Сабақтың мақсаты: Оқу үдерісіндегі физиканың рөлін анықтау Тақырыптың негізгі сұрақтары
жүктеу/скачать 377 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы
- Тақырыптың негізгі сұрақтары
- Ақпараттық – дидактикалық бөлім
Тақырыбы: Тәжірибеде алынған деректерді статистикалық оңдеу. Дыбыстың негізгі сипатаммаларын оқып үйрену Сабақтың мақсаты: Оқу үдерісіндегі физиканың рөлін анықтау Тақырыптың негізгі сұрақтары: Медициналық ақпараттарды математикалық өңдеу Дыбыстың әртүрлі ортада таралу ерекшеліктері Дыбыстық өлшемдер. Аудиометрия. Тұрғын толқын, резонанс құбылысының маңызы Вебер, Вебер-Фехнер заңы (орыс тілінде) Дыбыс толқындарының физикалық сипаттамалары Дыбыстың физикалық және физиологиялық сипаттамалары, олардың өзара байланыстары Доплер эффектісі Ультрадыбыс. Ультрадыбыстың медицинада қолданылуы. Ақпараттық – дидактикалық бөлім Болып жатқан құбылыстарды сипаттау үшін физикада физикалық шамалардың сандық анықталған бірнеше шамалар: жылдамдық, күш, қысым, температура, электр заряды, потенциал, өріс және т.б. кіреді. Әрбір шамаға дәл анықтама беріледі. Медицина мен диагностикада көптеген өлшеулер физикалық шамалардың өлшемдері болып табылады. Сандық диагностикада ол дене температурасы, қан қысымы, биопотенциалдардың уақыттық тәуелділігі, көздің оптикалық күші, қан тұтқырлығы, суд медициналық экспертизада қолданылатын спектрлік сараптаммасы және басқалары болуы мүмкін. Медициналық ақпаратты математикалық өңдеу Болып жатқан құбылыстарды сипаттау үшін физикада физикалық шамалардың сандық анықталған бірнеше шамалар: жылдамдық, күш, қысым, температура, электр заряды, потенциал, өріс және т.б. кіреді. Әрбір шамаға дәл анықтама беріледі. Медицина мен диагностикада көптеген өлшеулер физикалық шамалардың өлшемдері болып табылады. Сандық диагностикада ол дене температурасы, қан қысымы, биопотенциалдардың уақыттық тәуелділігі, көздің оптикалық күші, қан тұтқырлығы, суд медициналық экспертизада қолданылатын спектрлік сараптаммасы және басқалары болуы мүмкін. Өлшеуде берілген шаманың ықтимал мәнін және өлшеу қателігін бағалау мүмкіндігін беретін кездейсоқ қателіктерді анықтау ережесі математикалық статистикада және ықтималдықтар теориясында қарастырылады. Мысалы, х1, х2, х3, …, хi, … хn өлшенетін шаманың алынған мәндері. Осы шаманың ықтимал (орташа арифметикалық) мәнін аламыз: (1) Әрбір жеке өлшеудің орташа арифметикалық ауытқуын абсолют қателік деп атайды және оны былай анықтаймыз: , … ... не Ал салыстырмалы қателік былай есептеледі: Өлшеудің бірыңғай бағалау дәлдігі болуы қажет. Кездейсоқ шаманың бағасын стандартты және орташа квадраттық қателік береді. п өлшеулер үшін бірыңғай қорытындыда орташа квадраттық қателік алынады: (2) Өлшеу санының п өзгеруіне қарай шамасы да қандай да бір өзгеріске ұшырайды. Егер өлшеу саны көп болса, онда шамасы қандай да бір тұрақты бір шамаға ұмтылады: (3), бұл шамасының статистикалық шегі деп аталады. σ шамасы орташа квадраттық қателік деп атайды, дегенмен практикада оның жуықталған шамасы қолданылады. шамасын өлшеу дисперсиясы деп атайды. (2) формуланы практикалық өлшеуде мына түрде жазуға болады: (4) σ көмегімен өлшеу қателігінің бағалаудың тиімділігі σ кездейсоқ шамалардың таралуының Гаусс заңындағы параметрі болып табылады. (5) формуласы арқылы кездейсоқ шамалардың интервалға түсу ықтималдылығы анықталады. Немесе , мұндағы σ- стандартты ауытқуы, Б ұл жағдайда ықтималдылық мынаған тең: (6) түрде берілсе, онда -дан -ке дейінгі интервал сенім интервалы деп аталады, сенім интервалында жататын өлшенетін шамасы (6) формуласынан стандартты қателікке 0,68 белгілі сенім ықтималдылығы сәйкес келеді, яғни барлық шаманың 68% -ы және интервалында жатады, екіеселенген стандартты қателікке 0,95 немесе 95%, ал үш еселенеген сенім ықтималдылығы 0,997; яғни өлшенетін шаманың 99,7%-ы -нан интервалында жатады. Әрине, сенім ықтималдылығы өлшеу саны көп болғандықтан жоғары болады, бірақ өлшеу саны аз болғанда (n=2, 3, 5 ….) қателікті анықтау мүмкін емес дегенді білдірмейді. Өлшеу саны аз болған жағдайда (екіден бастағанда сенім интервалы үшін Стьюдент кестесі қолданылады). Стьюдент коэффициентті сенім интервалының еніне, өлшеу санына және стандартты қателікке байланысты өрнектеледі: (7) Стьюдент кестесінің горизонталь жолында берілген өлшеу санына n сәйкес (7) формуламен есептелген шама орналасады. Жоғарғы вертикаль жағында ізделініп отырған сенім ықтималдылығының (Р) шамасы (0,9; 0,95; 0,97) беріледі. жүктеу/скачать 377 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||