С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім



бет65/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   231
Жария ету дегеніміз-өзіне сеніп тапсырылған немесе қызметі, жұмысы бойынша белгілі болған адамның мемлекеттік құпияны заңсыз іс-әрекеттер арқылы бөгде адамдарға мәлім етуі болып табылады. Бөгде адамдар деп-өзінің атқаратын жұмысы немесе қызметі жөнінен мемлекеттік құпия болып табылатын мәліметтерге ешқандай қатысы жоқтарды айтамыз. Мемлекеттік құпия әр түрлі тәсілдермен-ауызша әңгімеде, баяндама арқылы, хат жазысу немесе басқадай баспасөз беттерінде жарияланған материалдар арқылы немесе басқа адамдарға құпия құжаттарды көрсету, суретке салып алуға рұқсат беру арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Субъективтік жағынан бұл қылмыс тікелей немесе жанама қасақаналықпен істеледі. Қылмыстың субъектісі болып мемлекеттік құпияны құрайтын мәліметтер өзіне сеніп тапсырылған немесе мұндай мәліметтер өзіне қызметі немесе жұмысы бойынша белгілі болған 16-ға толған адамдар танылады.
Мемлекеттік құпиялары бар құжаттарды, заттарды жоғалту
(173-бап)

Мемлекеттік құпиясы бар құжаттарды, мемлекеттік құпиясы бар заттарды, сондай-ақ қызметтік құпиясы бар құжаттарды немесе қызметтік құпияны құрайтын заттарды жоғалтудың да қоғамға қауіптілігі орасан, осыған байланысты ҚР қылмыстық кодексінің 173-бабында: Адамның өзіне қызмет немесе жұмыс бабымен сеніп тапсырылған мемлекеттік құпиясы бар құжаттарды, сол сияқты олар туралы мәліметтер мемлекеттік құпияны құрайтын заттарды жоғалтуы, егер аталған құжаттар немесе заттар оларды пайдаланудың белгіленген ережелерін бұзудың салдарынан жоғалса және ауыр зардаптардың тууына әкеп соқса,- Адамның өзіне қызмет немесе жұмыс бабымен сеніп тапсырылған қызметтік құпиясы бар құжаттарды, сол сияқты олар туралы мәліметтер қызметтік құпияны құрайтын заттарды жоғалтуы, егер аталған құжаттар немесе заттар оларды пайдаланудың белгіленген ережелерін бұзудың салдарынан жоғалса және ауыр зардаптардың тууына әкеп соқса.


Қылмыстың объектісі болып мемлекеттік құпияны және қызметтік құпияны сақтаудың заңда белгіленген тәртібіне қол сұғу болып табылады. Осы қылмыстың затына, біріншіден-мемлекеттік құпиясы бар құжаттар; екіншіден-мемлекеттік құпияны құрайтын заттар үшіншіден қызметтік құпиясы бар құжаттар немесе қызметтік құпияны құрайтын заттар жатады. Мемлекеттік құпияны құрайтын заттарға-қару-жарақтың, техниканың, құрал-жабдықтардың, шикізаттың жасырын үлгілері т.б. жатады. Объективтік жағынан қылмыс құрамы мына белгілермен сипатталады:
а) мемлекеттік құпиясы бар құжаттармен, сол сияқты олар туралы мәліметтер мемлекеттік құпияны құрайтын заттармен, сондай-ақ қызметтік құпиясы бар құжаттармен, осындай құпияны құрайтын заттармен жұмыс істеудің белгіленген ережелерін бұзуы ж.т.б.
б) егер олардың абайсызда жоғалуына және ауыр зардаптарға әкеп соқтырса.
Ал қызметтік құпиялар мен қызметтік құпияны құрайтын заттардың түсінігі арнаулы нормативтік-құқықтық актілермен белгіленеді. Мемлекеттік құпиясы бар құжаттарды немесе сондай құпияны құрайтын заттарды, сол сияқты қызметтік құпиясы бар құжаттармен қызметтік құпияны құрайтын заттарды жоғалту деп мемлекеттік құпиямен жұмыс істеуге рұқсат бар адамның иелігінен осы көрсетілген заттардың кінәлы түрде шығып қалуын айтамыз. Көрсетілген құжаттар мен заттарды жою бұл қылмыстың құрамын түзбейді, өйткені мұндай ретте мемлекеттік құпиямен бөтеннің танысуы орын алмайды.
Қылмыс субъективтік жағынан тек абайсыздық арқылы (қылмысты менмендік немесе немқұрайдылық) сипатталады. Қылмыстың субъектісі-мемлекеттік құпиямен жұмыс істеуге рұқсаты бар 16-ға толған адамдар болып танылады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет