Тақырыбы: “1 867-1868 жылдардағы
Қазақстандағы реформалар”
8 - сынып
Дайындағандар:
Ғазиз Ақтоты Ғазизқызы
Кадырханова Нургуль Мейрамовна
Мамадалиев Марат Уринбаевич
Балтабаев Жанболат Балтабаевич
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Реформаны әзірлеудің түпкі
мәні неде және 1867-1868 жылғы
реформаның Қазақстан жеріне тигізген
ықпалын түсіндіру
І.
Ү
й тапсырмасын
тексеру:
«Білім» биржасының
акцияларын сатып алу.
«Жасырын сұрақ » акциясы.
5 ұпай
«Білім» биржасы
«Бастау» акциясы.
1
2
3
4
5
1. Атақ-даңқы
танымал қазақ
балуаны?
2. XIX ғ
Қазақстанды
зерттеген неміс
зерттеушісі кім
?
4. Ең сұрапыл апатты
жұт қашан болды?
5. Қазақтар күн мен
түннің теңелуінде
қандай мерекені атап
ӛткен?
1867-1868 жылдардағы уақытша ережеге дейінгі
қазақ ру - тайпаларының орналасуы
Реформа не үшін
қ
ажет болды?
ХІХ ғасырдың орта шенінде
іске асырылған сот, земство,
халық ағарту және басқа да
реформалар Ресейдің
құрамында дамыған
шығыстағы ұлттық
аймақтарға әсер етпей
қоймады. Патшалы
Ресейдің ұлттық
аймақтарды шикізат қоры
және кӛзі ретінде сақтау
саясаты Қазақстанды да
қамтиды.
1867—1868 жылдардағы
реформаның дайындалуы
ІI. Тапсырма
«Жобалау» акциясы.
Акция құны 3 ұпай.
(слайд кӛрсету)
1- топ. Реформа
жүргізудің себебі мен
барысы анықтаңыз.
2- топ. Реформаның
басталуы мен басқару
ерекшелігін табыңыз.
.
1865 жылы 5
маусымда
II Александр
бұйрығымен қазақ
жерін зерттеу
сұрақтары
дайындалды: жерді
иелену түрлері, сот
ісі, ағарту ісі, салық,
діни мәселесі т.б.
Әкімшілік басқару жүйесін
құру ісіне Ш.Уәлиханов
ӛз пікірлерін ұсынды:
- Халықтың ӛзін-ӛзі
басқаруы негізінде құру.
- Әлеуметтіқ –
экономикалық
жаңалықтар енгізу.
- Алайда Ш.Уәлиханов
усыныстары
қабылданбай, комиссия
мүшелері ірі
феодалдармен
ақылдасып, мәліметтерді
солардан жинады.
1867 жылғы 11 шілдеде – «Сырдария
мен Жетісу облыстарын басқару
туралы уақытша ереже» бекітілді.
1868 жылы 21 қазан – «Торғай, Орал,
Ақмола, Семей облыстарын басқару
туралы уақытша ереже» бекітілді.
1. Әкімшілік басқару құрылымы
• Орталығы - Орынбор
Орынбор
• Орталығы - Омбы
Батыс Сібір
• Орталығы - Ташкент
Түркістан
Реформа бойынша Қазақ
даласының бӛлінуі
Әкімшілік басқару
құрылымы
:
Генерал-губернаторлық
Облыстар
уезд
Болыстар
Ауыл
Офлыстар
басқарушысы - әскери-губернатор,
атаман
Уезхер
басқарушысы – уезд бастықтары
Болыстар
1-2 мың, кейде 3 мың шаңырақ
басқарушысы – болыс сұлтаны
Ауылхар
100-200 шаңырақ
басқарушысы – ауыл старшыны
Сот ісін басқару құрылымы:
Әскери – сот комиссиялары
Уездік соттар
Билер мен қазылар соты
Сот мекемелері патша үкіметінің отаршылдық
саясатың жүргізу құралы болды.
Әскери – губернаторлар бекіткен билер мен
қазылар соты – отаршылдық сот жүйесінің
тӛменгі буыны болды. Сот ісіндегі басты ӛзгеріс
– ескі шариғаттық салттардың шектелуі.
Реформа нәтижесі қандай болды?.
1) Ӛлкенің табиғи байлықтарын игеруге
қолайлы жағдайлар қалыптасты.
2) Феодалдық – патриархалдық қатынасты
әлсіреткен капиталистік құбылыстар ене
бастады.
3) Таптық жіктелу салдарын жатақтар
қалыптаса бастады (кедейленген
қазақтардың ӛндіріске жұмысқа
жалдануы).
4) Отарлық басқару күшейді.
5) Қазақ жері Россия үкіметінің
меншігі болды.
6) Орыс шаруаларын жаппай
қоныстандыру басталды.
III. Тапсырма «Салыстырмалы эссе» акциясы
Акция құны 5 ұпай Екі топқа арналған
ХІХ ғасырлардағы реформалардың
ерекшеліктерін анықтаңыздар
1822-24ж.реформа 1867-68ж.реформа
Жер аумағы
Билік сатысы
Генерал –губенарторлары
Қалай жүзеге асты?
Нәтижесі қалай болды?
ІV.Жаңа тақырыпты
қорытындылау «Аукцион»:
(Әрбір топ сұрақтарға
қолындағы стикерлерін
кӛтеру арқылы жауап беруі
тиіс.)
Бағалау парағы
бағалар
Оқушының
бағасы
Мұғалімнің
жиынтық
бағасы
5
20 балдан
жоғары
4
15 балдан
жоғары
3
10 балдан
жоғары
2
10 балдан
тӛмен
Достарыңызбен бөлісу: |