С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім


Радиоактивті материалдарды талан-таражға салу



бет119/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   231
Байланысты:
С. Т. Иксатова ылмысты Ы ерекше б лім

Радиоактивті материалдарды талан-таражға салу
немесе қорқытып алу (248 бап)

Қылмыстың тікелей объектісі болып радиоактивті материалдардың белгіленген айналым тәртібін реттейтін қоғамдық қатынастар, ал қосымша тікелей объектісі-адамның өмірі немесе меншік қатынастары болады. Осы қылмыстың затына радиоактивті материалдар жатады. Қылмыстың жәбірленушісі-радиоактивті материалдар заңды түрде өз иелігінде немесе күзетінде болған адамдар болады. Объективтік жағынан көрсетілген қылмыс радиоактивтік материалдарды талан-таражға салу немесе қорқытып алу арқылы сипатталады.


Талан-тараж деп заңға қайшы тегін, пайдакүнемдікпен радиоактивті материалдарды алып, оны өз пайдасына немесе үшінші жақтың пайдасына айналдыруды айтамыз. Талан-тараждың тәсілі әр түрлі (жасырын, ашық, күш қолданып, алдау немесе сенімге қиянат жасау) болуы мүмкін. Қылмыстың істелу тәсілдерінің іс-әрекетті саралануға әсері болмайды. Қорқытып алу-яғни бөтеннің радиоактивті материалдарын күш қолданумен не бөтен мүлікті жоюмен немесе бүлдірумен қорқыту арқылы, сол сияқты жәбірленуші немесе оның жақындарын масқаралайтын мәліметтерді таратумен, не жәбірленушінің немесе оның жақындарының мүдделеріне елеулі зиян келтіруі мүмкін өзге де мәліметтерді жариялау арқылы талап етуі болып табылады. Радиоактивті материалдарды талан-таражға салудың құндылығы ерекше. Осыған орай талан-таражға байланысты пайда болған құрам-материалдық болып табылады. Қылмыс радиоактивті материалдарға талан-тараж арқылы иелік еткен уақыттан бастап аяқталған деп саналады. Осы қылмыстың басқа нысаны-қорқытып алу формальдық құрамға жатады. Қорқытып талап ету уақытынан бастап ол қылмыс аяқталған деп танылады. Қылмыс субъективтік жағынан тікелей қасақаналықпен жүзеге асырылады. Қылмыстық ниет пайдакүнемдік және басқадай әр түрлі болуы мүмкін. Қылмыстың субъектісі-16-ға толған, есі дұрыс адам.


Радиоактивті материалдармен жұмыс істеу ережелерін бұзу (249-бап)

Қылмыс объективтік жағынан радиоактивті материалдарды сақтау, пайдалану, есепке алу, көму, тасымалдау ережелерін және олармен жұмыс істеудің басқа да ережелерін бұзу, егер бұл әрекеттердің кісі өліміне немесе өзге де ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін болса-деп сипатталған. Яғни, бұл жерде радиоактивті материалдарды сақтау, пайдалану, есепке алу, көму, тасымалдау заңға сәйкес жүзеге асырылуы қажет. Бірақ оған жауапты адам радиоактивті материалдармен жұмыс істеудің ережелерін бұзып, соның салдарынан кісі өлімі немесе өзге де ауыр зардаптардың болу мүмкіндігі пайда болады. Осы қылмыстың субъективтік жағы, субъектісі және ауырлататын түрлерінің белгілері де Қылмыстық Кодекстің 247-бабындағы осындай ұғымдармен ұқсас.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет