И,ИЛИ функциялары күрделі шарттарды жазу үшін қолданылады:
И(логическое_выражение1;логическое_выражение2;....) - АҚИҚАТ мән қабылдайды егер барлық аргументтер сәйкесінше АҚИҚАТ болса, ал қалған жағдайлардың бәрінде ЖАЛҒАН болады.
ИЛИ(логическое_выражение1;логическое_выражение2;...) - АҚИҚАТ мән қабылдайды егер ең болмағанда бір аргумент АҚИҚАТ болса, ал қалған жағдайлардың бәрінде ЖАЛҒАН болады.
1-жаттығу. Массивтерді қосу, азайту және мүшелеп көбейту.
Лаб_12_Матр жұмыс кітабын құрып, бірінші бетіТнапсырма1 деп өзгертіңіз;
Келесі кестені (11- сурет) құрыңыз:
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
1
1-Мысал
2-Мысал
3-Мысал
2
15
12
16
7
8
9
8
9
7
3
А=
18
5
16
В=
4
9
15
C=
15
80
21
4
19
2
25
2
6
9
31
25
63
5
6
7
А+В=
В-
С=
А2=
8
11- сурет
1-Мысалды орындау үшін:
Қосынды матрица орналасатын диапазонды, мысалы, B6:D8 белгілейсіз;
“ = “ пернесін басасыз;
А матрицасы орналасқан В2:D4 диапазонды белгілейсіз;
“+ “ пернесін басасыз;
В матрицасы орналасқан G2:I4 диапазонды белгілейсіз;
CTRL+SHIFT+ENTER пернелер комбинациясын басасыз.
Нәтижесінде формулалар жолында келесі: = {B2:D4+G2:I4} формуласы шығу керек;
Қалған тапсырмаларды жоғарыда көрсетілгендей ретпен орындап көріңіз.
Үйжұмысы: тақырыпты оқып келу.
Тақырыбы: Ехсеlде Диаграмма құру, редакциялау және форматтау.
Мақсаты:
а)Білімділік: Excelдің рафикалық мүмкіндіктерін көрсету, мәліметтерді пайдаланып диаграмма құра білу, диаграмма параметрлерімен жұмыс істей білу.
б)дамытушылық: Диаграмма мен графикті, Диаргамма шебері арқылы құруды, Диаграмма және графиктер түрлерімен танысу.
в) тәрбиелік: Деректермен жұмыс істеуге үйрету. Алған білімін өмірде қолдана білуге, ұқыптылыққа, жұмыс жолдарын түсіне білуге тәрбиелеу.
Типі: Практикум элементтері бар түсіндірмелі- көрнекілікті
Түрі:Практикалық жұмыс
Әдіс: проблемалық, практикалық
Бағдарламалық-дидактикалық қамсыздандыру: Дербес компьютер, интерактивті тақта, оқулық.
Үйтапсырмасынтексеру: Электронды тест түрінде 5 минут
Жаңа сабақ
Exсelдің жақсы бір қасиеті сандық қатарлар мен бағаналар сандарын графиктер мен диаграммаларға айналдыра алады
Диаграмма дегеніміз не? –Проблемалық жағдай тудыру
Диаграммалар деректерді графикалық бейнелеудің ыңғайлы сайманы Диаграмма өзінің көрнекілігімен деректерді дұрыс бағалауға мүмкіндік береді Демек диаграмма деректерді графикалық түрде көруге арналған
Диаграмма салу үшін алымен диаграмма салуға қажетті мәліметтер жиынын анықтап алып, оны электронды кестеге енгізу қажет, Белгілеу әрекеті арқылы диаграммаға қажетті өлшемдерін белгілеп Мастер диаграмм батырмасы арқылы немесе жоғарғы мәзірден Вставка- Диаграмма қатарын таңдау қажет.
Диаграммалардың мынадай типтері бар
Бағаналық (гистограмма) 8. Поверхность
Сызықтық 9. Үстіңгі бет
Графикалық 10 Көпіршіген
Дөңгелек 11. Биржалық
Нүктелік 12 Цилиндрлік
Облыстық 13 Конустік
Жапрақшалық 14 Пирамидалық Дөңгелек диаграммадан басқа барлық диаграммалардың екі осі:
Горизанталь осі
Вертикаль осі
Диаграммалар мынадай элементтерден тұрады:төр,тақырып және аңыз. Тақырыптар диаграмманың жеке элементтерін түсіндіру үшін қолданылады.
Аңыз(легенда)диаграммада бепген деректердің қатарларын ажыратуға көмектеседі.
Ұяшықтармен диаграмма салынатын ауқымды көрсету үшін қажет. Диаграммамен графикті диаграмма шебері арқылы құрған жөн.
Енді диаграмманы құру үшін кешегі сабақта өткен жұмыстарымызды пайдаланайық.
Кесте деген файлымызды ашайық. Excel де диаграмма құру бірнеше қадам жасау арқылы жүзеге асады. Диаграмма көрсетілуге тиіс деректерден тұратын ұяшықтардың ауқымын ерекшелеңдер.
Мастер диаграммасы батырмасын шертіндер. Диаграмма типтері көрсетілген терезесі ашылды. Осы терезеде әр оқушы диаграмма түрін таңдаңда:
1) Оқушы: Гистограмма Далее –батырмасын шертіңдер
Мастер диаграмманың терезесі пайда болады: Бұнда екінші қадам жасаймыз.Бұл терезеде қатарды бағаналар салу ұсынылады
Диапазон қатарында диаграммаға қажетті деректер мен сандар оранласқан ұяшықтардың адрестері жазылады.
Қатарға жолдар немесе бағана түрін таңдау керек. Далее-батырмасын шертіңдер.
ші терезеде безендіру сервисі ұсынылады.Мұнда диаграммаға ат қоюға болады және көлденең және тігінен өське де жазуға болады.
Тақырыпқа –“Микроэлементтер құрамы “ деп жазындар. Х осіне: Элементтер атын жазыңдар
У осіне мг деп көрсетіңдер Далее батырмасын шертіндер.
ші ашылған терезде диаграмманы:
Ашылған бетке
Жеке бетке орналастыру мүмкіндіктері бар. Осы екеуінің біреуін таңдаңдар. Готово-батырмасын шертіңдер.
Осы кезде Мастер диаграммасы өзіміздің таңдағанымызға байланысты жұмыс кестесіне шығады.
Біз бұған дейін мәтіндік редакторды өткен кезде графикалық объектілерді мәтінге орналастыруды өткен болатынбыз. Диаграммада графикалық бейне болып табылады. Ендеше графикалық бейнені белгілеңдер де, оның көшірмесін алып келесі бетке қойыңдар.
Проблемалық сұрақ:
Графикалық объектінің көшірмесін қалай аламыз?
Келесі бетке қалай қоямыз?
Оған тағы қосымша графикалық бейнені қалай кірістіреміз? Оқушылар сұраққа жауп бере отырып орындайды.
Жаңа сабақты бекіту:
Жұмыс үстелінде орналасқан Практика файлын ашыңдар.
Әр деңгейлік тапсырмаларды ретпен орындаңдар
Әр деңгейді орындап болған соң қорытынды бағаны «Бағалау» парағына енгізіңдер
Сабақты қорытындылау. Не білдік?
Диаграмма өзінің көрнекілігімен деректерді дұрыс бағалауға мүмкіндік береді
Демек диаграмма деректерді графикалық түрде көруге арналған
Не үйрендік?
Диаграмма шебері арқылы диаграмма салуды
Диаграмма параметрлерін тағайындауды?
Диаграмма салу ерекшеліктерін
Графикалық объектілерді кірістіруді
Үйге тапсырма беру: 8.5 тақырып оқуға. Оқушыларды бағалау.
Сабақтыңтақырыбы:Практикалық жұмыс
Сабақтыңмақсаты:а)Білімділік:Оқушыларға EXCEL-дің графикалық мүмкіндіктерімен, яғни диаграммалармен, графиктермен және графикалық мүмкіндіктермен жұмыс жасауды үйрету.
ә)Тәрбиелік:Оқушыларға EXCEL-дің графикалық мүмкіндіктерімен, яғни диаграммалармен, графиктермен және графикалық мүмкіндіктермен жұмыс жасауды үйрете отырып, оларды EXCE-Lмен жұмыс жасау барысында ұқыптылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу.
б)Дамытушылық:Оқушыларға EXCEL-дің графикалық мүмкіндіктерімен, яғни диаграммалармен, графиктермен және графикалық мүмкіндіктермен жұмыс жасауды үйрете отырып, олардың EXCEL кестелік процессоры жайлы білімдерін тереңдету, ой-өрісін дамыту, көру және есте сақтау