Жеті қазына 1 Ер жігіт 2 Сұлу әйел 3 Ақыл,білім. 4 Жүйрік ат. 5 Қыран бүркіт. 6 Берен мылтық. 7 Жүйрік тазы (ит)
Жеті күн 1 Бүгін 2 Ертең 3 Бүрсүгүні 4 Арғы күн 5 Ауыр күн 6 Соңғы күн 7 Азына
Жұптық жұмыс
«Тапқыр болсаң тауып көр» әдісі
Жеті қазынаны жаз
Үш арсызды жаз
Дескриптор:
Жеті қазынаны жазады
Үш арсызды жазады
Ұжымдасып жұмбақты табады.
Мәтінді мұқият тыңдайды.
Сұрақтарға жауап береді
Берілген сандарға Қазыбек бидің жауабын жазыңдар.
Смайликтер
А4 форматта жазылған мәтін
Сандар жазылған қима қағаздар
Соңы 5 мин
Рефлексия:
Стикерге аттарын жазып кері байланыс жасайды.
Стикерге жазып кері байланыс жасайды.
Стикер маркер
Мұғалімнің аты-жөні
Күні:
Сыныбы:
Қатысқаны:
Қатыспағаны:
Сабақ тақырыбы
"Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні"
Сабақ мақсаттары
Сабақ барысы
Сабақ кезеңі/уақыты
Оқытушының
іс-әрекеті
Оқушының
іс- әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Басы 5 мин
Ынтымақтастық атмосферасы
Оқу мақсатын жариялау:
Қимыл іс-әрекетпен жасайды.
Суреттер
Ортасы 35 мин
Ұжымдық жұмыс
«Тапқыр болсаң тауып көр» әдісі
Жұмбақтар шешу
–
Сұрақ-жауап
Жұптық жұмыс
Дескриптор:
Сұрақтарға жауап береді.
Берілген сандарға Қазыбек бидің жауабын жазады.
Ұжымдасып жұмбақты табады.
Мәтінді мұқият тыңдайды.
Сұрақтарға жауап береді
Берілген сандарға Қазыбек бидің жауабын жазыңдар.
Смайликтер
А4 форматта жазылған мәтін
Сандар жазылған қима қағаздар
Соңы 5 мин
Рефлексия:
Стикерге аттарын жазып кері байланыс жасайды.
Стикерге аттарын жазып қос ағашқа кері байланыс жасайды.
Стикер маркер
Мұғалімнің аты-жөні
Күні:
Сыныбы:
Қатысқаны:
Қатыспағаны:
Сабақ тақырыбы
Төле бидің төреліктері
Сабақ мақсаттары
Сабақ барысы
Сабақ кезеңі/уақыты
Оқытушының
іс-әрекеті
Оқушының
іс- әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Басы 5 мин
Ынтымақтастық атмосферасы
Армысың қайырымды аспан ата,
Армысың қайырымды жер ана,
Армысың қайырымды алтын күн,
Куан, шатан, алақай
Келді міне, жарқын күн.
Оқу мақсатын жариялау:
Қимыл іс-әрекетпен жасайды.
Суреттер
Ортасы 35 мин
Бейнебаян
https://www.youtube.com/watch?v=VYBLwwQNTsk
Ұжымдық жұмыс
Бір байдың үлкен тойында бәйгеден бір жүйрік озып келеді. Әлгі жүйрікке екі рулы ел таласып, қамшы сілтескен төбелеске айналады. Ақырында екі жағы да Ақбота биге жүгінеді. Сонда Төле ағасына:
— Билікті маған беріңіз, мен шешейін, — деген соң, ағасы тілге келмей:
— Уай, қауым, халқым менің, мен билікті інім Төлеге бердім. Әділеттігіне бас игейсіздер, — деп жар салады. Қалың ел енді екі даугердің сөзін тыңдайды.
Жүйрігі бірінші келген, бәйгеден озған кісі қамшысын ортаға:
— Дат, бала би, — деп тастайды да өлеңдетіп соғады:
Сөзіме куә тартқан қалың елді,
Сипаған аузын үрлеп малым еді.
Қолбала сегіз жаста, тісі бүтін,
Туғаннан бар мінезі мәлім еді.
Бәйгеден жас кезінде-ақ озып жүрген,
Қуғанда киік артта қалып еді.
Кездері киік қуған тайында еді,
Қарынын үш киіктің жарып еді.
«Сауға» деп мына екеуі екеуін ап,
Қазанға қазы қосып салып еді.
Етті жеп, ауқаттанып отырғанда,
Мына төртеу біздерге барып еді,
Бәйгеден жеті жылдан келеді озып,
Халқыма жеті рулы мәлім еді, —
деп, ә дегенде екі адамды, қала берді үстеріне барған төрт адамды куәлікке тартып, дес бермеуге айналды. Сонда «ат менікі» деп отырған Төлебай сыншы қамшысын тастайды да, өз дәлелін айтты.
— Мені ел босқа сыншы деп атап жүрген жоқ. Мен өмірімде көрмеген малдың енесін көріп, төлін танимын. Төлін көріп енесін дәл ажыратамын. Ал мынау жүйрік ат менің боз биемнің құлыны екені даусыз. Бір кезде буаз кезінде боз бием қолды болды да, көз жазып қалдым. Ұры ауылымды торуылдап жүрген кезінде қолға түсіру үшін сойдауыттай жігіттерді күндіз-түні жылқыға қарауылдаттым. Арада бір
жыл өткенде боз биемді мініп, жылқы ұрлауға келген ұры қашып құтылды. Биемді тастап қашқан екен. Ауаға ұшқаны, жерге сіңіп кеткені белгісіз, зым-зия құрыды.
Бием қолды болса да өзіме келді. Ал құлыны қайда деп жүретін едім. Бүгін бәйгеден озып келген сұр қасқаның осы боз биеден туған құлын екенін танып, «өзіме қайтар, бәйгеге сен-ақ ие бола ғой» десем, көнер емес. Оның соңы төбелеске айналғанын бәрің де көріп-білдің. Ал, бала би, атаңның әруағы қолдасын, әділ төрелігіңді өзің айт! — дейді.
Төлебайдың сыншылығынан басқа дәлелдері жоқ екенін халық: «ойпыр-ай, бұл дауды қалай шешер екен бала би? Аналар өліспей беріспейін деп отыр емес пе? Төлебай сыншы екенін, елге кеткен дабыра атын пайдаланып, біреудің жүйрік атына ауыз салып отыр демеске амал жоқ. Дегенмен, шешуі қиын іс болды» деп өзара сыбырласып отырғанда
Төле саңқ ете түсті:
— Уай, жамағат, екі жағың да естіп білдіңдер. Ал мен былай ету керек деп есептеймін. Екі жақтың да осы тұлпардың енесі атанған биелерін әкелуді сұранамын, — деді. Билік жасаушының сөзі екі болған жоқ. Түнделетіп екі жақтан да биелер жеткізілді. Енді Төле:
— Екі бие де бір бағытпен үш күндік жолға айдалсын. Үш күн дамыл бермей жорғалатып, шаршатып келсін, — деді.
Екеуіне де бала мінгізді де, қаумалаған қалың топтың ішінен екі-үш адам бөлініп, биелерді жолға аттандырып, бірге жөнелді.
Үшінші күні ел билік құрылған төбе басына жиналды. Екі бала да ақ көбігі шығып, ентіге жетті. Анадай жерде байлаулы тұрған тұлпарға Төлебайдың тарпаң биесі оқыранып, желінінен сүт ағып иіскелеп тұра қалды. Тұлпар да енесін танып оқыранды.
— Сенің малың екен. Тұлпар сенікі, — деді Төле Төлебайға, елге:
— Кәні, не айтасыңдар, — деп алақанын жайғанда, ел гуілдеп кетті.
— Атаңа рахмет, көп жаса, шырағым. Өркенің өсе берсін! Шын әділ, дана би сен екенсің, билігіңнен айналдық, — десіп бата беріп жатқанда, даугер «Дат!» деп айқайлап жіберді.
— Датың болса, айт! — дейді ел. Сонда бұжыр бет, жөң айбат, түсі суық әлгі даугер былай деді:
— Мен атышулы, баукеспе ұры едім. Жүйрік атты көбірек ұрлайтынмын-ды. осы Төлебай сыншының жүйрігінің бірін қолға түсіремін деп көп әурелендім. Бір жолы айдалада жайылып жүрген тарпаң, боз биені көрдім де, желіндеп қалғанын білдім. «Қалай ғана тұлпар тумас дейсің» деп іле жөнелдім. Ауылыма келген соң еш адамға көрсетпей оңаша бақтым. Үмітім алдамаған екен, көпке ұзамай аман-сау құлындады. Сұр қасқа жануардың аузын үрлеп, қолбала етіп тәрбиеледім. Құлыннан-ақ жануардың жүйрік шығатыны белгілі еді. Еліміздегі небір сыншылар көріп: «Бұл әлі тайында-ақ алдына ат салмайтын арғымақ болады», — деп жағаларына түкірісті.
Мен оларға өз биемнен туғанын айттым. Неге десеңіз, сол кезде құлындаған өз биемнің құлынын қасқыр жеп кеткендіктен, сұр қасқаны өз биеме телігем-ді. Боз биені күндердің күнінде біреу-міреу таныса, «биемен қоса жүйрік құлынымнан да айырылып қалармын» деп қауіптендім. Онымды Құдай қос көрмеді. Міне, ақырында малы иесін тапты. Ал ақ боз биемен Төлебайдың ауылына екінші рет келуімнің мәні — «биені жылқышылар таныса, тастап қашармын, ал танымаса, осы тарпаңның тағы бір ұрпағын қағып қайтырмын» деген ниет еді. Қанша дегенмен жылқы баласы өз енесінен безе қашпайды, иісінен, түсінен сезіп оқыранса, қолға тез түседі, жетекке аламын да кете барамын деген ниеттен туындады. Бірақ бұл жолы қолға түсіп қала жаздаған соң, «бастан құлақ садаға» дедім де, биеден түсе қашып, бір қуыстың ішіне сүңгіп кеттім. Содан таң саз бере ғана жылқышылардың қарасы өшкен соң, жаяу-жалпы жан амандадым. Осы жолы «енді ұрлықты қояйын» деп өзіме-өзім ант етіп, Құдай алдында уәде бердім.
Ал сұрқасқаны қаншама жылдар бойы бәйгеге қосқанда жүлдені берген емеспін. Сол үшінде көңілім көтеріліп, ел қатарына теңеліп жүруші едім. Өтірік айтуымның да, жанымды сатуымның да мәнісі — осы. Ал, жамағат, өркенің өскір мына Төле — «бала би» ақиқатына жетті. Құдай енді мені өтірік айтқызып, қарабет ете көрмесін. Аллаһу Акпар! — деп батасын беріп, жөніне кетіпті. Қалың ел Төленің терең ақылына, әділ билігіне риза болып тарасады.
Дескриптор:
Сұрақтарға жауап береді.
Мәтіннен түйген ойларымен бөліседі.
Мәтінді мұқият тыңдайды.
Сұрақтарға жауап береді
Смайликтер
А4 форматта жазылған мәтін
қима қағаздар
Соңы 5 мин
Рефлексия:
Стикерге аттарын жазып кері байланыс жасайды.
Стикерге аттарын жазып қос ағашқа кері байланыс жасайды.
Стикер маркер
Мұғалімнің аты-жөні
Күні:
Сыныбы:
Қатысқаны:
Қатыспағаны:
Сабақ тақырыбы
Әйтеке Би Байбекұлы – әділ сөздің алдаспаны.
Сабақ мақсаттары
Сабақ барысы
Сабақ кезеңі/уақыты
Оқытушының
іс-әрекеті
Оқушының
іс- әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Басы 5 мин
Ынтымақтастық атмосферасы
Күн шуағын жинаймын.
Достарыма сыйлаймын.
Күн жылуын аямасын,
Шуағымен аяласын.
Достық деген бәйтеректі
Барлық бала саяласын.
Оқу мақсатын жариялау:
