Байланысты: ped and psy 2 nomer 2016.compressed (1)
Сурет 1 . Қазақ халқының этнопедагогикасының өзгешеліктері
Биология сабағынада белсенділігін, қызығушылығын, сүйіспеншілік м`ні бар білім беру үшін
этнопедогогикалық элементтерін қолдану керек. Өсімдіктер `лемін балдырдан оқу басталады. (құры-
лыс ерекшеліктері, көбеюі, даму т.б. ) яғни көп жасушалы балдырлар, одан ашық тұқымды ж`не
жабық тұқымды өсімдіктер, дара ж`не қос жарнақты өсімдіктер, одан төменгі сатыдағы өсімдіктер
ж`не жоғары сатыдағы өсімдіктер оқушыларға т`рбиелік м`ні бар білім береміз. Биология сабағында
тірі табиғат бұрышындағы жинақтамалар бөлімінде `ртүрлі табиғи мекен орталарына өсімдіктердің
бейнеленуі (орман, шалғындық, дала, өзен, көл, таулар ж`не т.б. ).
Мекен ету ортасы ретінде топыраққа экологиялық бейімделуші формалар ж`не өсімдіктердің
өмірлік формалары бар.Өсімдіктердің қорғаныштық бейімделушіліктері (құрылысы, түр-түсі, көбеюі,
дамуы, тыныс алу, қоректену т.б.). Өсімдіктердің м`дени формалары (түрлік сан-алуандық) агро-
жүйедегі м`дениеттендіру. Өсімдіктердің шөп қоректі жануарлардан қорғанатын аналогиялық мүше-
лері (арша, таңқурай, итмұрын, бөріқарақат).
Демек, өсімдік адам үшін азықтың қайнар көзі. Адамдардың өміріне, тіршілік қажетіне бірден-бір
жарамды м`дени өсімдіктер д`нді (бидай, жүгер, күріш, тары, қарақұмық), майлы (күнбағыс, зығыр,
жер жаңғағы ), талшақты (ақ мақта), бау-бақша өсімдіктері (орамжапырақ, қызанақ, баклажан, қар-
быз, қауын, дақылдар мен жеміс-жидектері (алма, шие, таңқурай, қарақат, грек жаңғағы т.б. ) болып
табылады.
Сонымен, халықтық педагогика элементтерін сабақта ж`не сабақтан тыс жұмыстарда жүйелі түрде
оқытудың д`стүрлі емес жаңа `діс-т`сілдерімен үштастыра пайдалану математиканы оқытудың
Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 130
тиімділігін арттырып, оқушылардың математиқалық білімді игеруін қамтамасыз етеді ж`не олардың
тіл байлығының, ойлау қабілетінің дамуына, адамғаршілік, ұлтжандылық, ұлттық м`дениетті д`ріп-
теу дағдыларының жетіле түсуіне ашады. Ең бастысы, оқушыны жеке тұлға ретінде қалыптастыруға
септігін тигізеді. Демек, халықтық педагогика элементтерін пайдалану - мазмұндық тұрғыдан білім
көздерінін бірі. Сондықтан ол гылыми негізде жасалған оқытудың құралыи ж`не мектептердің іс-
т`жірибесінде сыналған `дістемені қажет етеді.
1 Жұмабаев М. Педагогика.– Алматы, Рауан, 1993ж. - 180 б. 2 Қалиұлы С. Қазақ этнопедагогикасының негіздері. - Алматы, Білім, 2003ж. - 85 б. 3 Жарықбаев Қ., Қалиев С. Қазақ тeлім-тeрбиесі. – Алматы, Санат, 1995ж. - 140 б. 4 Ғаббасов С. Халық педагогикасының негіздері.– Алматы, 1995ж. - 149 б. 5 Табылдиев n. Қазақ этнопедагогикасы.– Алматы, Санат, 2001ж. - 150 б.