Мәтіннің түйінді ойларын оқушылар өздерінің «Борт журналына» енгізеді.
Оқу кезіндегі үзілісте оқушылар тақырыпты өз ойларымен, тәжірибелерімен
байланыстырып, «Борт журналының» бағандарын толтырады. Мұғалім
оқушылармен бірлесе отырып жұмыс орындайды, оқушылардың кейін
жазбаларын пайдалана білулеріне мүмкіндік туғызады.
71. «Бөлмедегі заттар» Сабаққа рефлексия жасау үшін әр оқушы бөлмедегі бір жансыз заттың
атын жазады. Қағаздар жиналып, әр оқушы бір қағаздан суырып алады да, сол
заттың атынан бүгінгі сабақ, өзінің оған қатысы туралы сөйлейді. Мысалы:
«Мен столмын. Бүгін маған тыныштық болмады. Алдымен, топқа бөліну үшін
құлағымнан ұстап алып жан-жаққа сүйреледі. Содан соң үстіме қағаздар жайып
тастап, постер сызды. Мен бүгін «Сын есімнің түрленуі оның шырай формасына
енуі екенін. Шырайдың екі түрі болатынын айтып бере аламын.» т.с.с. жалғасып
кете береді. 72. «Броундық қозғалыс» Сынып ішіне тақырыпқа қатысты мәліметтер мен ақпараттар орналастырылады.
Оқушылар бүкіл сынып ішінде қозғала жүріп, берілген тақырып бойынша
ақпарат жинайды. 73. «Бұл кім?» Жүргізуші ( мұғалім немесе әдейі дайындалған оқушы) сыныптағы бір
оқушыны ауызша сипаттайды: оның бет әлпетін, сыртқы пішінін, киімін, сөйлеу
мәнерін, әдеттерін т.б.келтіреді. Әрине, ол оқушының есімін атауға болмайды
және де сипаттардың барлығы да жағымды тұрғыдан болуы керек, мұнда
оқушыны мақтаған дұрыс.
Бір-екі сипаттан кейін жүргізуші оқушылардан: «Бұл кім? Сіздер
таптыңыздар ма?» деп сұрап, олардың жауаптарын тыңдайды. Оқушылар
таппаса, сипаттауды әрі қарай жалғастыра береді.
Мысалы, «Бұл оқушының күлкісі өте әдемі. Ол ақ жейде киген...Ол
кім?... Бұл оқушыны жолдастары сыйлайды. Оның қолында қаламсап бар... Ол
кім?...».
Бұл ойсергек оқушылардың бір-біріне деген ынта-ықыластарын
арттыруға бағытталған: оқушылар өздері және өзге жолдастары туралы
әңгімелерді өте ұнатады.