69
жануарларда(гидра, жаңбыр құрты және т.б.). Құстар, сүтқоректілер тек кейбір
ұлпалар ғана қайта қалпына келу қабілеттілігін сақтайды.
Эпителий және дәнекер ұлпасы бұлшықет және жүйке ұлпасына қарағанда
жоғары
регенеративті
қабілеттілікке
ие.
Яғни,
жиі
зақымданатын
ұлпалардың(эпидермис, шырышты қабықтар) сүйегі жылдамырақ қалпына келуі
мүмкін.
Регенерацияның жылдамдығы мен жетілгендігі жануардың жасына және
бағу шарттарына байланысты.
Толық регенерация - ұлпаның ақауының орнын ауыстыруы, сәйкесінше
шығынды. Зақымданудың аз мөлшерінде, эпидермистің зақымдалуы жеке терінің
бұзылуынсыз болады.
Толық емес регенерация - ұлпаның ақауының орнын ауыстыруы,
бастапқыға
қарағанда
ерекшеленеді(мысалы,
кең
ауқымды
ақаудың
тамырқозғалатын құрылымның бұзылуымен - тыртық түзе отырып, дәнекер
ұлпаның ауысуы). Регенерацияның бұл түрі жүйке ұлпасында кездеседі. Жүйке
ұлпалары қайта қалпына келмейді, бірақ, қалған торшалардың қызметін атқарады.
Артық регенерация - ұлпаның шектен тыс жаңадан пайда болуы. Мысалы,
сүйек шоры, артық түйіршікті жұмсақ ұлпалар.
Физиологиялық регенерация - орын ауыстыру нәтижесінде табиғи жойылу
болады. Мысалы, (қанның орын толтыратын арнаулы элементтері).
Қалпына келтіруші регенерация - жарақат алғандағы ұлпаның алмасуы.
Достарыңызбен бөлісу: