Ќ±рметті жас дос



бет49/61
Дата10.12.2023
өлшемі2,27 Mb.
#135766
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   61
Байланысты:
Биология Олимпиада тапсырмалары 6 12 (1)

Есеп №11. (6 ұпай). Жүрек және қантамыр жүйесінде кездесетін ауруларды туғызатын себептер:
А. Салатамыр қабырғаларында холестерин майшықтарының жинақталуы
В. Сүйек кемігенде қанның қызыл түйіршіктерінің көп мөлшерде пайда болуы
С. Гемоглобин геніндегі жеке нуклеотид деңгейіндегі мутация

D.Қан қысымының жоғары болуы


Е. Қан клеткаларының бастама клеткаларының бақылаусыз пролиферациялану (активті бөлінуі).
F.Гемоглабин синтезінің баяулануы.

Жоғарыда аталған себептер, төмендегі мыны қан ауруларының қайсысын туғызады? ( ұпай)


Аурулар

Жауаптар




1. Орақтәрізді клеткалық анемия




2. Гипертония




3. Атеросклероз




4. Бета талассемия




5. Лейкемия




6. Полицитоз






Есеп №12 (5 ұпай).

Кестедегі ферменттердің қызметтерін дұрыс анықтаңыз.


А. Оксидоредуктазалар
-------

1. Су қатысуымен органикалық
заттарды ыдыратады




Б. Трансферазалар
---------

2. Организімде тотығу және тотықсыздану реакцияларына жауап
береді

В. Гидролазалар
-------

3. Бір молекуладан екінші бір молекулаға белгілі бір атомдар тобын тасымалдайды.

Г. Лиазалар
------

4 . Судың қатысуынсыз заттарды
ыдыратады.

Д. Изомеразалар
--------

5. Органикалық заттардың ішкі, сонымен қатар кеңістегі құрлымының
өзгеруін қамтамасыз етеді.




ЕСЕП 1

VІ.Тапсырма


Ғалымдар Х-бактериясының нуклеин қышқылын (НҚ) бөліп алып, оның нуклеотидтік құрамын талдады. Алынған деректер төменде көрсетілген.
Нуклеотидтік құрамы бойынша деректер:

Тәжірибелер нөмірі

Азоттық негіздер мөлшері (моль/литрге шаққанда)

Аденин

Гуанин

Тимин

Цитозин

Урацил

1

29,6

20,9

29,3

20,75

0

2

29,3

20,5

29,5

20,70

0,001

3

29,0

20,7

29,1

20,65

0

Орта
шамалары

?

?

?

?

?

Алынған нуклеин қышқылын экзонуклеазалық активтілік тән ферментпен өңдеу нәтижесі, аталмыш нуклеин қышқылының экзонуклеаза ферменттерінің барлығының әсеріне толық тұрақтылығын көрсетті (яғни, кіші кесінділерге ыдырамайды).


Осы нуклеин қышқылын молекулалық салмағы – 2,5*109 дальтон (жұп нуклеотидтердің молекулалық массасы 660 дальтон, ал жұпнуклеотидтердің ұзындығы ,34 нм).


ОСЫ ДЕРЕКТЕРДІ ҚОЛДАНА ОТЫРЫП ТӨМЕНДЕГІ СҰРАҚТАРҒА ЖАУАП БЕР.


А) Осы нуклеин қыщқылының түрін анықтаңыздар. Біртізбекті сызықты ДНК
Біртізбекті сызықты РНК Қостізбекті сызықты ДНК Қостізбекті сызықты РНК Біртізбекті сақиналы ДНК Біртізбекті сақиналы РНК Қостізбекті сақиналы ДНК Қостізбекті сақиналы РНК Қостізбекті ДНК-РНК гибриді

Б) Осы нуклеин қышқылындағы тимин азоттық негізінің пайыз (проценттік) мөлшерін жазыңыз.


В) Осы нуклеин қышқылының ұзындығы.
Г) Осы Х бактериясының нуклеин қышқылдарында толығымен белок туралы информация (ақпарат) жазылған деп есептейік. Егерде, осы Х бактериясының белоктары орта шамамен 400 амин қышқылдарынан тұрса. Осы Х бактериясының нуклеин қышқылында әртүрлі белоктар молекуласы туралы информация жазылған.

Д) Осы Х бактерия клеткасының ішінде 10 грамм/1 литрге шаққанда мөлшерде фермент (молекулалық салмағы 100000 дальтон) бар деп есептейік. Осы ферменттің молярлық концентрациясын жазыңыз.


Ж) 1 миллилитр қоректік ортада 109 Х – бактериясының клеткалары өсіп жатыр деп есептейік. Бір клеткадағы жалпы белоктар мөлшері 10-1 пикограмм / 1 пг = 10-12 грамм /, ал олардың ішінде тек 5 % - ті ғана z – белогы болып табылады (z белогының молекулалық салмағы 30000 дальтон). Авагадро санын (6,02*1023) біле отырып, келесі сұрақтарға жауап беріңіз.

  • Осындай бір литр бактерия өсетін ортадан неше миллиграмм z- белогын алуға

болады?

  • Бір бактериялық клетка қанша z – белогын синтездейді?



ЕСЕП 2


Аталмыш нуклеин қышқылының репликациялану механизмін зертеу мақсатында тәжірибелер жасалынды деп есептейік. Тәжірибелер нәтижелері мвналар:
Х бактериясы әрқашанда 15 минут сайын көбейеді (екіге бөлінеді);
Х бактериясын, азоттың көзі ретінде аммоний хлориді бар ортада атомы әдеттегідей 14N емес, оның изотопы 15N болды. Нәтижесінде пайда болған ұрпақ бактериялардағы нуклеин қышқылдарының молекулалық салмағы әртүрлі болды (суретті қара).
Ескертпе: пробирканың

үсті

Түбі
14N Í•




14 N 15N -НҚ


15N  НҚ

Пробирканың штрихталған ауданы – нуклеин қышқылдарының орыны (үстінде тек қана 14N-НҚ “жеңіл”, түбінде тек 15N-НҚ “ауыр” және ортасында тек 14N-15N-НҚ “аралық” орналасады).

Тәжірибелер нәтижесінде төменде көрсетілген варианттар алынуы мүмкін:









Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   61




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет