С. Ж. Бахтиярова
жүктеу/скачать 4,53 Mb. Pdf көрінісі
|
БАХТИЯРОВА С.Ж. Жеңіл атлетика оқыту әдістемесі (63-66 беттегі материалдарды қарастыру)
| Итермелеуге дайындалу.
Негізгі міндеттері: 1) жҥгіру жылдамдығын жоғарлатуды жалғастыру; 2) екпінде ие болған кинетикалық энергияны және денені жоғары қарай лақтыру ҥшін тірек-қимыл аппаратының мҥмкіндіктерін пайда- лануға рҧқсат ететін жағдайларды қҧру; 3) ҧшу фазасында қажетті итермелеуде ҧйымдастыру ҥшін денені айналдыру. Денені еңкейту спортшының жалпы орталық массасы табанға қарағанда, бҧрылыстың ең кіші радиусы бойынша қозғалысына әкеледі, сондықтан жылдамдықты әрі қарай жоғарлату ҥшін қадамдардың екпінін жоғарлату қажет, бҧл кезде қадам ҧзындығы қысқарады. Екінші тапсырманы шешу ҥшін жалпы орталық масса қалпын тӛмендету және топыраққа жалпы орталық массаның тік проекция- сының алда итермелеу аяғын қою мҥмкіндігі пайда болатындай дененің кӛлденең осінің бағытын ӛзгерту қажет (39 сурет). 112 39 сурет. «Фосбери-флоп» тәсілімен биіктікке секірудің орындалуы Жалпы орталық массаның 15-20 см-ге тӛмендеуі дененің еңкеюінің арқасында жетеді. Одан басқа, итермелеу орнына жҥгіріп келу дене буындарында бҥгілу бҧрыштарын жоғарлатумен бірге жҥреді. Жҥгіру екпінін жоғарлату жалпы орталық массасы тік проекциясын алға қарай тіректі ҧстап алуға әрекет етеді: спортшы иықтарының астынан аяқтарымен алшақтайды. Әрбір қадамда тірек фазасының уақытына салыстырмалы тҥрде ҧшу фазасының уақыты қысқарады және екпіннің соңғы қадамында тек қана 0,05-0,08 сек. қҧрайды. Салыстыру ҥшін мынан белгілейік, яғни екпін қадамда- рының ҧшу фазасы ҧзақтығының орташа уақыты 0,17 сек. қҧрайды. Ҧшу фазасының уақытын қысқарту жалпы орталық массасының тік ауытқуының мӛлшерін қысқартады, осының арқасында итермелеуіш аяққа соққы жҥктемесі тӛмендейді. Әрбір қадамда спортшы 7-10˚-қа қозғалыс бағытын ӛзгертеді. Алға қарай бетімен қозғалуды қамтамасыз ету ҥшін кӛлденең осіне салыстырмалы тҥрде дененің бҧрылысы ауырлық кҥшінің сәтімен ӛзара байланысының арқасында механизм бойынша жҥреді. Мысал ретінде еденде домалап бара жатқан тиынды келтірейік: қозғалыс бағытын ӛзгертіп, тиын сәйкесті тҥрде алға қарай қырымен әрдайым қозғалып, ӛзінің бағытын ӛзгертіп отырады. Доға бойынша жҥгірудің 113 бірінші қадамдарында кӛлденең осіне салыстырмалы тҥрде дене бҧрылысының шамасы қозғалыс бағытын ӛзгерту шамасымен сәйкес келеді. Бірақта тірекпен ӛзара әрекетінің ҥшінші кезеңінде дене бҧрылысының шамасы 20 - 40 0 - қа қозғалыс бағытының ӛзгерісінен асып тҥседі. Осының арқасында итермелеу орнына аяқтарды қою кезінде спортшы қозғалыс бағытына қатынасы бойынша жартылай жанымен бағытталған, ол дененің айналуын ҧйымдастыру ҥшін тиімді жағдайларды қамтамасыз етеді. жүктеу/скачать 4,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|