЕГІ ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚЫТУДЫҢ 
МҮМКІНДІКТЕРІ 
 
Г.К. Казымбетова 
Дарынды балаларға арналған Абай атындағы №10 лицей-мектебі,  
Павлодар қаласы 
 
Қазақ тілі пәнін компьютермен оқытудағы мақсаты – оқу жұмысының жоғарғы 
дәрежелі  болуына  жағдай  жасау,  оқушының  біліктілігі  мен  белсенділігін  арттыру, 
оқушының қызметін ынталандыру. 
Қазақстан  Республикасының  «Білім  туралы»  заңында  білім  беру  жүйесінің 
жеке  адамды  қалыптастыруға,  дамытуға  және  кәсібін  шыңдауға  бағытталған  рөлі 
атап  көрсетілген:  «педагог  қызметкерлер  оқушылардың  мемлекеттік  білім  беру 
стандартында көзделген деңгейден төмен емес білім, білік, дағды алуын қамтамасыз 
етуге,  жеке  шығармашылық  қабілеттерінің  көрініп,  дамуы  үшін  жағдай  жасауға 
міндетті», – делінген. 
Компьютерлік технологияны қолдану арқылы оқушылардың қазақ тіліне деген 
қызығушылығын  арттыру,  интерактивтік  тақталарының  мүмкіндіктерін  барынша 
пайдалана отырып оқушылардың ынтасын, белсенділігін арттыру. 
Қай  елдің  болсын  өсіп  өркендеуі  өркениетті  дүниеде  өзіндік  орын  алуы  оның 
ұлттық  білім  беру  жүйесінің  қалыптасуына,  даму  бағытына  тікелей  байланысты. 
Себебі қазіргі кезде әр адамның болашағы оның алған білімінің сапасы мен көлеміне 
қарай  сарапқа  салынады.  Өмір  ағымына  тек  білімі  мен  білігі  жоғары  адамдар  ғана 
ілесе  алады.  Сондықтан  сол  мемлекеттік  стандартқа  сай,  жан-жақты  дамыған, 
шығармашыл  тұлға  қалыптастыруымыз  керек.  Оқыту  мен  оқу,  үйрету  мен  үйрену 
үнемі бір-бірімен астасып жатыр. Сондықтан оқу барысында қашанда баланың пәнге 
деген қызығушылығын арттыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту керек. 
Оқу  процесінің  жеделдеуіне  байланысты  қазақ  тілі  пәнін  заман  талабына  сай, 
электрондық оқытудың мүмкіндіктері қолданып жүргізу қажеттілігі туып тұр. Қазақ 
тілін  оқутыда  түрлерін  пайдалану  оқушының  басқа  тілді  үйрене  алмаймын  деген 
сенімсіздігін сейілтіп, тілді үйренуге ынтасын арттырады. 
Сабақ  –  оқытудың  барлық  кезеніңде  мұғалім  мен  баланың  бірлесіп  істейтін 
тиімді  әдістердің  жүйесіне  назар  аударылады.  Қазіргі  сабақтың  түрлері  мен  өткізу 
әдістері  туралы  көптеген  педагог-ғалымдар  жылдар  бойы  ізденіс  жасап,  ұтымты 
пікірлер айтып келеді. 

197 
 
Оқушыларды пәнге қызықтыру арқылы сабаққа ынтасын арттырып, оны бірте-
бірте тұрақтандырып қалыптастыру қажет. Оқу жоспары мен бағдарламасы, оқулық 
пен  электрондық  оқулықты,  мұғалімдердің  дидактикалық  жағынан  тәжірибесі  мен 
кәсіби шеберлігін арттыру тіл пәнін оқытудың сапасын жетілдіретін басты белгілері 
деп білеміз. 
Енді  электронды  оқулықты  пайдаланудың  тиімді  және  тиімсіз  жақтарына 
тоқталайық  Тиімді  жақтары  оқушының  уақытын  үнемдейді,  оқу  материалын  іздеп 
отырмайды. Оқушы оқулықты қажет етпей-ақ  информатика негіздерінен кез келген 
мәліметті  алып,  оқып  үйренуіне  болады.  Тақырыптың  үлкен,  қиын  бөліктерін 
өткенде қосымша бейнехабар, клиптер, аудиохабарларды пайдаланады. Таңдап алған 
хабарды  көшіруге  мүмкіндік  бар.Бағдарламаны  меңгеруге  арналған  тест  сұрақтар- 
мен  қамтамасыз  етілген.  Көрнекілік  құралдарға  деген  мұқтаждықты  азайтады. 
Мүғалім  әр  оқушымен  дербес  жеке  жұмыс  жүргізуіне  мүмкіндік  туғызады. 
Оқушының  ой  өрісін,  дүниетанымын  кеңейтуге,  тану  үрдісіне  ықпал  етеді. 
Зерттеушілік қабілеті бар тұлға қалыптасады. ҰБТ-ге даярлаудағы тиімділігі жоғары. 
Электрондық оқулықтармен жұмыс жасау технологиясы: 
Электрондық оқулыққа қойылатын талаптар: 
1. Жан-жақтылығы. 
2. Ізгіліктілік.Онда кез келген орындаушы өзіне қажетті білімді ала алады. 
3. Бейімділігі. Ұсынылып отырған оқу материалы барлық орындаушылар үшін 
бірмәнді болуы керек. Бірақ оқу материалы әртүрлі формада берілуі мүмкін. 
4. Модульдік. Кез келген электрондық оқулықты дәстүрлі оқулықтар негізінде 
құрылымын жасақтау. 
5. Экономикалық тиімділігі. Аталған оқулыққа сұраныс көп болуы қажет және 
сәйкес түсетін пайданы да қарастыру қажет. 
6. Тұтынушыға бағдарлау. 
Сыртқы беті: 
Түрлі түсті бояулармен боялып,эстетикалық тұрғыдан әдемі безендірілуі қажет. 
Ол  үшін  графиктік  қойылымдар  мен  түстер  қолданылады.  Оқулықты  көрмеге  қою 
мақсатында анимациялық құбылыстармен безендірілуі қажет. 
Титульдік экран 
Онда оқулықтың атауы, жоғарғы білім мекемелері (мысалы, Қазақстан Респуб- 
ликасы  білім  және  ғылым  министрлігі),  авторлық  құқық,  оқулықтан  лицензиядан 
өткен  белгісі,  баспаға  тапсырылған  күні,  оқулық  авторларының  мекемелері  туралы 
ақпараттар жазылады. 
Мазмұны. 
Ол  оқулықтың  негізгі  құрылымдық  элементтернің  қатарына  енеді.  Оқулық 
мазмұнының негізгі құрылымдық бөліктерін шағын түрде үйренушінің оқуына жеңіл 
болатындай етіп көрсету қажет. 
Электрондық оқулықтың құрамы: 
– аннотация; 
– пән туралы қысқаша ақпарат; 
– жұмыс бағдарламалары; 
– электрондық  оқулықпен  және  оның  бөліктерімен  жұмыс  жасау  туралы 
әдістемелік нұсқаулар; 
– ұсынылатын білім беру бағдарламалары; 
– теориялық материалдар (лекция конспектілері); 
– теориялық материалдарға негізделген оқу құралы; 
– практикалық жұмыстарды орындауға негізделген әдістемелік құрал; 
– практикалық жұмыс пен бақылау жұмыстарының тапсырмаларының тізімі; 
– бақылау тапсырмалары; 

