С тұр сын ға лиева

134
«Бағалау»
1. Ке не са ры ның қыр ғыз дар ға қар сы со ғы сы на жыр шы ның 
көз қа ра сы қан дай? Пі кір талас ты рың дар.
2. Шы ғар ма ның құн ды лы ғы, ма ңы зы мен қа зақ та ри хын-
да ғы ор ны ту ра лы пі кір ле рің мен бө лі сің дер.
3. Мұх тар Әуе зов Ны сан бай жы рау ды «Бұ қар дан кей ін гі 
аса ірі жо рық жыр шы сы» деп ата ды. Жыр ту ра лы ға лым-
ның:«Қай ғы лы оқи ға ның қы зы ғы мен қай ғы сы ның ор та-
сын да бол ған ақын дас тан ды шын дық қа ға на құ рып, кес те лі 
тіл мен су рет тей жаз ған. Ке не са ры – Нау рыз бай жо ры ғы 
ту ра лы кей ін гі талай ақын түр лі өлең шы ғар са да, дәл Ны-
сан бай жет кен өріс ке жет кен емес», – де ген пі кі рі сен дер ді 
қан дай ой лар ға же те лей ді? Жау ап та рың ды дә лел дең дер.
Ар тық бол мас біл ге нің
«Ке не са ры – Нау рыз бай» жы ры ал ғаш рет 1875 жы лы С.Жан тө рин 
мен Т.Сей да лин нің ау дар ма сы мен «За пис ки Орен бург ско го русско го 
геог ра фи чес ко го об ще ст ва» жур на лын да жа рық көр ді. 1912 жы лы Қа­
зан қа ла сын да Жү сіп бек Шай хис ла мұлы жи на ған жыр нұс қа сы «Қис­
са­и Нау рыз бай тө ре Қа сым уғ лы Қа сым Абы лай ха нов» де ген ат пен 
жа рия лан ды. Жыр дың бір не ше нұс қа сы бар. Кей бір нұс қа ла рын да 
хат қа тү сі ру ші лер кө те рі ліс ке тіл ти гі зіп, ма ғы на сын өз гер тіп жі бер ген. 
Жыр дың түп нұс қа ға жа қын то лық нұс қа сы – 1938 жы лы ҚР ҰҒА фоль
-
клор экс пе ди ция сы ке зін де тор ғай лық Қаш қын бай Қа раев тан жа зып 
алын ған нұс қа. Е.Ыс майы лов пен Қ.Бек хо жин Ке не са ры ға тіл ти гі зе­
тін жер ле рін алып тас тап, Ны сан бай ға тән үл гі мен жыр лан ған нұс қа­
сын 1940 жы лы өз де рі құ рас тыр ған «Ба тыр лар жы ры» де ген кө лем ді 
жи нақ қа ен гіз ген. Соң ғы рет 1996 жы лы «Қа зақ ха лық әде бие ті» ат ты 
көптом дық жи нақ тың 17­кі та бын да жа рық көр ді. Ны сан бай жы рау дың 
шы ғар ма шы лық жо лын Х.Дос мұ ха ме дұлы, Е.Ыс майы лов, Қ.Жұ ма­
лиев, Ә.Қо ңы рат ба ев, Б.Кен же ба ев, Т.Те бе ге нов т.б. зерт те ді.
«Қа­зақ­әде­бие­ті».­Эн иклопедиялық­анықтамалық

жүктеу/скачать 9,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: