Рметті əріптестер! М ғалімні м ддесін



Pdf көрінісі
бет5/14
Дата21.03.2017
өлшемі2,2 Mb.
#10107
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14

Ж

О

Ғ

А

Р

Ғ

Ы

 

М

Е

К

Т

Е

П

Н

Е

Г

ІЗ

Г

І

 

М

Е

К

Т

Е

П

Б

А

С

ТА

У

Ы

Ш

 

М

Е

К

Т

Е

П

-  


Ойлау

 

мəдениеті



-  

Логик а


-  

Анализ


 

жəне


 

син тез


-  

Өз

-



өз ін

 

анық тау



 

ізденісі


Бейімделу

Ойын


-

Ертегі


-

Теат р


Көрк емдік

-

эс тет икалық



 

пə ндер


 

қат ара


Мектептің

 

ҒЗЖ



тақырыбы

:

дарынды



балаларға

 

білім



берудің

əрекеттік

мазмұны

-

сапалық



кепілі

ретінде


Баланы ң

 

талантын



ашып

оның



жетілуіне

жағдай

 

жасау



Дарынды

 

тұлғаны ң



гармония лық

 

дамуы на



жағдай

 

жасау



С

Т

Р

А

Т

Е

Г

И

Я

И

Д

Е

Я

Л

А

Р

Ең

нег ізг ісі



-

дарынды


балаларға

 

арналған



мектепте

 

шынайы



өмірге

 

жақын



 

кеңіст ік

орнату



Шығ армашылыққа



бейімдеу

 

ретінде



 

көп


жеңілдіктер

 

жасамай



қазірг і


-

өмір


 

талабына


 

сай


 

тəрбиелеу

 

қажет


.

Мектеп



 

психолог ы

” 



37, 1998 



ж

.

Ж



А

Л

П

Ы

А

Д

А

М

З

А

Т

Т

Ы

Қ

 

ҚҰ

Н

Д

Ы

Л

Ы

Қ

ТА

Р

ҒА

X-XI 

кл

.

Ғылыми



 

конфер енциялар

Социологи ялық



 

ойын


:

- “


Ертіс

 

дарыны



”  

орталығының

  

маманд андырылған



  

жиында рына

 

қат ыс у


ХХІ


 

ғасыр


 

үзд ігі


Нəти же


ҒЗЖ


V-IX 

кл

.

Ш ығармаш ылық



 

ш еберх аналар ы

:



іс



-

ə рекет тің

 

к лубт ык



 

түрі


 (

дебаттар


,

  

КТК



кез десу лер

)



Өз



 

жобас ын


 

қ орғау


 

к үні


Регатал ар

Өнер


 

жəне


 

спо рт


 

университ еті

Нəти же


 -  

л огик алық

 

ойлау


 

ка біл еті

Ш ығармаш ылық



 

фест ивалі

Ерт егілік



 

жоба


Мен


 

жəне


 

қорғаш ан

 

орта


 (

іс

-



ш аралар

 

жүй есі



)

Нəти же



 -  

д амыған


 

ой

-



өріс

1. 


Субъектілік

 ( “


Мен

-

тұжырымдаманың



    


қалыптасуы

).

        2. 



Шығарм аш ылық

  (


креативті

).

            3. 



Психоэлевациялық

 ( “


Күніне

 

жүз



                  

алғыс


”).

                    4.  

Партикуляциялық

 

жəне



 

өз

-



                          

ара


 

іс

-



əрекет

 

əлеуметтік



                              

ұйым ға


.

                                 5.  

Жақындатылған

                                    

жағдай

 

жасау



.

                                          6.  

Өзін

-

өзі



 

басқару


.

ОТҮ

 

принциптері

 


КРЕАТИВТІ НƏТИЖЕГ Е БАҒЫТТАЛҒ АН МЕКТЕПТІК МЕНЕДЖМЕНТ 

 

(«Орта білім беру ұйымының ең үздік менеджері» номинациясы бойынша  

 республикалық байқауға ұсынылған жоба) 

 

Жоба авторы – С.Т.Хасанова –мектеп директоры 

Ғыл. жет. – п.ғ.к., ПМПИ  проф. В.Н.Афанасьева 

 

 

          Қазір біз көптеген маңызды уақиғаларға толы кезеңде өмір сүрудеміз. 



          Біріншіден,    Қазақстан  20-жылдық  тəуелсіздік  аясында  өркениетті  елдің  Олимп 

шыңына өрлеудің жəне қарқанды дамудың үлгісін танытуда. 

          Екіншіден,  басталған  жаһандану  дəуірі    -  өзгерістер  дəуірі  –  экологиялық 

ресурстарды  сақтап  қалу,  экономика  мен  қоғамның  даралануы,  ақпаратпен  қамтамасыз 

ету тəрізді қалыптасып қалған категориялардың өзгеруіне əкеледі. 

        (шіншіден,  бұл  өзгерістер  жағдайында  төтеп  беруші  күш  жəне  жалғыз  ғана  үміт 

ретінде  ғасырдың  бар  ауыртпашылығын  өз  мойнына  жүктеп,  қарамақайшы  күштер 

соқтығысынан жеңімпаз болып шығатын адами ресурс болып табылады. 

        Жаһанданудың  ең  негізгі  қауіп-қатері,  ғалымдардың  айтуы  бойынша,  əлемдег і 

күннен күнге болып жатқан өзгерістерге біздің бейімделу қабілетіміздің ілісе алмауында. 

Сондықтан,  егер  адам  тез  арада  өзгеретін  əлемге  бейімделіп,  өмір  сүре  алса,  онда 

жаһандану – жақсы. 

        М əселе - ондай адамды қалай қалыптастыру қажет? Барлық тізбек жолдар білім беру 

саласына  келіп  тіреледі.  Н.Ə.Назарбаев  жаңа  ғасырдың  басымды  бағытын  осы  саламен 

байланыстыруда:  «Ең  маңызды  ұлттық  идея  –  ұлттың  бəсекеге  қабілеттілігінде.  Ұлттың 

бəсекеге  қабілеттілігі,  ең  алдымен,  оның  білімділігі  деңгейімен,  азаматтарының 

білімділігімен анықталады (1,24б.). Бұл жағдай білім беру саласының қоғамдағы рөлі мен 

орнын  қайта  қарастырылуын,  білім  беру  миссиясының  өзгеруін,  яғни,  білім  беру 

саласының  еліміздің экономикасы, өндіріс саласымен қатар қарастырылуын мойындауды 

қамтамасыз етті. Сондықтан, білім берудің негізгі қызметі – адами болмысты ашуда. 

         Қазіргі кезеңде болып жатқан көптеген катаклизмдерге қарамастан, əлем когнитивті 

қоғам  құру  жолында.  Бұндай  қоғамда  білім  мен  шығармашылы!-адамның  ең  бағалы 

құндылықтары  болып  саналады.  Европа  кеңесі  білім  беру  ұйымдарының  қазіргі  жастар 

бойында қалыптасуы міндетті 5 кілтті құзыреттіліктерді анықтап отыр: 

- өмірге қажетті мəселелерді қайшылықсыз жолмен шешу  мүмкіндігі; 

-  көпұлтты  қоғ амда,  өзге  елдің  дəстүрін,  тілін,  дінін  қ адірлеу  арқылы  өмір  сүре 

білуге; 

- əр түрлі тілде ауызша жəне жазбаша формада қ арым-қатынас жасай алу қабілеті; 

- ақпараттық технолог ияларды игере  білу жəне ЖАҚ ақпаратына шығармашылық  

көзқараспен қарай білу; 

- өмір бойы оқуға қызығушылық, кəсіби білім алуға дайындық (2,127 б) 

  Н.Ə.Назарбаев  Абай  атындағы  қазақ  ұлттық  педагог икалық  университетінің 

студенттерімен  кездесуде:  «Келешек  адамының  жаңа  əлеуметтік  сипаты  қалыптасуда. 

М емлекетке бүгін жаңа формация адамдары – шынайы мамандар, шығармашыл, қалыптан 

тыс  ойлайтын  тұлғалар  қажет.  Элита  сөзінің  жақсы  мағынасындағылар,  мемлекеттің 

дамуын  өз  жауапкершілігіне  алуға  қабілетті,  оның  əлемдік  қоғамға  енуіне,  ғылыми, 

өндірістік, техникалық потенциалын өсіретіндер керек» (3,124 б). 

 Қазіргі  педагогикалық   ғылым  мен  білім  беру  қоғамдығын  алаңдататын 

басымдықтар: 

- əлемдік стандарттарға жауап беретін 12 жылдық жалпы орта білім; 

- ҚР азаматының менталитеті қалыптасқан үш тілдік түлек тұлғ асы; 

-  құзыреттілік  түрдегі  білім  қасиетін  іздеу  мен  бақылау  жүйесі,  яғни  өзгермелі 

жағдайда өмір сүруге бейімділігі (4,98б). 


          Жəне жопарларымыз мен ұмтылыстарымыздың іск е асырылуына жетекшілік ететін 

ең  негізгі  мəселе  -    мұғалімнің  кəсіби  шеберлігі;  оның  тəжірибе  барысында 

Ү.Б.Жексенбаева  айтып  өткен  «тұлға  триумфін»  іске  асыру  қабілеті  мен  дайындығы 

(5,38б). 

         Аталмыш  ой-тұжырымдар  динамикасы  белгілі  бағалау  тəсілдерімен  өлшенетін 

тұлғаның  ақпараттық  мəдениетін  қалыптастыру,  мұғалім  мəртебесін  көтеру, 

педагогикалық менеджментті дамыту жəне т.б. бағыттар бойынша жолдарды анықтайтын 

«2011-2020 жж арналған білім беру саласын дамыту бағдарламасында» көрініс тапты. 

        Өндіріс  үдерістерінің  түйісіне  байланысты  пайда  болған  ғылым  ретінде  бір  жарым 

ғасырдан  астам  тарихы  бар  білім  беру  менеджментінің  даму  мəселесі  көп  жылдан  бері 

алғаш рет мемлекеттік деңгейде қойылып отыр. 

        1996ж бұл мəселе жөнінде «Қуатты жəне дені сау қоғамның  негізін құрайтын білім. 

Бүгінгі  күні  білім  саласында  көптеген  өзгерістер  болып  жатыр.  Жəне  осындай  күрделі 

кезеңде  жоғары  кəсіби  деңгейдегі  басқару  қажет»  (6,6б).  Ал,  15  жылдан  кейін  сапалы 

білім беру сапалы басқаруға байланысты болады: «Қазіргі заманға сай мектеп мұғалімі – 

бұл пəн беруші ғана емес, мектептегі ОТҮ  барлық түрлерінің ұйымдастырушысы; қазіргі 

заман  университетінің  профессоры  –  бұл  ғылыми  қызметкер  ғана  емес,  сонымен  қатар 

педагог жəне нақты жобаларды құрып, іске асыратын менеджер (7,4б). 

        Сонымен,  менеджмент  мəселесі  жаңа  емес,  бірақ  өзекті.  Сондықтан  біздің  зерттеу 

жұмыстарымыздың тақырыбын таңдаудың себебі болып отыр. 

 

     1. Мектепішілік басқаруды ұйымдастырудың 

                                     əдістемелік көздері 

             Д.Н.Кулибаеваның  сипаттамасы  бойынша  «Білім  беру  тұжырымдылық,  күрделі, 

ашық, динамикалық, мақсатқа- бағытталған (дамып жатқан), басқарулы жүйелер қатарына 

енуде» (8, 69б). Жəне бұл жүйенің негізгі ерекшелігі болып саналатын оның  мемлекеттік 

құрылымдар мен қоғам дамуымен өзара əрекетте болуы. М ектепті бекітетін, оны салатын, 

мақсаты мен қызметін анықтайтын, бағдарламаларын құрастыратын қоғам, осы мағынада 

«қоғам қандай болса, мектеп те сондай». 

            Егер  қоғам  дағдарыс  жағдайында  болса,  мектептің  қиын  жағдайға  ұшырайтыны 

анық. Бірақ, тарих өмірдің ең қиын,  ауыр кезеңдерінде де уақытты оза келген, өз  негізін 

қалаушыларының есімдерін (А.С.М акаренко, С.Т.Шацкий, В.А.Сухомлинский) мəңгілікте 

тарих  беттерінде  қалдырған,  «маяк»  бола  білген  мектептердің  қалыптасуына  əсер  еткен 

кері сəттерге де куə. 

            М .М.Поташниктің  айтуы  бойынша,  «мектеп  қоғам  дамуының  алдында  жүріп 

локомотив  тəрізді  болуы  мүмкін,  бірақ,  сол  жағдайда,  егер  қоғам  рельстік  жолдар  сала 

білсе» (9, 12б). 

           Қазақстанда осындай рельстік жолдарды мемлекет салуда. Біріншіден, мемлекетіміз  

тəуелсіз  мемлекет  ретінде  білім  беру  саласына  халықаралық  кеңістікке  жол  ашты, 

тоталитарлық тəртіп кезіндегі кері мағынадағы демократия, гуманизм жəне оқу мен оқыту 

мекемесі  тəрізді  таңдау  еркіндігі  қағидаларын  өмірге  қайта  келтірді.  Ал,  бүгінгі  күні, 

Қазақстанның 20-жылдық тəуелсіздігінен кейін, мемлекет саясатының арқасында (кесте 1) 

қол жеткен құндылықтар жөнінде сөз көтеруге болады.  

         М емлекет саясаты –  мектептік менеджмент ұйымдастырылуының алғашқы  жəне ең 

маңызды көзі. 

    ҚР  «Білім  туралы»  Заңы  барлық  білім  беру  мекемелеріне  (4  бап,  33,34  тармағы) 

ұйымның  қызметтенуі  мен  дамуына  байланысты  ұйымдастыру-маңызды  сұрақтарын 

шешумен  қатар  кадрлік-қаржыландыру  сұрақтарын  шешу  құзыреттілігімен  қамтамасыз 

етті. 

         Билікпен  кез  келген  деңгейде    қолдана  білу  керек  ,  жəне  бұл  жағдайда  заң  талабы 



мен  менеджменттің ғылыми-əдістемелік ұсыныстарын шығармашылықпен байланыстыру 

ерекше маңызды. 



         М ектептің  басқару  моделін  құрастыру  барысында  алдымызға  қоятын  міндеттердің 

бірі – осы. 

          Бұл модельдің негіз қалаушы ұстанымдары келесі: 

          Біріншіден, кез келген мектеп, кез келген білім беру ұйымы жекеленген түрде өмір 

сүрмейді:  белгілі  мазмұнға  толы  құрылымды  –  ұйымдасқан  жəне  өзара  байланысқан 

блоктар  жүйесі  тəрізді  бола  отыра,одан  да  жоғары  деңгейде  –  қала,  облыс,  республика, 

əлемдік қауымдастық білім беру кеңістіктің жүйе бөлігі болып табылады. 

         Егер  басқарушы  мектеп  ішіндегі  жəне  мектептен  тыс  байланыстарды  көре  алмаса, 

оны құра алмаса, бұндай мектеп өз дамуын тоқтатады.Жəне бір орында тұрып қалу – ол да 

көштің соңында қала беру деген мағынаны дəлелдеудің қажеті жоқ. 

         Екіншіден,  кез  келген  мектеп  өзінің  миссиясын,  философиясын,  саясатын 

анықтайтын  əдістемелік  позицияларымен  мықты.  Осы  жəне  басқа  түйінді  ойлардың 

қалыптасуы мектеп басқарудың ғылыми негізін құрайды. Толық көлемде олар мектептің 

нормошығармашылық  құжаттарына  еніп  отыр  –  Тұжырымдамасына,  Ережесіне,  Даму 

бағдарламасына. 

         (шіншіден, бүкіл мектеп  жүйесінің орталық фигурасы – мектеп түлегінің тұлғасы - 

біз  үшін  мақсат  тəрізді,  бүкіл  мектеп  ұжымының  барлық  деңгейдегі,  барлық  бағыттағы 

затталған нəтижесі ретінде қабылданады. 



        Т!ртіншіден,  қызметкерлерді,  ОТҮ-ін,  жалпы  мектепті  басқаруға  жүйелі  қатынас 

жасауды нақты нəтижелерге қол жеткізудің қажетті шарты тəрізді қарастырамыз. 

         З.М .Садвакасованың 

«ұйымдастырылған 

менеджмент:  кестелер  мен  сызба-

нұсқаулар»  (10)  еңбегінде  модельдік  формалар  арқылы  қолайлы    жазылып  көрсетілген 

көптеген  қатынастар  мен  стильдер  жөнінде  айтатын  болсақ,  біз  бұл  сұрақтың  кешенді 

шешуін анықтадық.  

         Біздің  теориямыз  бен  тəжірибеміз  көптеген  əдістемелік  қатынастар,  технологиялар 

мен  əдістерден  тұрады:  ғылымилік,  стратегиялық,  жүйелілік,  адамиорталандырылған, 

яғни,  «қазіргі  уақыттағы  əртүрлі  əдістерді,  қатынастарды,  тəсілдерді,  басқару  əдістерін 

кешенді  қолдану»  тəрізді  біріктірілген  қатынастан  (10,32б)  жəне  жүйенің  ең  маңызды 

құраушылары болып табылатын білім мекемесін басқарудағы стратегиялық (10, 11-19б) 

жəне жүйелі-кешенді (10,26б) қатынастар. 

        «Педагогикалық  менеджмент»  ұғымының  негізгі  анықтамасы  ретінде  келесілерді 

алдық: Т.К.Шамованың – « бұл ұйымның тиімді жəне əсерлі қызметтенуі  мақсатындағы 

интеллектуалдық, материалдық жəне қаржы ресурстарының жұмылдырылуы б/ша ғылым, 

өнер жəне іс-əрекет» (11,5б), З.М .Садвакасованың – «Бұл жалпы ұйым үшін минималды 

шығын  жасап,  максималды  пайда  түсіру  экономикалық  жағдайындағы  «адами 

ресурстарын»  басқарудың ғылыми негіздері (10,5б) 

         Біздің  «менеджмент»  ұғымына  байланысты  өзіндік  көзқарасымыз  ең  алдымен, 

күтілетін  нəтижеге  қол  жеткізу  іс-əрекетімен  байланысты  жəне  кез  келген  іс-əрекет 

ретінде үрдісті сипатта болады (12,18б). 

 

2. Білім беру ұйымы менеджерінің моделі (мектептік деңгей) 

          Біздің    құрастырған  моделіміздің  нег ізгі  тірек  нүктесі  болып  табылатын  «білім 

берудегі  менеджмент»  журналының  бірінші  нөмірінде  басылған  (16,3б)  «менеджмент» 

ұғым  ағашы.  Оның  өзегін  құрайтын  сипаттамалар  мен  əрекеттер  –  арым- атынас а 

т се

 білу (коммуникация) мен шешім  абылдау

         М енеджердің  осы  жəне  басқа  да  операциялары  бір  мақсатқа  бағытталғ ан  –  адамды 

белгілі бір істерді орындауға қызықтыру. Адамдардың қызығушылығымен жұмыс істеу – 

басшының  негізгі  қызметі.  Оның  адамдарды  қызықтыра  алуына  жалпы  ұжымның 

жетістіктерге қол жеткізуі байланысты. 

          Өкінішке орай, бұл кез келген басшының қолынан келе бермейді, себебі басшының 

бойында көптеген сапа-қасиеттердің қалыптасуы қажет. Олар барлығы біріккен түрде ғана 

ұжымда  да,  ұжымнан  тыс  та  басшы  адамдардың  жағымды  имиджін  қамтамасыз  ететін 

бедел-үстемін  құрайды.  Жалпы,  мұғалімнің  де,  басшының  да  тұлғасы  осы  үш 

құрастырушылардан  тұрады:  сыртқы  келбетінен  (киімі,  қимыл-қозғалысы),  сөйлеу 



мəдениетінен  жəне  кəсіби  шеберлігінен  (арнайы  білімі  мен  шығармашыл  тұрғыда  ойлау 

қабілеті).  Осы  сапалардың  барлығы  моделімізде  детальді  көрсетілген  (кесте  6).  Бұл 

модель  жанама  түрде,  тұлғаны  сипаттау  арқылы  ғана  басқарудағы  қатынастар  мен 

стильдерді іс-жүзіне асыруға қажетті  сапалардың көрінісін беруде. 

    Ұйымда  стратегиялық  менеджментті  іс-жүзіне  асыруға  директордың  мақсатқа 

бағытталу,  істерді  рет-ретімен  қою  əрекеттері  арқасында  ғана  мүмкіндік  туады; 

адамиорталандырылған  менеджмент  келесі  шарттың  орындалу  барысында  ғана  іске 

асырылуы  мүмкін:  егер  директор  қарым-қатынастың  этикасы  мен  психологиясын 

меңгерген  болса.  Əрине,  ұжымда  қалыптасатын  ең  оптималды  нұсқау  –  бойында 

формалды басшы (заң ретінде билік ету) мен формалдыдан тыс беделдің (басқаруда əсер 

беретін  субъективті  қабілеттері)  сапа-қасиеттері  біріккен  идеалды  көшбасшысының 

басқаруы. 

       Жəне білім ұйымы басшысының –  инноватор ретіндегі тағы бір сапа-қ асиетіне көңіл 

аудару  өте  маңызды  –  өз  командасын  құру,  қалыптастыру  қабілеті.  М ектептің  даму 

жолында  кездесетін  объективті  кедергілерден  өте  білу  сол  қалыптасқан  басқару 

командасының сапалылығына байланысты. 

       И.Дерзкованың  айтуы  бойынша,  нағыз  менеджерлер  командасының  құрылу  үдерісі 

бірнеше  кезеңнен  өтеді.  Барлық  командалар  құрылу  барысында  «сəтті    мен  сəтсіз,  бір 

орында  тұрып  қалу  мен  өрлеу  кезеңдерінен»  өтіп  отырады.  Сауатты  əкімшілік  осы 

үдерістерді  орап  өту  мүмкін  емес  екендігін  жақсы  түсініп,  басқарудың  адекватты  əдіс-

тəсілдерін таңдауға тырысады» (17,31б). 

       Қорытынды  ретінде  менеджердің    аса  маңызды  көңілімізді  аударған  басымды 



сапаларын  атап  өткіміз  келеді.  Осы  сапалар  менеджер  тұлғасының  негізгі  аспектілерін 

анықтайды:  əлеммен  байланысы,  оршаған  ке істікпен  байланысы,  кəсіби  шеберлігі, 



ашы тығы

, жағдайды ме геру (ба ылау жасай алу) жəне ... тəкаппарлы   асиетіні  

болмауы

 

 



3. Педагогикалық ұжымның инновациялық іс-əрекеті креативті менеджмент 

нəтижесі тəрізді 

 («Жас дарын» мектебі тəжірибесінен) 

 

          Жобаның  бұл  бөлімі  педагогикалық  менеджмент  теориясының  тəжірибе  жүзіндег і 

іске асырылуын (бір ұйым мысалында) көрсетуді көздеуде. Нақтылап айтсақ, біз Павлодар 

қаласының  «Жас  дарын»  мамандандырылған  мектебі  іс-əрекетінің  ғылымға  негізделген 

тəжірибесін ұсынамыз. Бұл  мектептің менеджері – осы жобаның авторы

1



Өзіміз құрған мектеп əдістемелігі мектептің даму жолын бағыттауда.  

Ал енді біздің жүйеміздің тəжірибеде қалай жұмыс істейтінін көрейік. 

Ең алдымен бізге шығармашылық менеджменттің ерекшелігі неде екенін анықтау  

қажет (жалпы білім беру менеджментіне қарағанда). 

Егер  мектептегі  қарапайым  басқару  жүйесі  іс-əрекеттің  үш  блогы  болса: 

персоналды басқару, оқу үрдісін басқару жəне тəрбиелеу үрдісін басқару (кесте 3) – онда 

шығармашылық  менеджменттің  негізі  А.И.Доровскийдің  құрастырған  ең  негізгі  немесе 

бірнеше шығармашылық заңдары болу керек. 

Біздің  интерпретациямызда  бұл «адам интеллектісінің спираль бойынша қозғалыс 

заңдылығы спиральдің жаңа иірімінде интеллектің даму кезеңінде анықталған ақпараттың 

ұмытылып, осы ақпаратқа қайта келуі. 

Интеллект  дамуының  спиральдануы  –  бұл  естегі  ақпарат  бөлігінің  өшірілуі  ғана 

емес, жаңа иірімді ақпараттың пирамидадағы жаңа өзектіліктің «орындалуы» (11,23б). 

М ұның мəнін мектеп менеджментіне қатысты заңдылығын алайық. 

Шығармашылық  заңы  бойынша  бұл  мақсаттар  қайталанып  əрі  əрбір  келесі  даму  

иірімінде  жоғары дамыған деңгейде шешіліп отырады. Бұл иірімдер əртүрлі тартылыста 

болуы  мүмкін:  5  жылдықтан  (мектептің  даму  бағдарламасы)  оқу  жылына  дейін  (жалпы 

мектептің жылдық жоспарларының органиграммасы). 



Біздің  тəжірибеміздің  мəні  оқу  жылының  мақсатты  бағдарлама  циклді  бірнеше 

блоктарға  таралуында  (педкеңес  санына  байланысты).  Қойылған  мақсаттарға  жету 

кезеңдермен  ұйымдастырылады:  ең  алдымен  мəселе  танылады,  ғылыми-əдістемелік 

семинарларда  зерттеледі,  содан  соң  ол  əдістемелік  нұсқауларға  айналады,  олар 

əдістемелік  кеңестерде  қолға  алынып  талқыланады,  ал  содан  соң  орындалуы 

мониторингтік  бақылау  арқылы  жүргізіледі  (үнемі  жəне  уақытша)  жəне  педкеңесте 

қаулыға  шығады.  М ысалы,  ұжым  қазіргі  уақытта  шығармашылық  мəселесі  жұмысын 

қорытындылауда. Қыркүйекте - мұғалімдердің «Шығармашылық заңдары» тақырыбында 

семинары өтті. Қазанда - «Шығармашылық ОТҮ: теориядан тəжірибеге» сұрағы бойынша 

əдістемелік  кеңес  өткізілді  жəне  қарашада  -  «Оқу  жылының  бірінші  тоқсанының 

қорытындысы  бойынша  –  дарынды  балалардың  интеллектуалдық  ресурстары»  атты 

педкеңесте  қорытындылар  шығарылмақ.  Осылай  бүкіл  мектеп,  оның  директоры  мен 

барлық ұжым жұмыс істейді.  

        Креативті  менеджменттің  тағы  бір  маңызды  жағы  –  оның  мақсаттық  бағдарламасы, 

яғни мақсаттар тізбегі – халықаралық жəне мемлекеттік деңгейден  мектептің 5-жылдыққа 

арналған даму мақсаттарына дейін. 

         Біздің  жылдық  органиграммамыз  ек і  бөліктен  құрылады:  «əдістемелік  жəне  

тəжірибелік. Біріншісінде мектептің негізгі үш бағыты бойынша іс-əрекеттер анықталады: 

көптілділікті дамыту эксперименті (оқушыларды үш тілде оқыту), мектеп қалыптасуының 

тақырыбы  (креативті  менеджмент)  жəне  ғылыми-əдістемелік  тақырып  (дарындыларға 

арналған  дидактика).  Жəне  əрбір  бағыт  бойынша  логикалық  тақырыптар  тізбегі 

құрылады:  5-жылдық  тақырыбы  –  жыл  тақырыбы  –  мақсаттары  –  міндеттері  – 

жетістіктерге қол жеткізу тəсілдері – болжамды нəтиже. 

         Екіншісінде,  тəжірибелік  бөлімінде  мақсаттық  бағдарламаны  іск е  асыратын 

фактілер, іс-шаралар, ұйымдастыру актілері  көрініс табады. Бұл теория мен  тəжірибенің 

байланысы, бір жағынан, нақты менеджмент жүйесін құруға мүмкіндік береді, екіншіден, 

ұйым  мақсаттарын  іске  асыру  бойынша  кадрлермен  жұмыс  жүйесін  құруға  мүмкіндік 

береді.  Осындай  тəртіпте  мектеп  10  жылдан  астам  əрекеттенуде.  Бірақ,  нақты,  өз 

əрекетіміздің мағынасын соңғы 2-3 жылда айқын көрудеміз. 

                    Айтылғанды  қорытындылайық.  Ег ер,  мектептік  менеджментті  сипаттау 



барысында  эксперт-талдаушылар келесідей бай!аулар жасайтын болса:     

-

 



Аталмыш  мектеп  жекеленг ен  т2рде  емес,  б2кіл  білім  беру  ке$істіг і  аталатын 

«орта! 2йді$» б=ліг і болып табылса; 

-

 



Мектеп  =зіні$  философиясын,  миссиясын,  саясатын  аны!тайтын  на!ты 

əдістемелік  станымдарымен мы!ты болса; 

-

 



Б2кіл  мектеп  ж2йесіні$  орталы!  фиг урасы  болып  табылатын мектеп т2лег іні$ 

т лғасы,  ал  оны$  моделі  –  ма!сат  жəне  б2кіл  мектеп  жымы  ж мысыны$ 

болжамды нəтижесі тəрізді болса; 

-

 



Кəсіби  шеберліг іні$  ар!асында  со$ғы  нəтиже  мен  мектеп  имиджіні$  ашылуын 

!амтамасыз ететін мектеп м ғаліміні$ т лғасы болса; 

-

 



Ег ер  сіздер  осындай  с=здерді  еститін  болса$ыздар,  біліп  !ойы$ыздар:  б л  10-

жылды!  жолын  =тіп,  енді  =рлеп  келе  жат!ан  «Жас  дарын»  мектебі  туралы. 

Жəне  де  талпыныс  алатын  н2ктелері  де  белг ілі  –  ол  дарындыларға  арналған  

дидактика

 мен креативті менеджмент. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет