С. Ə. Тортаев орта ғасырлардағы азия жəне африка тарихы алматы 2009



Pdf көрінісі
бет152/162
Дата06.01.2022
өлшемі7,49 Mb.
#14221
түріОқулық
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   ...   162
Мадагаскар. Бұл аралдың халқы бір жағынан африкандықтар 
болса, екінші жағынан шығыс азиялық полинезеестер болса керек.
Олар мал бағумен, балық аулаумен, егіншілікпен айналысты. 
Дақылдардың негізін күріш пен банан құрайтын. Өте қолайлы ауа 
райы тəтті өсімдіктерді негізгі табыс көзіне айналдырды.
Аралдағы қалалардың біріккен одағы болмады. Аралдың 
орталығында ХІV ғасырда Имерина мемлекеті құрылып, 150 жыл өз 
билігін бүкіл Мадагаскарға таратты. Аралда байлар «андриандар» 
деп, ерікті егіншілер мен бақташылар — «хува» деп, құлдар — «ан-
деву» деп аталды. ХVІ—ХVІІ ғасырлар аралығында аралда оқпен 
атылатын қару тарала бастады. Оның көмегімен мемлекеттік билік 
күшейе түсті. Радзита /1547—1567/ мен Раламбу /1575—1610/ деген 
үкімет басшылары арабтарға, еуропалықтарға құлдар сатумен де 
айналысты. ХVІ ғасырда аралдың батысында сакалавтар мемлекеті 
құрылды. XIX ғасырда Имерна əскерінің соққысына шыдай алмаған 
сакалавтар мемлекеті кұлады. ХVІ ғасырда еуропалықтар арал-
ды отарға айналдыруды ойластыра бастады. Арал оларға Марко 
Полоның айтқанынан ХІІІ ғасырда-ақ белгілі болған еді.
1528 жылы португалдықтардың мұндай əрекетінен ештеңе 
шықпады. ХVІІ ғасырдың ортасында аралды басып алу əрекетін 
Англия жасады. Əсіресе Франция бұл іске белсенді кірісті. Француз 
теңізшілері аралда ең алғаш 1529 жылы болған еді. ХVІІ ғасырдың 
ортасындағы əрекетінен еш нəтиже шықпаса да, 1686 жылы 
Францияның Мемлекеттік кеңесі аралды өз иелігі деп жариялады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   ...   162




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет