С. Г. Тажбаева Редакция алқасы


dлеуметтік-экономикалық негіздер



Pdf көрінісі
бет364/587
Дата06.01.2022
өлшемі7,04 Mb.
#13134
1   ...   360   361   362   363   364   365   366   367   ...   587
Байланысты:
ped and psy 2 nomer 2016.compressed (1)

dлеуметтік-экономикалық негіздер. Дене т`рбиесі жүйесі қоғамдағы экономика, саясат, ғылым 
ж`не  м`дениет  саласындағы  жүйелермен  тығыз  байланыста.  Қоғамдық  қатынастардың  көрінісінің 
аясы (сферасы) есебінде ол сол жүйедегі жүріп жатқан өзгерістер `серіне, яғни дене т`рбиесі жүйе-
сінің қоғамдық өндіріске осы байланыстардың нақты негіздерінің бірі болғандығынан дамып отыра-
ды. Алайда қоғамдық өндіріске ол қосымша жолдар арқылы `сер етеді. Бұл жүйе тікелей қоғамдық 
өнім  шығаруға  араласпайды.  Бірақ  ол  осы  ортаға  өндірістік  қатынастарының  субъектісі  -  адам 
арқылы `сер етеді. 
Өзінің `р түрлі салалары арқылы дене т`рбиесінің жүйесі адамның `леуметтік қызметінің барлық 
негізгі  түрлеріне  қатысты.  Бұл  адамның  қозғалыстағы  биологиялық  қажеттілігін  қанағаттырып 
қоймайды, сонымен бірге `леуметтік жеке тұлғаның қалыптасуын, қоғамдық қатынастардың жетілуін 
де қанағаттандырады. Адамның денесінің дамуы биологиялық заңдарға бағына отырып, табиғи жол-
мен  де  жүзеге  асатындығы  м`лім.  Алайда  қазіргі  адамның  қозғалыс  белсенділігі  оның  дене  мүм-
кіншілігін қажетті деңгейде ұстауға `лі жеткіліксіз. 
Өзінің  арнайы  қызметін  жүзеге  асыра  отырып,  дене  т`рбиесінің  жүйесі  адамдардың  қозғалыс 
белсенділігінің  қажеттілігін  қамтамасыз  етуге,  сол  арқылы  дененің  жетілуін  ж`не  денсаулықтың 
жоғары деңгейге жетуін қамтамасыз етуге толық қабілетті. 
Т`рбиелік-педагогикалық қызметті жүзеге асыра отырып, дене т`рбиесі жүйесі адамгершілік, эсте-
тикалық, еңбек, м`дени даму міндеттерін шешуге мүмкіндігі бар. Дене т`рбие жүйесі кейбір т`рбие 
жүйесінің тиімсіз болатын жерлерінде табыска жетіп те жүр. Сонымен бірге дене т`рбиесі жүйесінің 
өзінде  `леуметтік,  экономикалық  ж`не  қоғамның  рухани  өмірімен  байланысты  н`рселердің  б`рі  де 
көрініс  табады.  Қоғамның  `леуметтік-экономикалық  даму  деңгейі  жоғары  болған  сайын,  оның, 
азаматтарына дене шынықтырудың байлықтары толықтай беріледі, т`рбиесі мақсаттарына жұмсала-
тын ұлттық табыстың бөлігі, денсаулық деңгейі ж`не адамдардың жасауы да жоғары болмақ. 
Жан-жақты  жетілген  адамдарды  қалыптастырудағы  дене  т`рбиесінің  орасан  зор  маңызын  ескере 
отырып, үкімет тарапынан қоғамымыздың дамуының `р түрлі кезеңдерінде бұл м`селеге бірнеше рет 
назар  аударды  (бұл  орайда  1925,  1929,  1948,  1959,  1966,  1981  ж`не  1995  жылдарында  қабылданған 
қаулыларды  атап  кеткеніміз  жөн  болады).  Қаулылардың  мазмұны  сол  кезеңдегі  саяси  жағдайды 
бейнелеп, орталықтан қатал басқару мен бақылауға басты назар аударылды, сонымен бірге сол кезде-
гі дене шынықтыру қозғалысының дамуына үнемі қолайлы бола бермейді. 
Дене  т`рбиесі  жүйесі  экономикалық  қатынастардың  дамыған  аумағына  жатады.  Өзінің  ұйымдық 
құрылымы  жөнінен  күрделі  болуына  байланысты  (мемлекеттік  ж`не  қоғамдық  басқарудың  кағида-
ларын байланыстыра жүргізу), қаржыландырудың материалдық-техникалық жағынан қаралуында да 
`р  түрлі  қаржы  көздерін  өзіне  жинақтады  мемлекеттік  бюджет,  қоғамдық  қорларды,  к`сіпорындар, 
к`сіподақ кооперативтік қоғамдар. Экономикалық жағынан дене т`рбиесі жүйесі дамыған материал-
дық ж`не материаддық емес өндірісі бар халық шаруашылығының бір бөлігі есебінде көрінеді. Мате-
риалдық  өндіріс  саласы  қызметкерлерінің  еңбегі  заттай  материалдан  түрге  ие  болады:  спорт  құры-
лыстары,  құрал-жабдық,  аяқ-киім,  киімдер.  Бірақ  бұл  ортада  адамдардың  денесінің  жетілдірілуіне 
бағытталған өндірістік емес дене т`рбиесінің басты өрісіне қарағанда қызмет көрсету сипатына ғана 
ие. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   360   361   362   363   364   365   366   367   ...   587




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет