С. Г. Тажбаева Редакция алқасы

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
363 
қажет  етеді.  Мектептерді  жаңа  деңгейге  көтеру,  информатиканы  оқытудың  н`тижелерін  оқытуды 
дербестендіру  жолымен  арттыру,  жоғары  сынып  оқушыларының  к`сіби  бағыттылығына  бағдар-
ланған  сараланған  тапсырмаларды  дайындауды  қажет  етеді.  Мұндай  жағдайда  `рбір  жоғары  сынып 
оқушысы бекітілген білім беру минимумы бағдарламасын толықтай игере алады. 
Жоғары сынып оқушыларының к`сіби бағыттылығын `ртүрлі психологиялық тесттер мен арнайы 
`дістемелер  көмегімен  ерекшелеу  аз,  сондықтан  жоғары  сыныпта  информатика  сабағында  оқыту 
үдерісін сауатты ұйымдастыру қажет. Бұл үшін информатика сабағындағы мұғалімнің жоғары сынып 
оқушыларының к`сіби таңдауынан т`уелді іріктелген барлық есептер мен тапсырмалар жауап беретін 
барлық талаптарды білу қажет.  
dртүрлі  тапсырмалар  ұғымына  берілген  А.В.Брушлинский,  Ю.Н.Кулюткин,  Л.М.Фридманның 
тапсырманың  маңыздылығын  оның  пайда  болуы  тұрғысынан,  яғни  проблемалық  жағдайдың  туын-
дауымен байланыстырып түсіндіретін анықтамалары бар [2-4, 20-б].  
Г.А.Баллдың  ұсынған  тапсырма  анықтамасы  келесідей:  «Жалпы  түрде  тапсырма  –  бұл  міндетті 
компонеттері:  түпнұсқа  жағдайда  тұрған  тапсырма  заты;  тапсырманың  жағдайын  талап  ететін  үлгі 
болатын жүйе» [5, 45-б]. 
Тапсырманың заты түпнұсқа ж`не талап ететін жағдай бір-бірімен с`йкес келмейтіндігін нұсқауға 
болатын қандай да бір зат болуы мүмкін. 
Г.А.Балл  тапсырманы  ішкі  ж`не  сыртқы  деп  бөліп  көрсетеді.  Сыртқытапсырмадан  ішкіге  өту 
тапсырмадан тыс берілетін адамның үдерістерді қабылдауы орын алғанда пайда болады, сондықтан 
сыртқы  тапсырманың  мазмұны  субъектінің  қойылымынан,  мотивінен  ж`не  мақсатынан,    сонымен 
қатар онда бар білімнен, ол меңгерген `рекет т`сілдерінен т`уелді.  
Ю.Н.  Кулюткин  тапсырманы  келесідей  түрде  анықтайды:  «тапсырма  –  бұл  қандай  да  бір  нақты 
проблемалық  жағдайдың  үлгісі,  сондай-ақ  онда  пайда  болған  «келісімді»  жою  талаптары,  педаго-
гикалық `рекеттің мақсатына жету жолындағы пайда болған қарама-қайшылықтарды жою т`сілі мен 
құралдары  келтірілген»  [3,  15-б].Жоғарыда  қарастырылған  тапсырмаға  берілген  барлық  анықтама-
лардың  информатика  курсында  алатын  орны  бар.  Информатика  мұғалімінің  өзінің  к`сіби  іс-`реке-
тінде шешетін кез келген `дістемелік тапсырмасының түпнұсқа м`ліметтері оқыту бағдарламасының 
мазмұны,  оқу  ж`не  `дістемелік  `дебиеттерде  берілген  (олар  өз  бетімен  оқыту  мазмұны  мен  ұйым-
дастыру м`селелерін шешудің арнайы н`тижесі болып табылады), информатика мұғалімінің қолында 
оқу ж`не көрнекі құралдары, анықталған талдау н`тижесі, жүзеге асырылған `дістемелік шешімдер, 
оқушылардың  қабілеттері  мен  бейімділіктері  туралы  ақпарат,  олардың  дайындық  деңгейі  туралы 
м`ліметтер бар.   
Информатика  бойынша  `дістемелік  тапсырмалардың  талаптары  `рқашан  оқыту  мақсатына, 
сондай-ақ  жалпы  білім  берудің  мақсаттары,  сонымен  қатар  оқушылардың  білімі  мен  білігіне 
қойылатын нақты талаптарына бағытталған. 
Жоғары  сынып  оқушыларының  к`сіби  бағыттылығын  таңдауына  бағдарланған  тапсырмаларға 
қойылатын  талаптар  анықталуы  тиіс.  Мұндай  жағдайда  талаптарды  орындау  үшін  қандай  да  бір 
құрал керек болады. 
А.Н.  Леонтьев  бойынша  «Тапсырма  –  бұл  анықталған  шарттағы  іс-`рекеттің  мақсаты,  сондай-ақ 
оған  арнайы  процедураға  с`йкес  осындай  шарттарды  түрлендіру  жолымен  қол  жеткізуге  болады». 
Тапсырма сұрақта қалыптасатын талаптарды (мақсат), шарттарды (белгілі) ж`не ізделіндіні (белгісіз) 
қамтиды. Бұл элементтер арасында арнайы байланыстар мен т`уелділіктер бар, оның негізінде ізденіс 
ж`не белгісіз элементтердің белгісіздер арқылы анықтау жүзеге асырылады [6, 32-б.]. 
Тапсырмалар түрлері төмендегідей болады: 
-  материалды оқып-үйрену; 
-  меңгерген материалды бекіту; 
-  меңгерген материалды тексеру. 
Жоғары  сынып  оқушыларының  к`сіби  бағыттылығына  т`уелді  сараланған  тапсырмалар  жүйесін 
информатика  бойынша  `дістемелік  негізделген,  оқытудың  арнайы  н`тижесіне  жетуді  қамтамасыз 
ететін оқу тапсырмаларының жиынтығы құрайды. 
Информатика бойынша Жоғары сынып оқушыларының к`сіби бағыттылығына т`уелді сараланған 
практикалық тапсырмалар жүйесі төмендегідей болуы тиіс: 
1.  Информатика бойынша оқу бағдарламасына с`йкес; 
2.  Оқытудың түрлі `дістерімен үйлесімділікте қолданылуы; 
3.  Артық ж`не жетіспейтін ақпараты бар тапсырмаларды қамтуы; 

жүктеу/скачать 7,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: