бағытталған (сабақта жасалған үлгіні үйде,
саяжайда, аулада үлкенірек етіп жасауға болады).
Материалды түсіндіру
Ертеде адамдар өздерін жабайы аңдар мен қолайсыз ауа райынан сақтайтын баспаналар тұрғызған. Алғашқы баспаналар үңгірлер болды, одан кейін басқа да құрылыстар бой көтерді.
Сабақтың басында алғашқы баспаналар туралы әңгіме қозғаған дұрыс. Балалар меңгеруі тиіс ең басты нәрсе – кез келген баспана түрі табиғат
жағдайларымен байланысты. Жылы өңірлерде баспана адамдарды күннің аптап ыстығынан, суық күндері аяздан сақтауы керек болды. Алғашқы
адамдар үлкен, берік әрі әдемі үйлерді тұрғыза алмады. Баспаналар сол өңірлерден табылатын материалдардан тұрғызылды. Балалардан орман тұрғындары, теңіз жағалауында тұратындар, шөл мен даланы мекен ететіндер баспаналарын неден тұрғызғанын сұрап, ежелгі адамдардың тұрғын жайларымен таныстыру керек. Ондай үйлер
сайттарда нақтырақ берілген (http://xn----stb8d.xn--p1ai/Portfolio/88/). Киіз үйге ерекше назар аударып, оған қатысты дәстүрлерді айтады. Киіз үй неден жасалады, қалай құрылады? Адамдардың алғашқы
баспаналарымен танысқаннан кейін, сәулет өнері түсінігіне қарай көшеді. Оқушылардың назарын суретшінің еңбегі алуан түрлі екеніне, тіпті әртүрлі суретшілер бар екеніне аудару керек.
Әдемі киімдерді ойлап табатын суретшіні
модельер, әртүрлі заттарды ойлап тауып, олардың әдемі, берік әрі ыңғайлы болуын қадағалайтын суретшіні (мұғалім ол суретші қалай аталатынын еске түсіруін сұрайды) дизайнер дейді.
Әдемі үйлерді ойлап табатын адамдар да бар. Оларды сәулетші деп атайды (гректің
«архитектон» – сәулетші, құрылысшы деген сөзінен алынған). Бірақ олар да суретшілер. Ал ғимараттардың жобасын жасап, тұрғызу сәулет өнері деп аталады.
Одан әрі оқулық бойынша тұрғын жайлар қалай дамып отырғанын түсіндіреді. Сәулет өнері тақырыбын меңгеру үшін: әйгілі сәулет ескерткіштері туралы (баспаналардың
тұрғызылатын жердің ауа райы және климатымен, географиялық ерекшелігімен байланысы – бір
жерде үйді тастан, кей жерде ағаштан, кейбір
жерлерде үйлердің шатыры тегіс (қар жоқ жерде), кейбір жерде еңіс (әйтпесе қалың қарды көтере алмайды) айтады. Ең бастысы, балаларды
Оқулық.
3-сыныпқа арнал- ған CD-диск, №2 қосымшадағы та- қырып бойынша материалдар, ежелгі адамдардың
баспаналарының фотосуреттері, әйгілі сәулет құрылыстары.
ынталандырып, олардың сәулет өнеріне
қызығушылықтарын оятып, кез келген ғимаратты сәулет өнері тұрғысынан бағалауға талпындыру.
Сабақты түсіндіру барысында сәулет өнерінің
негізгі қасиеттеріне тоқталу керек. Олар: беріктік, ыңғайлылық, әсемдік. Сәулетші тек тұрғын үйлерді ғана емес, сондай-ақ жұмыс істеуге, спортпен шұғылдануға, ойын-сауыққа арналған құрылыстарды да тұрғызатынын айта кету керек. Балалар оларды атап шықсын (театр, стадион,
клуб, мешіт, шіркеу, вокзал, аэропорт, дүкен, зауыт, мектеп, балабақша, институт және т.б.). Бұлардың бәрі басты талаптарға жауап беруі тиіс, яғни ыңғайлы, жайлы, әдемі болу керек. Одан соң оқушыларға оқулықты жетекшілікке ала отырып, үнділердің негізгі баспанасын жасауды
тапсырады. Егер оқушылар бұл баспананың
міндетін түсінсе, онда ата-аналарымен бірге үйде, бақшада немесе саяжайда өздері да жасай алады.
