С. Г. Тажбаева Редакция алқасы
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
| Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г.
118 «М`ңгілік ел» патриоттық актісі жобасын `зірлеу болса, 89-қадамда-«Нұрлы болашақ» ұлттық жобасын `зірлеу ж`не жүзеге асыру. Мектептік білім берудің қолданыстағы оқу бағдарламала- рына «М`ңгілік ел құндылықтарын енгізу» –деп нақты көрсетіп берді. Егемендік пен т`уелсіздікке ие болу жағдайында Қазақстан қоғамында «ұлттық патриотизм», «жалпыұлттық патриотизм», «қазақстандық патриотизм» ұғымдары кеңінен қолданылады. «Ұлттық патриотизм» - өз ұлтының тарихына, оның м`дениетіне, тіліне, салт-д`стүрлеріне деген сүйіспен- шілік пен жанашырлық, құрмет тұту ж`не өз ұлтының ғасырлар бойы жүріп өткен өмірлік жолын- дағы ата-бабаларының қалдырған құнды мұраларымен байланысты туындалған түсінік ұғымдарымен тікелей байланысты болса, «жалпыұлттық патриотизм» - өзінің туып-өскен мемлекетінің ж`не ондағы мекендеген халқының бір бөлігі ретінде сезінуді білдіреді, яғни түрлі ұлт қауымдастықтары өкілдері үшін туылған жеріне, біртұтас Отанына деген сана-сезім сүйіспеншілігі мен адалдығының шегі неғұрлым кеңи түседі. «Қазақстандық патриотизм» дегеніміз – Қазақстан мемлекетін мекендеген барлық ұлттар мен ұлыстардың «Ұлттық Отаны» деген озық ой таным негізіне сүйінген патриотизм түсініктеріндегі сезімдік көріністері [1,4,6]. Бұл ұғымның педагогикалық мазмұндық жүйесіне м`н берсек, ол өскелең ұрпақ өкілдерін Қазақстан мемлекетінің толыққанды азаматтары ретінде т`рбиелеудегі үйлесімділікті көрсетеді. Қазақстандық патриотизм - Отанға ж`не туған елге деген шынайы сүйіспеншілік пен азаматтық ерлік, өнегелік істермен үлгі болу, болмысындағы білім мен білікті, ақыл-парасатты халық игілігіне жұмсау яғни, біртұтас Отан мүддесіне арнау деген түсінік төңірегіне шоғырлану болып табылады. Өзі өмір сүріп жатқан қоғамдық құрылыстағы мемлекеттік жүйенің заңдық құқықтарын, тілін, `дет- ғұрпын, салт-д`стүрін құрметтей білу де осы қазақстандық патриотизм ұғымының құрылымдық құрамына енеді. Жеке тұлғалардың қалыптасуы мен дамуы болмысындағы танымдық үдерісте патриоттық т`рбиенің м`нін `рқашан алдыңғы орынға қойып отыру қажет. Сондықтан бұл м`селенің өзегі - мектеп оқушыларының жеке бітімдік болмысындағы патриоттық сана, патриоттық сезім қырларын қалыптастырудан бастау алғанда ғана оң н`тижесін бермек. Яғни, т`уелсіз мемлекетіміздің нық, берік болуы - патриоттық т`рбиені дұрыс жолға қоя білуге байланысты болмақ. Т`уелсіз мемлекетіміздің Конститутциясында да Республика қызметінің түбе- гейлі қағидаларының бірі - қазақстандық патриотизм деп атап көрсетілген. Отаншылдық, елжандылық, халқын сүю, патриотизм деген ұғымдар мектепке, жанұяға, ағайын мен туған-туысқанына, кіндік қаны тамған жеріне (қала, ауыл) деген сүйіспеншіліктен басталады. «Елдің елдігін – ұлттық болмысы, тарихы, `дебиеті, салт-д`стүрін сақтайды» деген ұғымды бастау етіп алатын болсақ, патриотизмге т`рбиелеуде төмендегі м`селелерді басшылыққа ұстаған жөн: ! тіл мен ділді құрметтеу; ! ұлттық салт-д`стүр мен `деп-ғұрыпты білу; ! халықтың тарихы мен м`дени мұраларын мақтан тұту, оқып зерттеу; ! ата-анаға құрмет көрсетіп, бабалар өсиетін орындау; ! жер байлығы мен табиғатты қасиеттеу ж`не ұлт мүддесіне пайдалану. Аталған ерекшеліктерге байланысты, қазіргі т`рбие жұмысын төмендегі т`ртіпте қарастыруға мүмкіндік бар: 1. Болашақ мамадар мен мектеп оқушыларын халқының салт-д`стүрін жете білуі патриоттық т`рбиенің н`тижесі бұл - бүгінгі өмір талабына сай болу. 2. Жастардың Қазақстан республикасының мемлекеттік р`міздерін білу мен заңнамалық құқық- тық талаптарды орындау ж`не оларды құрметтеу сезімін қалыптастыру; 3. Қазақ халқының озық ойлы мұралық құндылықтарын басшылыққа ала отырып, жалпы қазақстандық патриотизмге, отансүйгіштікке, елжандылыққа т`рбиелеу; 4. Қазақстан республикасының азаматы атауына мақтаныш сезіммен ж`не құрметпен қарау арқылы патриотизмдікті таныту, `лемдік жаһандану жағдайында өзіндік орынға табуға т`рбиелеу. Мемлекеттің келешегі еңселі биік ж`не берік болуы, өскелең ұрпақтың жеке тұлғалық болмысын- дағы т`лім-танымдық т`рбиенің қалай қалыптасқандығына байланысты. Сондықтан мектептер мен өзге де оқу-т`рбие мекемелерінің басты міндеті – ұлттық ж`не жалпы адамзаттық құндылықтарды игеруге қабілетті, ғылым мен т`жірибе жүзінде терең білімала отырып, жеке тұлға болып қалып- тасуға дайын ұрпақ т`рбиелеу.Жастарымыздың бойына елжандылық, азаматтық, жоғары ізгілік пен адамгершілік сезімдерді жан-жақты жетілгенде ғана Қазақстандық патриотизм сезімі берік орнай түседі. |