С тұр сын ға лиева

123
үл гі сін де жыр лап, кө те рі ліс тің соң ғы ке зе ңін жан-жақ ты су рет-
те ген. Ба тыр лар дың пси хо ло гия лық бей не ле рі де ай шық та лып 
жа сал ған. Бұл жыр да ба тыр лар, та ри хи ке зең, кө те рі ліс ту ра лы 
мә лі мет тер жан-жақ ты бе рі ліп, Ке не са ры ба тыр мен Нау рыз бай 
ба тыр лар дың та рих та ғы рө лі көр се тіл ген.
Поэма ның ба сын да Ке не са ры мен Нау рыз бай бей не ле рі:
Ке не са ры, Нау рыз бай
Ата ғы шық ты аң қыл дап.
Жау ды үр кі тіп, қа шыр ды,
Ақ ал мас тай жар қыл дап,
Зә ре сін ал ды дұш пан ның,
Най за ғай дай шар тыл дап.
Қа сы на ер ген тө лең гіт
Ол жа ға бат ты қар қыл дап, –
деп су рет те ле ді.
Жал ғыз ат ты ұр лап, кі нә лі бол ған қыр ғыз дар дан өшін ал мақ 
бол ған Ке не Ду лат қа ба ра ды, бі рақ:
Асау лар үз ді ші дер ді,
Сый ла май Ду лат жі бер ді.
Сыйы нып бар ған елі нен,
Ке не хан үз ді кү дер ді.
Қа ба ғы тү нер ген хан күз ді кү ні қыр ғыз дар ға ат та на ды.
Бұл са пар да Нау рыз бай,
Тау дан үл кен талап ты.
Үш қа мал ды бір бұ зып,
Қыр ғыз ды жа ман талат ты.
Ны сан бай жы рын да оқу шы ның көз ал дын да ағып отыр ған қан дай қы зу лы, жан ды 
шын дық бар. Бар лық сө зін де сол жо рық тың қуа ны шы мен қай ғы сы ке ше ға на көз 
ал ды нан өт кіз ген, кө зі көр ген нің жа ңа лы ғы бар. Көп қол мен бір ге ке ше гі та рық қан 
қай ғы, мұң, ар ма ны бар. Өзі – сол оқи ға ның ада мы.
Ке не са ры ның қай ғы­өкі ні ші мен біт кен жо ры ғы қа зақ ба ла сы ның бар лы ғы на да қа­
дір лі, қа си ет ті әң гі ме дей бо лып көп жай ыл ған. Бұл жыр дың көп жай ылу ына екін ші 
бір се беп бол ған нәр се – Ке не са ры ісі нің өз ге ба тыр лар дың ісі нен әл де қай да ірі, 
әл де қай да кө лем ді оқи ға бол ған дық тан туа ды.
М.Әуе­зов

жүктеу/скачать 9,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: