С тұр сын ға лиева
«Ба а- на лы те рек жа рыл са»
жүктеу/скачать 9,59 Mb. Pdf көрінісі
|
809-003-001к-19 КазЛитра 9 каз УЧЕБНИК Book
| «Ба а-
на лы те рек жа рыл са» ат ты өле ңі нен бай қау ға бо ла ды: Ба ға на лы те рек жа рыл са, Ба қы раш жа мап бо лар ма? Қа ра ғай ға қар сы бұ тақ біт кен ше, Емен ге иір бұ тақ біт сейші, Қы ран ға тұ ғыр қы лар ға. Хан нан қы рық ту ған ша, Қа ра дан бір-ақ ту сай шы, Ха лық тың ке гін қу сай шы, Ар ты мыз дан біз дер дің, Ақы рып тең дік сұ рар ға. Иса тай бас та ған кө те рі ліс же ңі ліс тап қан соң, ақын ел ден жы рақ, қу ғын да жү ре ді. Көп жыл қу ғын-сүр гін нен шар ша ған Ма хам бет ті Жай ық бой ын да, Қа раой ме ке нін де жал ғыз үй отыр- ған да Бай ма ғам бет сұл тан ның жі бер ген адам да ры қай ғы лы қа за- ға ұшы рат ты. Ма хам бет өлең де рі – ба тыл дық қа, қай сар лық қа тәр бие лей тін, өз за ма нын да ғы ха лық бұ қа ра сы ның мүд де сін қор ға ған, ел дің жо ғын жоқ та ған шы ғар ма лар. АР МА Н - ПВ ба сп ас ы 147 Ар тық бол мас біл ге нің Ма хам бет ақын ды ғы мен қа тар ше бер күй ші де бол ды. Оның 11 күйі 1982 жы лы «Ша шақ ты най за, шал қар күй» де ген ат пен жа рық көр ді. Ақын өлең де рі нің ха лық ара сы на та ра уы на Ш.Жа рыл ға пұлы, Қу ан ақын, кіш ке не Қо бы лан ды, Қу ба ла, Лұқ пан, Мұ рат, Ығыл ман дар көп ең бек сі ңір ді. Ал ғаш 1908 жы лы Қа зан қа ла сын да жа рық көр ген «Мұ рат ақын ның Ғұ мар қа зы оғы лына айт қа ны» ат ты жи нақ та Ма хам бет тің 100 жол дан ас там 2 тол ғауы ба сыл ды. Ғ.Мұш тақ құ рас тыр ған «Шай ыр яки қа зақ ақын да ры ның бас ты шы ғар ма ла ры» жи на ғын да Ма хам бет тол ғауы нан үзін ді лер бе ріл ді. 1939 жы лы Қ.Жұ ма лиев ақын өлең де рі нің жи на ғын шы ғар ды. 2003 жы лы Ма хам бет Өте мі сұ лы ның 200 жыл дық ме рейт ойы ЮНЕС КО шең бе рін де кең түр де ата лып өті ліп, 4 том дық жи на ғы жа рық қа шық ты. Интернетте Ма хам бет сай ты ашыл ды. НұрСұлтан қа ла сын да ғы Оқу шы лар са рай ына ақын есі мі бе ріл ді. Ре сей дің «Вы борг ке ме жа сау зау ыты» ААҚ Қа зақ стан ның тап сы ры сы бой ын ша «Ма хам бет» ат ты мұ най құю тан ке рін жа сап шы ға рып, су ға тү сір ді. Аты рау об лы сын да Ма хам бет атын да ау дан, ау ыл, кө ше бар. Ақын қай тыс бол ған Аты рау об лы сы ның Ин дер ауы лы нан 40 ша қы рым жер де ке се не сі тұр ғы зыл ды. Бел гі лі ант ро по лог Ноэль Шаях ме тов Ма хам бет тің бетбей не сін жа сап шы ғар ды. Ма хам бет ту ра лы те бі ре не жыр жаз ба ған қа зақ ақы ны кем декем. Олар дың қа та рын да М.Ша ха нов тың «На рын құм зау алы», Ф.Оң ғар сы но ва ның «Ал мас қы лыш» жә не М.Са ты бал диев тің «Ма хам бет тің мо но ло гі» ат ты өлең де рі мен поэма ла ры бар. «Қазақстан»ұлттық н иклопедиясы Ма хам бет... Ма хам бет... Біл мей мін жел ме, сел ме, Жыр да оны мен бір тұл ға те ңе сер ме? Әді лет сіз дү ние нің қа быр ға сын, Ма хам бет ше сө гер жан кез де сер ме? Ф.Оңғарсынова Ма хам бет – та би ғат тан қа ла ған уа қы тын да та бы ла бер мей тін асыл дай аса си рек кез де се тін құ бы лыс. Он дай құ бы лыс тек қа зақ тү гіл, бар ша адам зат тың ғұ мы рын да да көп кез де се бер ме ген. Ма хам бет – кәдім гі он екі жі лік, бір мы ғым жұ мыр бас ты пен де нің ер те гі де гі дей аңыз ға ай на луы ның, тек ер те гі де ға на кез де се тін ға жай ып ер лер дің қай та дан шын дық қа ай на луы ның тап тыр мас бір мы са лы. Ә.Кекілбаев жүктеу/скачать 9,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|