198 
 
– лабораториялық жұмыстардың әдістемелік нұсқалары; 
– білімді бағалау критерийлерін айқындайтын тапсырмалар; 
– бақылау тестілерінің жинағы; 
– телекоммуникациялық құрылғыларды қолдану арқылы консультация түрлері 
мен графигі; 
– глосарий; 
– әдебиеттер тізімі және Интернеттің ақпараттық ресурстарына сілтемелер; 
– озат мұғалімдердің жасақтаған қосымша авторлық материалдары; 
– үйренушінің жұмыс папкасы; 
– мұғалімнің жұмыс папкасы; 
– мұғалімнің жұмыс папкасы. 
Аталған құрал арқылы электрондық оқулықтың құрылымы тұрғызылады. 
Электрондық  оқулықты  құрастыру  мына  алгоритм  бойынша  жүзеге 
асырылады: 
Оқу пәнінің мазмұндық көлемін бағалау. 
Оқу элементтерін үйренушінің білімділік,икемділік дағдыларын қалыптастыру 
деңгейіне сай анықтау. 
Оқу материалын өзіндік білім алу деңгейіне бөлу. 
Оқу  материалының  мазмұнның  негізгі  элементтері  (тарау,  тақырып,  сабақтар) 
аралығында мағыналық байланыстар жүйесін айқындау. 
Электрондық сөздік-анықтаманы (глосарий) дайындау. 
Әрбір  тақырыптар  бойынша  динамикалық  және  статистикалық  компьютерлік 
слайдтар жиынтығынан құралған лекциялар констпектісін дайындау. 
Тест  материалдарын  дайындау  (тест  тапсырмалары  қиындықтары  бойынша 
деңгейде – жабық, ашық және типтік емес есептерді шешу. 
Көрнекі материалдарды электрондық түрде дайындау. 
Өзіндік және практикалық сабақтарды жүргізетін материалдарды дайындау. 
Электрондық  баспаны  дайындау  жұмыстарын  мультимедиялық  лаборатория- 
лық мамандары (программлаушы, дизайнер, инженер) жалғастырады. 
Тілдерді  қолдану  мен  дамытудың  2010–2020  жылдарға  арналған  Мемлекеттік 
бағадарламасы,  Қазақстан  Республикасының  Білім  беруді  дамытудың  2011–2020 
жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасының қазақ тілі пәнін оқыту үрдісімен 
сабақтастығы неде? 
Аталған бағдарламаларды талдау барысында қазақ тілі мұғалімдерінің алдына 
келесі міндеттер жүктеледі: 
Қазақ тілінің даму жүйесі мен нормаларының меңгерілуін қамтамасыз ету; 
Қоғамдық-әлеуметтік рөлі мен қызметін дамытуға белсене ат салысу; 
Өзге  ұлт  өкілдеріне  сапалы  да,  тиімді  әдіс-тәсілдерді  қолдана  отырып  қазақ 
тілін тиісті деңгейде меңгерту; 
Қазақ  тілін  меңгерту  барысында  жаңа  педагогикалық  технологияларды  игере 
отырып, ұтымды қолдана білу; 
Жаңашыл  педагогтар  арасынан  шығармашылық  топтар  құру  арқылы  оқу-
әдістемелік құралдар әзірлеу; 
Мемлекеттік  тілдің  коммуникативтік  қызметін  нығайту  үшін  іс-шаралар 
ұйымдастырып және оны өткізуге белсенді араласу; 
Мектепішілік  іс-шаралар  арқылы  тіл  мәдениетіне  оқушылар  мен  жасөспірім- 
дерді баулу; 
Қазақ  тілі  мұғалімдерінің  өткізген  әр  сабағы  сапалы  білім  беруге,  қазақ  тілі 
мәртебесін  көтеруге,  тілге  деген  қызығушылықты  арттыруға,  шығармашылық 
жұмыстарға жетелеуі, сонымен қатар нәтижеге бағытталған болуы шарт. 

199 
 
Сонымен  білім  беру  жүйесін  модернизациялау,  нәтижеге  бағытталған  білім 
беру  сынды  асқарлы  міндеттер  оқытудың  тың,  өзекті  мәселелерін  бүгінгі  күн 
тәртібіне қойып отыр. Оқушыларды ғылыми ізденіске, шығармашылық жұмыстарға 
баулу,  пәнді  құзырлылық,  жалпы  адамзаттық  құндылық  тұрғысында  оқытуды  жан-
жақты қарастыру мұғалімге жүктелген үлкен міндет. 
Жоғарыда  айтылған  тиімсіз  жақтарды  болдырмау  үшін  төмендегідей  ұсыныс 
жасауға болады:  
1) компьютерді сабақтың белгілі бір кезеңдерінде ғана пайдалану; 
2) компьютерді пайдалану уақытын сақтау; 
3) компьютерді пайдалануда қауіпсіздік ережесін сақтау; 
4) дәстүрлі және электронды оқытуды кіріктіру арқылы жүргізу.  
Себебі  электронды  оқыту  –  оқу  пәнінің  негізгі  ғылыми  мазмұнын  қамтитын 
компьютерлік  технологияға  негізделген  оқыту,  бақылау,  модельдеу,  тестілеу  т.б. 
бағдарламалар  жиынтығы.  Электрондық  оқулық  жай  оқулықтарға  өте  тиімді 
қосымша мүмкіндіктер береді. 
Атап  айтқанда:  Кері  байланысты  іс  жүзінде  тез  арада  қамтамасыз  етеді;  Жай 
оқулықтағы кездеспейтін қосымша материалдарды электронды оқулықтардан қысқа 
уақытта  табуға  болады;  Гипермәтінді  түсіндірмелерге  өту  барысында  уақытты 
үнемдеуге  көмектеседі.  Кез  келген  сабақ  бойынша  ең  бастысы  электронды 
оқулықтарды дайындаудың бір жүйеге келтірілген заңдылығы болуы керек 
Осыған байланысты электронды оқулықтарды дайындауда мынадай дидактика- 
лық шарттарды ескерген жөн: Белгілі бір пәнге байланысты дайындалған оқулықтың 
сол пәннің типтік бағдарламасына сәйкес болуы; Аралық және қорытынды бақылау 
сұрақтарынан  тұратын  тест  материалдарды  дайындауда  пайдаланылған  әдебиеттер 
тізімдері бөлімдерін қамтуы; Белгілі бір тақырыпқа қатысты материал 2–3 экрандық 
беттен артық болмау. 
Компьютерді пайдалану арқылы сабақ сапасын көтерумен қатар, оқушылардың 
ынтасын  арттырып,  оқушының  назарын  пән  мазмұнына  аударып,  өз  бетінше 
практикалық жұмыстарды орындауға қызықтырады. 
Қазақ  тілі  сабақтарында  интерактивтік  тақтаны  қолдану  оқыту  үрдісінің 
тиімділігін  арттыра түсті. Мультимедиялық технологиялар, компьютерлік презента- 
циялар  бағдарламасы  сабаққа  көрнекілік  дайындаудың  ең  ыңғайлы  әдістердің  бірі 
болды.  Сабақта  көрнекті  материалды  кесте,  тірек-сызба  арқылы,  видиосюжет 
арқылы  көрсетуге  мүмкіндік  береді,  бұл  оқушылардың  білімдерін  бақылауына  да 
мүмкіндік туғызады. 
Компьютерлік  нұсқада  сабақтарға  қосымша  материалдар,  тестер,  сынақтар 
жасалған.  Интерактивтік  тақтада  жұмыс  істеу  әдістері  ойластырылып,  әр  түрлі 
тақырыптарға слайдтар (презентация), флипчарттар құрылған. 
Жана техника тек кең көлемде білімге ғана қол жеткізіп қоймай, сонымен қатар 
оқушыларға  ақпарат  алу  үшін  электрондық  құралдарды  пайдалануға  және  зерттеу 
дағдыларын қалыптастыру мүмкіндіктерін тудырады. Тіл үйренгендегі мотивацияны 
көтеруде,  коммуникативті  әрекет  дағдыларын  қалыптастыру  және  бекіту  үшін  өте 
қолайлы  құрал  болып  табылады.  Компьютерлік  слайдтар  арқылы  түрлі  иллюстра- 
циялар,  олардың  басты  негізгі  үзінділерін  бөліп,  үлкейтіп  көрсету  оқушылардың 
қызығушылығын  туғызады.  Оқушылар  тек  көріп  қана  қоймай,  сабақты  эмоциямен 
қабылдайды. 
Сөзімді Ұлы Абайдың білім алу жолы туралы айтқан сөзімен аяқтағым келеді: 
«Білім, ғылымды көбейтудің екі қаруы бар: ойлау, пікірлесу; сақтау, қорғау, «сонда 
білім зораяды» 
 

200 
 

жүктеу/скачать 2,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: