Баланың мектепке дайындығы. Бірінші сынып оқушының әр ата-анасын, баласы мектепке дайын ба деген сұрақ қызықтырады? Бұл баланың оқуға, өзі-өзіне деген бағалау және құрдастары мен мұғалімге деген қарым-қатынасына байланысты. Әдетте бұл сұрақ кешенді қаралады.
Кешендік дайындық – көп құрамдық даму көрсеткіші. Баланың мектепте сәтті оқуы үшін әр құрамның жақсы дамуы қажет. Кешендік дайындық жаңа жағдайға бейімделу және мектептің бағдарламасын игеру үшін қажетті физикалық мінездемелер мен мінез-құлық дағдыларын меңгеріп алу. Келесі даму құраушылары енеді: зияткерлік, мотивациялық, емін-еркін, әлеуметтік, физиологиялық дайындық.
Зияткерлік дайындық нақты білім, дағдылар және икемділік қорының болуымен анықталады. Балада танымдық белсенділік, сәйкес сөздік дамуы, ойлау және белгілі бір елес деңгейі болуы қажет.
Мотивациялық дайындық оқу мен мектепке деген жағымды қараудың болуын болжайды. Оқуға мотивация еңбектену икемділік және танымдық қажеттіліктен жиналады. Мектеп жасына дейінгі балада тек қызықты ғана емес қызықсыз да тапсырмаларды дайындауға ынтасын қалыптастыру қажет. Болашақ оқушының оқуға деген осындай ынтасы егер бала бұның барлығы оның міндетіне кіретінін сезініп, оларды жақсы орындауға талпынса мүмкін.
Емін-еркін дайындық баланың өзің бақылау қабілетін, өзінің ішкі және сыртқы мінез-құлығы мен қозғалысын басқаруды түсіндіреді. Баладағы еріктік қасиеттер зейін қойып, ұзақ уақыт үй тапсырмасын орындауға, кез келген істі аяғына дейін жеткізіп орындауға көмектеседі.
Әлеуметтік дайындық балада, оқушы жағдайын, жаңа әлеуметтік ұстанымды қабылдауға қалыптастырады.Бала бірлескен қызметті орындауға, сынып өміріне қосылуға, ересектер мен құрдастарымен өзара қатынасты орнататын мінезді дамытуы қажет. Мектепке әлеуметтік дайындық өз қызметі мен нәтижелерін, өз қабілетіне сәйкес баға беруді көздейді.
Физиологиялық дайындық бала организімінің негізгі атқарымдық жүйесінің даму деңгейі және денсаулық жағдайымен анықталады. Физиологиялық дайындық мектеп өмірінің іргетасы болып есептеледі, себебі денсаулығы әлсіреген баланың ой-өрісі жоғары болса да мектептегі оқу барысында қиындықтар сезінеді.
