С тұр сын ға лиева

92
Көк те гі бұлт тың өл ге ні –
Аса ал май тау дан қал ға ны.
Ай мен күн нің өл ге ні –
Ең кей іп ба рып бат қа ны.
Ай дын шал қар өл ге ні –
Мұз бо лып тас тай қат қа ны.
Қа ра жер дің өл ге ні –
Қар ас тын да қал ға ны.
Өл ме ген де не өл мей ді?
Жақ сы ның аты өл мей ді,
Ға лым ның ха ты өл мей ді, –
де ген өси ет қал дыр ған.
Бұ қар жы рау қа зақ әде бие тін де гі 
жа ңа поэ зи яның бас тау шы сы бол ды. 
Бұ қар дың өлең де рі өзі тұс тас ақын дар-
мен са лыс тыр ған да, кей ін гі ге мо лы рақ 
жет кен. Оның Абы лай ту ра лы өле ңін жа-
зып алып, ал ғаш пі кір айт қан – Шо қан 
Уәли ха нов. Одан кей ін жы рау өлең де рін 
жи нап, ол ту ра лы мә лі мет бер ген – бел гі-
лі фольклор шы, ақын Мәш һүр Жү сіп Кө-
пеев. Біз ге жет кен жыр ла ры – 1200 ша-
ма сын да ғы жыр жол да ры. Бұ қар жы рау 
мұ ра сын жи нау да, жа рия лау да жә не 
зерт теу де Мәш һүр Жү сіп Кө пеев, Қ.Ха-
лид, Г.По та нин, Ш.Уәли ха нов, М.Әуе-
зов, С.Сей фул лин, С.Мұ қа нов, Қ.Жұ ма-
лиев, М.Ма ғауин, Р.Сыз ды қо ва се кіл ді 
ұлт зия лы ла ры зор ең бек сі ңір ген.
Ар тық бол мас біл ге нің
Уәлиұлы Абы лай хан – қа зақ хал қы ның 
әй гі лі ха ны, Шың ғыс хан ның ті ке лей ұр па ғы, 
тө ре. Ор та жүз дің сұл та ны Уәли дің ба ла сы 
Абылай (Әбіл ман сұр) 1711 жы лы дү ние ге кел­
ген. Ата сы – Түр кіс тан қа ла сы ның би леу ші сі 
(оның есі мі де Абы лай) әс ке ри жо рық тар да 
ерек ше көз ге түс кен, алай да кей бір оз быр лық 
әре кет те рі нің нә ти же сін де «қа ні шер» де ген ат­
қа ие бол ған. Абы лай дың 13 жа сын да ауы лы­
на жау шау ып, әке­ше ше сі нен, ту ыс та ры нан 

жүктеу/скачать 9,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: