Рылыс академиясы
жүктеу/скачать 7,3 Mb. Pdf көрінісі
|
|
4.3 Созылудағы беріктік Талшық бойымен созылу. Беріктікті анықтау үшін күрделі формадағы үлгі қолданылады (4.4-сурет). Себебі осындай формада талшықтарға кӛлденең сығу, талшық бойымен жару кезінде сына қапсырғышымен бекітілген орын- дарында үлгінің қирау мүмкіндігі жойылады. Үлгі үшін дайындамаларды, талшықтарды қайта кесуге жыбермес үшін, қағып енгізу арқылы алады(арамен кесу арқылы емес). Үлгінің жұмыс бӛлігі жылдық қабаттың артығырақ бӛлігін алу керек, сондықтан оның жалпақ жағы радиал бағытпен сәйкес келеді. Сынақ алдында үлгінің жұмыс бӛлігінің a қалыңдығы және b енін ӛлшеп, бас тесіктерге болат тығын орнатады. Тығын ұзындығы бастиек қалыңдығынан 2 немесе 3мм кіші болады. Тығын сынақ кезінде болатын бастиек майысуының алдын алады. Үлгіге 1,5.....2 мин ішінде қирау басталатындай жылдамдықпен салмақ түсіреді. (4.5) формуламен максимал қысым мен беріктік шегін анықтап, оның жауабын 1МПа-ға дейін дӛңгелектеу. Ылғалдылыққа тығын ретінде үлгінің жұмыс бӛлігін қолданады. Келесі операциялар реті мен есептеулері 4.2-ші параграфтағыға сәйкес келеді, бірақ мұндағы ылғалдылықты түзету коэффициенті α=0,01. Ағашты талшық бойымен созу кезіндегі беріктік шегі ағаштың ылғалдылығына қатты тәуелді емес, бірақ талшық бағытының үлгідегі бойлық осьтан аздаған ауытқуы болған кезде, бұл шама бірден ӛзгереді. Берілген күш салу кезіндегі кейбір тұқымдардың беріктік шегі 4.3-ші кестеде берілген. Талшық бойымен созу кезіндегі пропорционалдық шегі қылқанжапырақты(балқарағай, қарағай, майқарағай) тұқымдар үшін беріктік шегінің 0,82 құрайды, ал жапырақты сақинатамырлы тұқымдар (шаған,қызыл қайың) үшін 0,70 құрайды. 4.4-сурет. Сүректі талшық бойымен созылуға сынау а – үлгі; б – сынау машинасының қысқыштарында үлгіні бекіту сұлбасы |