Сабақ Дайындаған математика мұғалімі Оралбаева Г. С


бөлім: « Тарихи мағлұмат»



бет3/3
Дата20.12.2023
өлшемі68,05 Kb.
#141813
түріСабақ
1   2   3
4 бөлім: « Тарихи мағлұмат»

Әрбір жаңалықтың, өз тарихы болады. Логарифмдер туралы тарихи мәліметтерді тыңдайық.( Мәліметтерді дайындаған оқушылар, қағаздарын газетке іледі.)


ЛОГАРИФМ
Логарифм дегеніміз – в саны шығу үшін, а негізі шығарылатын, х дәреже көрсеткішін в санының, а негізі бойынша логарифм деп атайды.

XVII ғасырдың басында шотландиялық математик Джон Непер логарифм түсінігін енгізді және логарифм кестесін жариялады. Ал 1761 жылы ағылшын Д.Робертсон жүгіртпесі бар навигациялық есептеулер жүргізуге арналған логарифм сызғышын жасады. Мұндай құрал жасау идеясын 1660 жылдары Исаак Ньютон ұсынған болатын. Соңғы кезге дейін логарифм сызғыштары инженерлердің бірден-бір есептеуіш құралы болып келді, бірақ өткен ғасырдың екінші жартысында пайда болған электронды калькуляторлар оларды қолданудан ығыстырды.
Логарифмдік функция



y=log x, 0˂ ˂1 y=log2x ,2˃1
Логарифмдік функцияның қасиеттері:

  1. Анықтама облысы оң рационал сандар жиыны Д(log2x)=R+

  2. Мәндерінің облысы рационал сандар жиыны E(logax)=R

  3. а ˃о болғанда, функция өспелі о ˂а˂1 болғанда, функция кемімелі.


5 бөлім « Бұл қызықты»

Адамзат даму жолында есептеудің тиімді тәсілдерін іздестірген, олардың ішінде есептегіш құралдар бірінші орнында болған, егер даму кезеңдеріне назар аударсақ:



  1. Есеп шоттар

  2. Қытайдың есептегіш таяқшалары

  3. Абак

  4. Қытайдың есептегіш тақтайшасы

  5. Сүйекпен санау

  6. Непер таяқшалары

  7. Логарифмдер

  8. Логарифмдік сызғыш

  9. Калькуляторлар

  10. Электронды есептегіш машинкалар

Эдмонд Гунтер - Англияның Грешем коллежінің астрономия профессоры 1624 жылы логарифмдік кестелер шыққаннан соң, 10 жыл өткеннен кейін логарифмдік сызғышты ойлап тапты.Бұл құрал логарифмдік кестемен тез жұмыс істеуге мүмкіндік береді.


Логарифмдік шкаланы қарастырайық . АВ кесіндісін алайық ,оның ұзындығы 1-ге тең болсын(суретке қара) .Демек, , оны lg 10 = 1,өйткні ол да 1-ге тең; Енд», 1,2,…9, сандарына сәйкес ондық логарифмдерді қарастырайық, олардың ұзындықтарын есептейік, мыңдық үлеске дейін:


lg 1 = 0.000; lg 2 = 0.301; lg 3 = 0.477; lg 4 = 0.602; lg 5 = 0.699;


lg 6 = 0.778; lg 7 = 0.845; lg 8 = 0.903; lg 9 = 0.954; lg 10= 1.000


Бұл кесінділерді сызғыш бойына салайық, АВ = 1:



Сызғыштың көмегімен есептеу үшін,шкала басынан берілген сандардың логарифмдеріне дейінгі қосынды немесе айырманың ұзындықтарын анықтап алу керек.Әрі қарай,шыққан ұзындыққа сәйкес логарифмді табамыз, соның мәні қосындыға немесе айырмаға тең. Мысалы, 2-ні 4-ке көбейту үшін, 2-ге(0,301) сәйкес кесіндінің ұзындығын 4-ке (0,602) сәйкес кесіндінің ұзындығына қосу керек.Енді, ұзындығы 0,903-ке тең кесіндіні табамыз, оның мәні 8-ге тең. Сонымен, 2*4=8.


Сонымен, бүгінгі сабақтың қорытындысына келетін болсақ, сабақ барысында шығарған газетіміздің кезекті санын, бақылау жұмысына дайындық ретінде пайдалануға болады.
Сабақ барысында алған білімдерімізде тест арқылы пысықтаймыз, ол тест сендердің ноутбуктарында тұр, іске сәт! (Тест нәтижесін тексеру)



Задание

А

Б

В

Г

Д

Ответ

1



36












2



2

8

4

16

0,5




3



9

3

27

18

30




4







6


10

50



2




5

ℓg ℓg10


5

10





0





6




2












7




8


4


5













8






2


10


4


-2


0,25





9






10


5


1


2

-2





10








1


3


9


0,5


4





Тестінің кілті:



1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

в

д

д

г

д

г

в

г

г

д

Сабақтың қорытындысы.


Үйге тапсырма: №519 - №521в) г) (Колмогоров В.И. «Алгебра және анализ бастамалары».

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет