Байланысты: Саба ты ма саты «Молекулалы биология ж не биохимия»
хромосомалық аурулар деп аталады. Мұндай ауруларға: Клайнфельтер, Шершевский – Тернер, Даун, Трисомия аурулары және т.б. жатады.
Трисомия ауруының пайда болу себебі мен белгілерін сипаттаңыз.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]
10. 5- суретте Тасманиялық жолбарыс пен американдық көк бөрі көрсетілген. Олар физикалық құрылымы мен аңшылық әрекетіне байланысты бір – біріне тәуелсіз эволюция негізінде дамыды.
5- суретті пайдаланып, олардың негізгі ұқсастықтарын қандай заңдылықтарға сүйеніп, түсіндіруге болады? _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]
(А)Жыныс хромосомаларында орналасқан гендер жыныспен тіркесіп тұқым қуалайды. Адамда гемофилияның классикалық түрі Х-хромосомамен тіркес рецессивті тұқым қуалайды. Ата-анасы осы белгі бойынша сау отбасында бір ұл бала туылған. Осы балада гемофилик белгілері байқалған. Ата-анасы мен балаларының генотиптерін жазып көрсетіңіз?
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]
а) Кестеге митоз кезеңдері мен әр кезеңді сипаттайтын өзгерістерді сәйкестендіріңіз. [2]
Митоз кезеңдері
Сәйкес келетін жасушалар
Профаза
А) ахроматин жіпшелеріне бекінген хроматидтер бір бірінен ажырап, жеке хромосомаларға айналады.
Метафаза
В) Ядро көлемі үлкейіп, ядрошық жойылады.
Анафаза
С) Цитокинез процесі жүріп, ядрошықтар пайда болады.
Телофаза
Д) Екі хроматидтен тұратын хромосома анық көрінеді.
b) Интерфаза кезеңін сипаттаңыз:
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[1]
Әр түрлі белгілердің дамуын анықтайтын және гомологты хромосомалардың әртүрлі локустарында, сонымен бірге әртүрлі гомологты емес хромосомаларда орналасқан гендер аллельді емес гендер деп аталады.
a) Аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуі түрлерін атап, қысқаша сипаттаңыз
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]
b) Перзентханада екі сәбиді ауыстырып алады. Бірінші отбасыдағы ата-анасының қан топтары I және II , ал екінші отбасының ата – анасының қан топтары – II және IV. Бірінші сәбидің қан тобы II, ал екінші сәбидің қан тобы – I.
Генетикалық таңбаларды қолдана отырып, екі сәбидің ата – аналарын анықтаңыздар
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[3]
Ғалымдардың Мадейра аралында мекен ететін үй тышқандарын зерттеп, мынадай қорытындыларға келді.
Алты түрлі популяциялардың таралуы
Үй тышқандары елді мекенмен тығыз байланысты
Мекендер таулар бөліп тұрған әртүрлі алқаптарда орналасқан
Зерттеулер нәтижесінде түр түзілу мүмкіндігін анықтаған. 7- суретте Мадейра аралындағы алты популяцияның таралуы бейнеленген.
7-суреттегі ақпаратты пайдалана отырып, изоляция механизмі мен түр түзілудің типін анықтаңдар.
изоляция механизмі түр түзілудің типі _____________________________________________________________[1]
15. Ежелгі адамдардың қазба қалдықтары Азия, Еуропа және Африкадан табылған. Демек, ежелгі адамдар біздің ғаламшарымызда кеңінен таралып тіршілік еткен. Оларды ғылымда тік жүретін адам деп атайды.
a) 8 - суретті пайдалана отырып, гоминидтермен салыстырғанда адамның тік жүру үрдісінде жалпы қаңқада қандай өзгерістер пайда болғанын сипаттаңыз.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]
b) Антропогенездің негізгі биологиялық және қоғамдық қозғаушы күштерін сипаттаңыздар.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________[2]