Сабақ тақырыбы: Қоғамдық сана феномені: түрлері,құрылымы, мәні


Адам қоғамының мынадай негізгі сипаттамалары бар



бет2/8
Дата26.04.2022
өлшемі30,39 Kb.
#32297
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8
Байланысты:
11 практика

Адам қоғамының мынадай негізгі сипаттамалары бар:

  • біртұтастық – элементтер мен қосымша жүйелердің бірыңғай жүйеге енуі;

  • өздігінен ұйымдастырылатындығы – ішкі күштер мен үрдістердің тіршілік етуімен дамуына әсері;

  • серпінділік – әлеуметтік формалар мен құрылымдардың қозғалғыштығы мен өзгергіштігі;

  • даму – қоғамның прогрессивті немесе регрессивті бағытқа қарай күрделі бағытталған өзгерістері;

  • заңдылық – қоғамның танып-білуге және адамдардың әлеуметтік өмірін жетілдіру үшін пайдаланылуы мүмкін белгілі бір объективті заңдарға бағынуы.

Кез келген қоғам тірі адам индивидтерінен құралады. Индивидтердің белгілі жиынтығы қоғамның өмір сүруінің алғышарты болып табылады, алайда ол толыққанды қоғам емес. Индивидтер қоғам құру үшін, бір-бірімен қарым-қатынасқа түсуі және соль қоғамның өзі орнықтылық және жүйелілік сипат алуы қажет. Индивидтердің тек осындай жиынтығын ғана қоғам ретінде қарастыруға болады.

Ұлы философ Әбу Наср әл-Фараби (870-950) адамның барлық дүниетүзілімнен азаматтық әлеуметтік жаратылыс ретінде бөлектенетінін көрсетті. Өйткені адам табиғатында басқа адаммен немесе адамдар тобымен байланыс пен өзара әрекеттестікке ену қасиеті орын алады екен. Әл-Фараби бойынша мұның себебі адам жалғыз өзі қол жеткізе алмайтын көптеген заттарға мұқтаж және оларға қол жеткізуде адамдар қауымдастығының көмегін қажетсінетін болады. Яғни, адам жеке басына қажет қандай да бір затты өзі мүше болып табылатын қоғамнан ала алады. Бұл ретте әрбір адам басқасына қатысты дәл осындай жағдайда болады.

Сонымен, әл-Фарабидің пікірінше, қоғам мүлдем қайдағы бір тыныштықтағы құрылым емес, өзара әрекеттестікте болатын адамдардың қауымдастығы. Қоғаның көмегімен адам өзінің толып жатқан материалдық, сондай-ақ рухани қажеттіктерін қанағаттандырады.

Шын мәнінде қоғамды құрайтын адамдар бір-бірімен өзара әрекеттестікке бәрінен бұрын, өздерін базалық (бастапқы) әлеуметтік қажеттіктері итермелейтіндіктен түседі. Олар: тіршілік ету құралдарын өндіру немесе табуда бірлескен еңбекті, ынтымақтастықты қажетсіну; табиғат күштерімен, жыртқыштармен және т.б. күресте бір-бірін қолдау мен өзара қорғау қажеттігі және т.б.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет