С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім
Экологиялық ластау зардаптарын жою жөнінде шара қолданбау (294-бап)
жүктеу/скачать 1,81 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Суды және атмосфераны тиімді пайдалануға және қорғауға қол сұғатын қылмыстар. Суларды ластау, бітеу және сарқу (281-бап)
| Экологиялық ластау зардаптарын жою жөнінде шара қолданбау (294-бап)
Экологиялық ластануға ұшыраған жерлерде зарарсыздандыру немесе өзге де қалпына келтіру шараларын жүргізу міндеті жүктелген адамдардың осындай шараларды жүргізуден жалтаруы немесе тиісінше жүргізбеуі адам өліміне, не адамдардың жаппай ауруына, не қоршаған орта үшін өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқса-кінәлы Қылмыстық кодекстің 294-бабы бойынша жауапқа тартылады. Қылмыстың объектісі- экологиялық қауіпсіздікті реттейтін қоғамдық қатынастар. Қылмыс объективтік жағынан экологиялық ластау зардаптарын жою жөніндегі шараны қолданбаудан, одан заңда көрсетілген зардаптардың орын алуынан және әрекетсіздік пен зардаптың арасындағы себепті байланыстан тұрады. Көрсетілген зардапты жою жөніндегі шараны қолданбау өзіне осы міндет жүктелген адамның белгіленген шараларды жүргізуден жалтаруы (сөзбұйдаға салып ұзаққа созуы, өз міндетін дер кезінде атқармауы) немесе тиісінше жүргізбеуі (жартылай шала жүргізуі, кешігіп жүргізуі немесе белгіленген талапқа сай емес күйде жүргізуі), заңда көрсетілген зардап-адам өліміне, не адамдардың жаппай ауруына, не қоршаған орта үшін өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқса 294-бап бойынша жауаптылық туындайды. Өзіне міндет жүктелу-заң немесе басқадай нормативтік актілер, қызмет борышы бойынша, сот шешімімен белгіленуі мүмкін. Қылмыс құрамы материалдық, ол заңда көрсетілген зардап орын алған сәттен бастап аяқталған деп табылады. Іс-әрекет пен зардаптың арасын байланыстыратын себепті байланыс болуы шарт. Қылмыс субъективтік жағынан абайсыздықпен істеледі. Қылмыстың субъектісі арнаулы, 16-ға толған, өзіне осы бапта көрсетілген міндет жүктелген лауазымды немесе жай адам. Суды және атмосфераны тиімді пайдалануға және қорғауға қол сұғатын қылмыстар. Суларды ластау, бітеу және сарқу (281-бап) Суларды ластау, бітеу және сарқығаны үшін қылмыстық жауаптылық белгілеудің мақсаты су пайдалану ережелерін сақтауды қамтамасыз ету, судың табиғи қасиеттерін сақтауды, тіршілік етушілердің күллісіне судан болатын зиянды тойтару болып табылады. Қылмыстың объектісі суларды пайдалану және су объектілерін қорғау саласындағы қатынастар. Қылмыстың заты жер беті немесе жер асты сулары, мұздықтар, ауыз сумен жабдықтау көздері болады. Суды қорғау ережелері көптеген заң және басқадай нормативтік-құқықтық актілерде: ҚР су кодексінде, қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы заңда, суды ластаудан қорғау туралы ережелерді және тағы басқадай нормативтік-құқықтық актілерде көрсетілген. Осы қылмыстың объективтік жағы: а) жер беті немесе жер асты суларын, мұздықтарды, ауыз сумен жабдықтау көздерін ластау, бітеу, сарқу не олардың табиғи қасиеттерін өзге де өзгерту; б) осы әрекеттер жануарлар немесе өсімдіктер дүниесіне, балық қорына, орман немесе ауыл шаруашылығына елеулі зиян келтіруге әкеп соқса; в) іс-әрекет пен зардаптың арасындағы себепті байланыстың болуы арқылы сипатталады. Зиянды заттардың қосылуы салдарынан пайда болған судың физикалық, химиялық немесе биологиялық сипатының өзгеруі судың ластануы деп танылады, осының салдарынан су коммуналдық, өнеркәсіптік, ауыл шаруашылық, балық шаруашылығы және басқа мақсаттарға дұрыс пайдалану үшін жарамсыз болып қалады. Судың ластануы белгіленген тәртіп бойынша суды сынап көру жолымен анықталады. Өндірістік және тұрмыстық қатты қалдықтар мен қоқыстардың суға тасталуы судың бітелуі деп танылады, осының салдарынан су объектісінің гидрологиялық жайы нашарлайды және суды пайдалануға кедергі келеді. Жер асты және жер үсті суларының запас қоры, саласы кеміп, пайдалануға жарамсыз болуын су объектілерінің сарқылуын болғызбау жөніндегі міндеттерін орындаудан, жер асты суларын сарқылудан қорғау шараларының дұрыс жүргізілмегенінен пайда болады. Жарылыс, құрылыс, басқа жұмыстарды тікелей су объектілеріне немесе оған жақын жерлерде жүзеге асырудың әсерінен судың құрамының зиянды өзгеруі судың табиғи қасиеттерін өзге де өзгертулер деп айтамыз. Қылмыстың объективтік жағының міндетті белгісі-заңда көрсетілген зардаптардың-жануарлар немесе өсімдіктер дүниесіне, балық қорына, орман немесе ауыл шаруашылығына елеулі зиян келтірудің болуы болып табылады. Яғни қылмыс құрамы материалдық. Егістіктің апатқа ұшырауы: мал жайылымының жарамсыз күйге келуі ауыл шаруашылығына келтірілген елеулі зиянға жатады. Жабайы аңдардың, құстардың өсуінің сиреуі, ағаштардың, ормандағы барлық өсімдіктердің қурауы жануарлар немесе өсімдіктер дүниесіне келтірілген елеулі зиян болып табылады. Балықтардың ауруға, өлім-жітімге ұшырауы, тұқым шашпауы және тағы басқа зиянды зардаптардың орын алуы балық қорына келтірілген елеулі зиян болып табылады. Заңда көрсетілген іс-әрекеттер мен зардаптардың арасында себепті байланыс болуы шарт. Қылмыс заңда көрсетілген балама зардаптардың біреуінің орын алған уақытынан бастап аяқталған деп танылады. Адамның денсаулығына зиян келтіруге-жеңіл, орта, ауыр дене жарақатын келтірулер (бір адамға болса) жатады. Субъективтік жағынан қылмыс қасақаналықпен де, абайсыздықпен де істеледі. Қылмыстың субъектісі-жалпы, 16-ға толған кез келген адам. жүктеу/скачать 1,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|