С. Г. Тажбаева Редакция алқасы

ІСІ؛І؛Ң 
өзекті мәселелерінің бірі болып табылады. 
"  
тэрбиенің  мақсаты  -   табиғатты  аялап,  оны  қамқорлыққа  алып  күту,  табиғат  жөнінде
" 
білім бере отырып, табиғаттағы құбылыстар жөнінде алгашқы үғымдармен таныстыру. Мүнда 
балалардың қоршаған  орта  жөніндегі  ұғым түсініктерін  байытатын  жалпы  жэне  накгы  ғылыми  мәлімет- 
тер алуыньщ маңызы зор.  Табиғат балага күнделікті эсер етеді. Бірақ балалар көп нэрсені байқай бермей- 
ді,  үст؛р^  кабылдайды.  Табиғат  сұлулығы  рухани  қайырымдылыққа  тэрбиелеуде  үлкен  рөл  атқарадьг, 
ягни,  балаларды  мейірімділікке,  адамгершілікке,  жақын  адамдарға  қамқор  бола  білуге  көмектеседі. 
Балалар  үшін  табигат  -   бұл  әр  түрлі  табиғи  кұбылыстарды  танудың  жэне  сөздік  корын  байыту  коз؛. 
Табиғат баланың тұлғалық қалыптасуына зор ықпал етеді.
Табиги объектілер мен табитат кұбылыстарын бщылауды үйымдастыру балаларды табиғатпен таныс- 
тырудың  негізгі  тэсілі  болып  табылады.  Бақылауды  үйымдастыру -  өсімдіктер  мен  жануарлардың  өмір 
сүру  ортасымен  өзара  байланыста болу,  балалардың  сол  ортаға деген  бейімділігін танудың алғы  шарты.
Вестник КазНПУ им. Абая,  серия «Педагогические науки», №1(45),  2015 г.
265

Бакьілау  балаларға  табиғат  жөніндегі  накты  т^сіністерді  меңгертіп,  ойлау  қабілетін,  тілін  дамытады. 
Өсімдікгерді,  жэндіктерді,  кұстарды  бақылау  арқылы  бала  көптеген  жаңалықгарға тал  болады.  Бақылау 
баланьщ  жеке  басының  бақампаздығын  аңғартады,  осының  эсерінен  баланың  дүниетанымы  кеңейіп, 
қоршаған ортағадеген өзіндік көзқарасы пайда болып, білуге деген ынтасы арта түседі.
Өсімдіктер  туралы  ұғымдары  кеңейтіліп,  олардың  сондай-ак  өсуі  үшін  белгілі  бір  жағдайлар  -  
топырақ,  ылғал,  күннің нұры,  жылуы  керек екені түсіндіріледі.  Тәрбиеші балаларды өсімдікгерді  қорғау- 
ға, оларды жұлмауга баулиды.
Кейбір жануарлардың  өсіп дамуы  жөнінде  балалардың білімі  толықгырылады,  күстар 
"
ды,  балапан  басып  шығарады,  оларды  азыкгандырып  асырайды  және  түйе  ботасын,  сиыр  бұзауын,  ит 
күшігін,  мысық  баласын  өз  сүтімен  асырайтындығы  түсіндіріледі.  Балалардың  жабайы  хайуандар 
(қасқыр, аю, түлкі, ко^н, кірпі) олардың тіршілігі, қорек табу эрекеті жөніндегі ұғымдары кеңейтіледі.
Серуен  кезінде  балаларды  жылдың  барлық  мезгілінің  табиғат  құбылыстарына  бақылауды  жүйелі 
жүргізуіне ынталандырады, ауа-райындағы өзгерістер мен мезгілдік өзгерістерге байкауға үйретеді.
Туған  өлкеге  сүйіспеншілікті  тэрбиелеудің  негізгі  құралы  -   ұлттық  тілі,  мәдениет؛,  көркем  өнер 
туындыларды,  әдеби  шығармаларды:  өлең,  ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш,  мақал-мәтел,  аңыз-әңгіме,  батыр- 
лар жырын тыңдау арқылы ана тілінің кұдіретплііін сезінумен катар, оны сүюді үйренеді.
Баланьщ  дамуы  қай  бағытта  болатыны,  нақтырақ  айтқанда,  оның  іс-эрекеті  үлкендердің  қарым- 
катьінасьіна  байланысты.  Жэне  де  баланы  тэрбиелеудегі  үлкендердің белсенді  қатысуы  -  міндетті  түрде 
бақылау  мен  араласу  емес,  өсіп  келе  жатқан  адамнан  ^н  алдымен  өзіндік  көзқарасы  қалыптасқан  және 
болмысты езінше түсіне білетін танымдық белсенділігі арткан баланы көре білуі кажет.
1.Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік  жалпыга  міндетті  білім  беру  стандарты.  Мектепке  дейінгі 
тэрбие мен оқыту. Негізгі Ережелер. қ р  МЖМБС.  1.001-2009. -Астана.
2.Калашникова Т.М. т.б «Зерек бала», «Бізмектепке барамыз». - Астана. 2010.
3.Жұмабекова  ф .н  Мектепке дейінгі педагогика.  Оқу құралы.  Фолиант.-Астана. 2008.
4.Манкеш.А.Е.Экологиялық тәрбиені сабақтастықта жүргізудің педагогикалык, негіздері. -Алматы. АГУ. 2006.
Түйіндеме
Мақалада баланың ерте жасындағы белсенді дамуыкың мүтикіншіліктері  қарастырылады. Табигатпен таныстыру
-  балалардың танымын дамытудың басты кұралдардың бірі екендігі баяндалады.
Тірек создер: бала-бакша, бала, таным, ерте даму, таным белсенділігі, карым-катынас белсенділігі, табиғи орта
Резюме
В  статье усматривается возможности активного развития детей раннего возраста. Так же говорится о том, что 
основным средствам в развитие ребенка являетя знакомства с природой.
Ключевые елова:  детский сад, дети, познание, ранние развитие,  познавательная активность, активность взаимо- 
отношений, природная среда
Resume
Similarly talked that in development of child is the fixed assets ac؟^ ؛ntances with nature.
Keywords:  kindergarten,  children  cognition,  early  development,  cognitive  activity,  activity  of mutual relations,  natural 
e n v iro n m e n t
Абай атындагы ҚазҮПУ-нің Хабаршысы,  «Педагогика гылымдары» сериясы, №1(45),  2015 г.

Вестник КазНПУ им. Абая, 
серия 
«Педагогические науки», 
N.
?1(45),  2015 г.
ХАБАРЛАМА
ХРОНИКА
Ғ А Л Ы М Ұ С Т А З-75 Жаста
Глубокоуважаемый Валерий Васильевич!
Кафедра Общей педагогики и психологии КазНПУ имени Абая 
поздравляет Вас 75 
ﺀ
-летием!
Вы  встречаете  его  в  расцвете  своих  профессиональных  и  тв о р ч ески   сил.  Высочайший  научный
• 
неустанный 
“  поиск,  целеустремленность, любовь к людям и предан-
ность  своему  делу —   во^ далеко  не  полный  перечень  Ваших  качеств,  которые  всегда  служат  примером 
для  Ваших коллег и учеников.  Вы  внесли огромный  вклад  в педагогическую науку.  Продолжая  и сегодня 
أة؛ﺢﻣ
  научный  поиск.  Вы  являетесь  образцом  для  Ваших  коллег,  мудрым  и  добрым  наставником  для 
Ваших учеников, авторитетным ученьім и блестящим  педагогом.
Наш Коллектив желает Вам по-прежнему неиссякаемой энергии и оптимизма,  реализации всех Ваших 
творческих планов и идей, крепкого здоровья и долголетия!

60 ЖАС
Абай  атындагы  Казак  ¥ л ^ ы к   педагогикалык  университет؛,  Жалпы  педагогика  »©не  психология 
кафедрасы  педагогика  ғылымдарының  кандидаты,  профессор  Тэж؛баева  Салтанат  Ганикы$ын  60  жаска 
толған мерейтойымен құттыктайды.
Салтанат  Ғаникызы  1977  жылы  Абай  атындагы  Қазақ  мемлекеттік  педагогика  институтын,  «химия- 
биология» пәні  мұғалімі мамандығы бойынша бітірген.  Еңбек жолын Жезқазган 
к а л а с ь і н д а г ы  
№22 мекте- 
бінде  химия-биология  пәнінін  мүғалімі  қызметінен  бастаған.  1982  жылдан  бастап  Жогарьі  оқу  орнының 
оқьпушысы қызметін аткарып келеді.
Тәжібаева Салтанат Ғаникызының авторлыгымен  мектеп,  жоғары  оку орындарынын тәлім-тәрбиесіне 
катысты  14окулык, 50 оку кұралы, 200-ден астам гылыми енбекте^ жарық көрді. Польша, АҚШ, Италия, 
Испания,  Югославия,  Болгария,  Англия,  Германия,  Туркия,  Ресей  т.б.  шет  мемлекеттерде  өткен  конфе- 
ренцияларга катысып,  казак баласыньщ үлттық келбетін калыптастыру мәселелері бойынша баяндамалар 
жасаган,
Құрметті  Салтанат Ганикызы,  кафедра ұжымы  сізге  мыкты  денсаулық,  отбасыңызга амандык,  кызме- 
тіңізде мол табыс тілейді.
Тәуелсіз  казак ел؛н؛н жастарына білім  мен ұлттык тэрбие беру  ісінде  қанатыңыз талмасын, қаламыңыз 
мүқалмасын.
Абай атындагы Қаз¥ПУ-нің Хабаршысы,  «Педагогика гылымдары» сериясы, №1(45),  2015 г.
268

Вестник КазНПУ U.M.  Абая,  серия «Педагогические науки», №1(45),  2015 г.
60 ЖАС
ص
ﺔﻬﺳ
م و
.
. ؛
’
• <
 
.
ز
 
••■،••••
ﺢﻨﻤﺑ;أ
ﺖﻫﺀ.>ﺖﺤﻣإ
-
ﺀﺞﺤﻣ
ﺀ
■
■
■
ج و
•;؛.
'
.
Жалпы 
п е д а г о г и к а  
жэне  психология
 
؛,
Абай  атындагы  Қазақ  Үлттық  педагогикалық  университет
 
кафедрасьі  педагогика  гылымдарының  кандидаты,  доцент  Абишева  Жеңіскүл  Аханқызын  60  жылдык
мерей тойымен к ұ т гы і^ й д ы
. 
к  қыздар  педагогикалык  инсти^тын,  педагогика
؛
Жеңіскүл  Аханқызы  1977  жыпы  Қазақ  мемлекетг
к бітірген
.
؛
жэне психология мамандыгы бойынша үзд
 
1984-1987
 
жылдары  Мәскеу  мемлекеттік  педагогикалык  институтының  аспирантурасында  о*ып,  сол
жылы кандидаттық диссертациясын ойдагьщай коргап шыгады
.
1988-2003
 
жылдар  аралыгында  І.Жансүгіров  атындагы  Жетісу  мемлекеттік  университетінде  кафедра
меңгерушіс• қызметін атқарган
. 
тану,  ^сөсп ірім дер  психологиясы  бойынша
 ؛
03
 
н
؛
Ж.А.  Абишева  психология,  этнопсихо^огия,^з
көптеген гылыми еңбектердің, оқу-әдістемелік қүралдардың, оқулықтардың авторы
. 
н
؛
н
؛
с
؛
 
2003
 
жылы білім беру саласындағы ерекше еңбегі  үшін «Қазақстан Республикасынын білім беру
мен марапатталган
.
؛
с
؛
құрметті қызметкері» белг
 
Кафедра  ұжымы  Жеңіскүл  Аханқызын  мерейтойымен  қүттыктай  отырып  шыгармашылык  табыс
, 
!
тәуелсіз елдің жастарын тэрбиелеу жолында мыкты денсаулықтілейді. Әрқашан мерейіңіз үстем болсын