Рлар патологиясының негіздері оқу құралы Қостанай, 2016 4


ТЕҢГЕРУЛІК-БЕЙІМДЕУШІЛІК ҮРДІСТЕР



Pdf көрінісі
бет56/126
Дата06.01.2022
өлшемі1,75 Mb.
#14279
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   126
ТЕҢГЕРУЛІК-БЕЙІМДЕУШІЛІК ҮРДІСТЕР 
 
Жоспары    
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Гипертрофия, гиперплазия  
 
 
 
 
 
 
 
2. Регенерация    
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3.Ұйымдасу(организация) және инкапсуляция,метаплазия, транспланттаттау  
 
Ағзаның  бейімделушілік  реакциялары  -  бұл  мүшенің  қызметі  қайта 
құрылғанда,  ал  олардың  тұтастығы  бұзылғанда  қалпына  келтіру  реакциялары 
өзгереді.  Ағзадағы  бейімделушілік  және  қалпына  келтірілетін  үрдістерге  - 
гипертрофия,  регенерация,  ұйымдасу(организация),  инкапсуляция,  метаплазия 
және транспланттаттау жатады.    
 
 
 
 
 
 
 
1.  Гипертрофия,  гиперплазия  -  бастапқыда  қалыпты  мөлшерде  болып, 
сосын  мүше  немесе  ұлпаның  көлемінің  ұлғаюы.  Гипертрофияға  ағзаның  туа 
біткен ұлғаюы (кемістік, гипергенезия), ағзаның және ұлпаның өсе келе ұлғаюы, 
домбыққан  көріністер,  ішіндегілердің  шамадан  тыс  толуынан  ағза  қуысының 
кеңеюі жатпайды.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Гипертрофияның белгілері: 1) бастапқыда мүше немесе ұлпа қалыпты өсіп, 
кейін кеңеюі; 2) мүшенің үлкеюінің бейімделушілік сипаты.  
 
 
 
 
 
 
    
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Гипертрофия        
 
 
         физиологиялық                                патологиялық  
   табиғи  себептердің  әсері-                патогенді  факторлардың  әсерінен  ұлғаю.  Нәнен 
ұлғаю(қаңқа бұлшық-                 тижесінде ағзалардың нейрогуморальдық 
еттері, физиологиялық қы-        регуляциясы бұзылады және гипертрофиялық 
сым нәтижесінде, лакта-                 үрдіс атрофия мен дистрофияға өтеді 
ция кезіндегі желін. 
Мүше немесе ұлпаның көлемінің ұлғаюының 
механизміне байланысты бөлінеді 
1. Жеке гипертрофия - ағзаның 
ұлпалық элементтерінің 
нәтижесінде ұлпаның немесе 
ағзаның ұлғаюы(буаз жатырының 
бұлшықет талшығының 8-10 есе 
ұлғаюы) 
2.Гиперплазия - ұлпалық 
элементтерінің көбеюі және үлкеюі 
нәтижесінде көлемінің ұлғаюы 
(митохондрия, рибосомалардың, 
ЭПТ - органеллалардың ұлғаюы 
нәтижесінде талақтың үлкеюі) 


67 
 
 
                                                                                                        
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                                                                                   
 
 
1. Шынай гипертрофия -                              2. Жалған гипертрофия -    
көлемінің немесе  мөлшері-                        майлы немесе дәнекер ұлпасының  
нің барлық органикалық ұлпалық              өсуі нәтижесінде ағзаның ұлғаюы.  
элементтерді құрайтын                            Паренхиманың мөлшері азаяды,яғ- 
шамалас ұлғаю, негізгі паренхима-            ни, ағзаның атрофиясы байқалады.  
тоздық түрде.Ол  бейімделушілік               Шынайы немесе гипертрофиялық  
 қасиетке ие(физиологиялық,                          бос орын пайда болады.   
қызметтік, ұқсас гипертрофиялық,                 Белгілері:  
Шығу тегіне байланысты гипертрофия 
бөлінеді 
1. Қызметтік 
(компенсаторлық) 
шамадан тыс 
физиологиялық 
қысымның 
әсерінен(несеп 
көпіршігінің несеп 
шығарушы 
каналдарының тарылуы) 
2. Ұқсас 
(орынбасушы)жұ
п ағзалардың 
өшуі 
салдарынан(бүйре
к) 
3. Гуморальдік (өзара 
байланысты) ішкі 
секреция бездерінің 
өзгерісі кезінде(гипофиз 
кезінде кәрі жануарларда 
төменгі жақтар мен 
сирақтарыныңкөлемінің 
ұлғаюы ) 
4. Босаған 
кеңістіктегі бос 
орын(бүйрек 
атрофияға 
ұшырағанда 
капсулада майлы 
ұлпа өседі) 
5. Физикалық немесе химиялық 
әсердің нәтижесінде 
гипертрофиялық  ұлғаю 
болады(кейбір заттардың енуінен 
рецепторлардың қозуы 
нәтижесінде көлемінің ұлғаюын 
шақырады) 
Ағзаның гипертрофиясын құрайтын 
ұлпалардың ұлғаюына байланысты 
бөлінеді 


68 
 
гипертрофиялық өсу).                                      ағзаның көлемінің ұлғаюы, 
Белгілері:                                                           паренхиманың кішіреюі,  
1) жұп ағзалармен                                             майлы немесе дәнекер  
салыстырғанда, ағзаның көлемінің                 ұлпаның өсуі.  
немесе массасының ұлғаюы. Бүйрек,              
талақ сияқты мүшелердің шеттерінің  
қалыңдауы.  
Бұлшықет түйінінің қалыңдығының,  
ағза бөліктерінің және т.б.  
көлемінің ұлғаюы.  
 
      Қуыстық ағзаларда гипертрофия бөлінеді: 
 
 
 
 
              Гипертрофирленген ағзаның қызметі төмендейді.  
 
 
 
Гипртрофияның нәтижесі: 
  1) қалыпқа келу                               2) декомпенсация (кемістік, немесе                                                                                      
                                                               ағзаның қызметінің тоқтауы) 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   126




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет