Республикасы білім жəне ғылым министрлігі ы. Ə. Əміреев, Ж. Ы

^ТКЕЛ .А/ К ^ТКЕЛМЕГЕН A/ К

29716 12618

^SТIЗ.. ^{  }

Т 31

^{42334 1366} адам.

31

2. 
   Жұмысқа келгендердің орташа саны:
   

^Тн.ж.і / а/ к ^Тж.б.т.а/ к

29716 60 29776

^SКЕЛГЕН . ^{   1295}

адам.

^Тж.к.

23 23

3. 
   Нақты жұмыс істеген жұмысшылардың орташа саны:
   

^Тн.ж.і.а/ к

29716

^SН . Ж . I . Ж .О.С . <sup>  1292 адам.

Т</sup>ж.к. ²³

4. 
   Жұмыс уақыт қорларын есептеу: а) күнтізбелік уақыт қоры:
   

Т_к.у.қ..= Т_{келген а/к.} + Т_{келмеген а/к} = 29716 – 16128 = 45844 адам-

күн;

ə) табельдік уақыт қоры:

Т_т.у.қ.= Т_к.у.қ. – Т_м/д. = 45844 – 10880 = 34964 адам–күн; б) жоғары мүмкіндікті уақыт қоры:

Т_ж.м.у.қ.= Т_т.у.қ. – Т_к.д. = 34964 – 4800 = 30164 адам–күн.

5. 
   Жұмыс уақыт қорларын пайдалану коэффициенттері: а) күнтізбелік уақыт қоры:
   

^КК .У .К .П .
^{Н . Ж .I .А/ К .} *100  *100 64,8% ^;
Т 29716

^ТК .У .К .

45844

^КТ .У .К .П .

^{ТН . Ж .I .А/ К . *100 29716 *100 85,0%} ;

^ТТ .У .К .

34964

б) жоғары мүмкіндікті уақыт қорын пайдалану коэффициенті:

^КЖ .М .У .К .П .

^{ТН . Ж .I .А/ К .} *100 ²⁹⁷¹⁶ *100 98,5%.

^ТЖ .М .У .К .

30164

Жоғарыда берілген жəне есептелінген көрсеткіштерді баланс арқылы көрсету үшін төменде 3.4-кестені келтіреміз:

3. 
   -кесте. Жұмыс уақыт қорларының балансы
   

Ресурстары	Адам - күндер	Пайдаланылуы	Адам – күндер
Күнтізбелік	45844	Нақты жұмыс істегені	29716
уақыт қоры		Орынды себептермен жұмысқа
	10880	келмеу	250
Мереке және		соның ішінде: ауруына байланысты	216
демалыс		мемлекеттік тапсырманы орындауы-
күндері	34964	на байланысты	34
		Босқа жоғалтылған жұмыс
Табельдік уақыт	4800	уақыттары	198
қоры		соның ішінде:
		-себепсіз жұмысқа келмегендер	48
Кезекті демалыс	30164	-жұмыссыз бос тұрғандар	60
күндері		-әкімшіліктің рұхсатымен жұмысқа
		келмегендер	90
Жоғары
мүмкіндікті		Жоғары мүмкіндікті уақыт қоры	30164
уақыт қоры

7. Жұмыс уақыттарын пайдалану көрсеткіштері мен коэффи- циентері: а) бір жұмыскердің нақты істеген орташа жұмыс күні:

^ТН .I . Ж .К .

29716

^Т Б . Ж .Н .I . Ж .К . ^{  21,75 немесе 21,8 адам – күн;}

^S ТІЗ.

1366

ə) бір жұмыскердің нақты істеген жұмыс күнін пайдалану коэффициенті:


^{Т Б . Ж . I . Ж . К .} *100 ^21,8 *100 94,8%;

^Кб.ж.н.і.ж.к.п. =


^ТБ . Ж . К .


23,0

Т

_{T }НАКТЫ АНЫКТАЛЫНГАН АДАМ САГАТ

^{209506 7,1 адам}-^сағат ;

Ж .К .Н .О.У .

^Т НАКТЫ АНЫКТАЛЫНГАН АДАМ К^үН

29716

в) жұмыс күнінің нақты орташа ұзақтығын пайдалану коэф- фициенті:

^Т Ж. К. Н .О.У . _*100

^7,1 *100 91,0%

^Кж.к.н.о.ұ.п ⁼

  _;

^ТБ . Ж .К .У . ^7,8

г) интегралды коэффициент:

^Кинт..^{= К}б.ш.н.і.ж.к.п.^*Кж.к.н.о.ұ.п.^{= 94,8*91,0 = 86,3%.}

Көптеген кəсіпорындар мен бірлестіктер, ұйымдар жəне тағы басқалары өздерінің өндіретін өнімдерінің көлеміне, түрлеріне байланысты бірнеше (2,3) ауысымда жұмыс істеуі мүмкін. Мұн- дай жағдайда əрбір кəсіпорындар мен бірлестіктердің алдары- на қойған негізгі мақсаттарының бірі болып, сол ауысымдарда жұмыс орындарын тиімді пайдалануды анықтау саналады.

Жұмыс орындарын тиімді пайдалануды сипаттайтын не- гізгі көрсеткіштерге:

1. 
   жұмыс күнінің ауысымдылық коэффициенті;
   
2. 
   ауысымдылық режимін пайдалану коэффициенті;
   
3. 
   ең толық ауысымдағы жұмыс орнын пайдалану коэффи- циенті;
   
4. 
   жұмыс орнын толық пайдалану коэффициенті жатады.
   

Жұмыс күнінің ауысымдылық коэффициенті деп сол кə- сіпорынның тəулік бойы орта есеппен шаққанда қанша ауысым- да нақты жұмыс істегендігін сипаттайтын көрсеткішті атайды. Жұмыс күнінің ауысымдылық коэффициентін есептеу бастапқы берілген көрсеткіштерге байланысты, яғни жұмысшылар саны мен жұмыс істеген адам – күндердің жалпы саны арқылы анық- талады.

Егер кəсіпорындағы жұмысшылар саны əрбір ауысым бо- йынша берілетін болса, онда барлық ауысымда жұмыс істеген жұмысшылар санының қосындысын ең толық ауысымда жұмыс істеген жұмысшылар санына бөлу керек немесе мына формула бойынша анықталады:

^Кауыс. ^{=( }

е.т.а.ж.

S ⁿ : S

)*100.

Ал жұмысшылар санының орнына жұмыс істелінген адам–күнмен берілетін болса, онда мына формула бойынша есептелінеді:

^ТА/ К
n


^КАУЫС . ^
Т


Е .Т .А. Ж .I .А/ К
*100 ^,

мұнда, К_ауыс. – ауысымдылық коэффициенті;

_Sn

- барлық ауысымда жұмыс істеген жұмысшылар санның қосындысы;

S_е.т.а.ж.- ең толық ауысымда жұмыс істеген жұмысшылар саны;

_Т_{А/ К} - барлық ауысымда жұмыс істелінген адам–
n


күндердің қосындысы;

Т_{е.т.а.ж.і. а/к.}- ең толық ауысымда жұмыс істелінген адам– күндер саны.

Мемлекеттік статистика агенттігі жұмыс күшінің ауысым- дылық коэффициентін анықтауда жəне статистикалық есептілік нысандарын толтыру кезінде есептік кезендер орнына белгілі бір күнді, яғни зерттеуге алынған ағымдағы кезеңінің орнына, соңғы уақыттағы күнді алуды ұсынады.

Ауысымдылық режимін пайдалану коэффициенті – сол кəсіпорындар мен бірлестіктердің, ұйымдардың ауысым режимін толық пайдалануын көрсететін көрсеткіш. Оны есептеу үшін ауысымдылық коэффициентін ауысымының санына бөлу керек немесе мына формула бойынша анықталады:

^КА.Р.П .

К

_ АУЫС .

n

*100 ,

мұнда, К_а.р.п. – ауысымдылық режимін пайдалану коэффициенті; К_ауыс. – жұмыс күшінің ауысымдылық коэффициенті;

n – ауысымның саны.

Ауысымдылық режимін пайдалану коэффициенті неғұрлым 100% жақын болған сайын, соғұрлым ауысым бойынша жұмыс күшінің бірқалыпты бөлінгендігін сипаттайды.

Кəсіпорындар мен бірлестіктердің, ұйымдардың жұмыс орын- дары толығымен пайдаланбайды. Осыған орай, статистиканың

^КТ .А. Ж .О.П .

_^SЕ.Т.А. Ж . _*100

^SЖ .О.
немесе

^КТ . А. Ж .О. П . <sup>

Т</sup>Е .Т . А. Ж . А/ К .

^SЖ .О. ^{* S}Ж . К .
*100 _,

мұнда, К_{т.а.ж.о.п.} – толық ауысымдағы жұмыс орнын пайдалану коэффициенті;

S_ж.о.– ағымдағы кезеңдегі жұмыс орнының саны; Т_{е.т.а.ж.а/к.} – ең толық ауысымда жұмыс істелінген адам–

күндер;

S_ж.к. – ағымдағы кезеңдегі жұмыс күнінің саны.