С. Ə. Тортаев орта ғасырлардағы азия жəне африка тарихы алматы 2009
жүктеу/скачать 7,49 Mb. Pdf көрінісі
|
| Мемлекеттік құрылыс. Сефевилер мемлекеті феодалдық де-
спотия болды. Оның басында щахиншах отырды. Оның билігі шексіз болды. Шахтың қасында жоғарғы мəжіліс құрылды. Оның жеті мүшесі болды. Ұлы уəзір-сефевидтер əкімшілігінің басшысы еді. Жоғарғы мəжіліске сонымен қатар жоғарғы сот, патша мөрін ұстаушы, басты дəстүр сақтаушы, гулямдар мен мушкетшілердің жəне зеңбірекшілердің басшылары кірді. Шах сарайының штаты үлкен болды. Оған аңшылықтың, ат сарайының, бүркітшілердің, кондитерлердің шарапшылар- дың, астрологтардың, шеберлердің басшылары, т. б. кірді. Бұл басшылардың өз штаттары мен кеңселері болды. Бұл чинов- никтердің бəрі орталық басқару жүйесін құрды. Сефевилер мемлекеті диван облыстары мен хассе облыстарына бөлінді. Біріншісі негізінен мемлекеттік жерлерді қамтыса, екіншісі шах əулетіне қарайтын жерлерді қамтыды. Диван облыстарының басында беглербектер тұрды. Олар өз қолдарында əкімшілік жəне əскери билікті шоғырландырды. Округтердің басында беглер- бектерге бағынышты əкімдер тұрды. Əр облыстың феодалдар жасақшыларынан тұратын əскері болды. Хассе облыстарын ерек- ше уəзірлер басқарды. Олар тек азаматтық билікті қолында ұстады. Оларды шах өкіметі тағайындап отырды. Мұсылмандардың діни бастығы екеу болды. Олар ұлы сардарлар деп аталды. Бірі ди- ван облысындағы дінді, екіншісі — хассе облыстарындағы дінді басқарды. Олардың қарамағында рухани соттар мен вакф мүліктері болды. Өкімет басшылары арасында ұрлық-қарлық, парақорлық кең қанат жайды. Өкімет аппаратын ұстау шығындары еңбекші халық- тың арқасына түскен ауыртпалық болды. жүктеу/скачать 7,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|