Сабақтың тақырыбы: «Жасыл химияның»
жүктеу/скачать 30,52 Kb.
|
«Жасыл химияның» 12 принципін атау және оны түсіндіру.
- Бұл бет үшін навигация:
- VІІ. Үйге тапсырма
|
Ғ.Мұратбаев атындағы Жетісай гуманитарлық-техникалық колледжі Оқу сабағының жоспары Сабақтың тақырыбы: «Жасыл химияның» 12 принципін атау және оны түсіндіру. Модуль /пән атауы: Химия Педагог: Рузиева Зарнигор Хасильбековна Күні: 04.01.23ж. 1.Жалпы мәліметтер Курс, топ: 1-курс, БҚҚ 22-9/1. БҚҚ 22-9/2. БҚҚ 22-9/3. СТ 22-9. Сабақ түрі: Аралас сабақ 2. Мақсаты, міндеттері: «Жасыл химияның» 12 қағидасын білу және оны түсіндіру. 3. Оқу – жаттығу процесінде білім алушылар меңгеретін күтілетін нәтижелер: - "Жасыл химияның" 12 қағидасын атайды және түсіндіреді; - Атмосфераның, гидросфераның және литосфераның ластану көздерін тізімдейді; - Жаһандық экологиялық проблемаларды шешу жолдарын ұсынады; 4. Қажетті ресурстар: ноутбук, интерактивті тақта, презентация, бейнекөрсетілім, ХЭПЖ 1. Н.Нурахметов, Қ.Бекішев, Н. Заграничная Оқулық 10 сынып. «Мектеп» 2.Бірімжанов Б.А., Нұрахметов Н.Н. Жалпы химия, Оқу құралы. - Алматы: Ана тілі, 1991 - 640 б. 3.Жұмаділова Р, Әлімжанова С. Химия, Алматы, Мектеп, 2015ж,-238б. 4.Бірімжанов Б, Нурахметов Н, Жалпы химия, Алматы, Ана тілі, 1992ж. – 624б. 5. Сабақтың барысы І.Ұйымдастыру кезеңі. а) Студенттермен амандасып, сабаққа дайындығын тексеру ә) Топқа бөлу, топ басшысын сайлау. ІІ. Үйге берілген тапсырманы сұрау Металл өндірісі кезіндегі қоршаған ортаны қорғау проблемалары ІІІ. Жаңа сабақ «Жасыл химияның» 12 принципін атау және оны түсіндіру. Жасыл химия дегеніміз не? Жасыл химия - бұл химиялық процестер нәтижесінде алынған қалдықтарды басқаратын химиялық техника. Сондықтан бұл химиялық қалдықтардан арылу арқылы қоршаған ортаны тазартуды толығымен қамтиды. Біз оны тұрақты химия деп те атаймыз. Жасыл химияда біз негізінен зерттейтін нәрсе - химиялық процесс кезінде химиялық заттардың минималды мөлшерін қолдану және қауіпті қалдықтардың пайда болуын азайту. Сондықтан химияның бұл саласы химияның қоршаған ортаға әсеріне баса назар аударады. Жасыл химияда қолданылатын көптеген принциптер бар. Пол Анастас және Джон С. Уорнер осы ережелерді жасаған адамдар болды. Онда 12 қағида бар. Жасыл химия – қоршаған ортаға зиянын тигізбей, керісінше жетілдіруге бағытталған тұтас химияның ғылыми бөлігі. Бұл бағыт XX ғасырдың 90-жылдары пайда болды. Химиялық реакциялар мен үрдістер әлемнің кез келген зертханасында толассыз іске асады. Бірақ, соңғы жылдары өндірушілер қауіпті элементтер мен зиянды қалдықтарды өндіретін химиялық реакциялармен жұмысты азайта отырып, оны өндірудің өзге жолдарын іздеуге кіріскен. 1998 жылы П.Т. Анастас және Дж.С. Уорнер "Жасыл химия теориясы мен тәжірибесі" кітабында "Жасыл химияның" негізгі 12 қағидасын атаған болатын. Бұл қағидалар негізінде жұмыс істеу экономикалық әрі экологиялық тұрғыдан өндіруші мен адамзаттың дамуына септігін тигізеді. 1.Қалдықтарды қайта өңдеп, тазалағанша, шығындарды болдырмау керек. 2.Синтездеу әдісін таңдағанда процессте қолданылған барлық материалдар соңғы өнімге максималды айналатындай әдісті таңдау керек. 3. Синтездеу әдісін мүмкіндігінше пайдаланылған және синтезделген заттардың барлығы адам мен қоршаған ортаға зиянсыз болатындай таңдау керек. 4.Жаңа химиялық өнім жасау кезінде бұрынғы жұмыс тиімділігін сақтай отырып, улылық мөлшерін азайту керек. 5.Өндірісте жанама заттар, еріткіштер немесе бөлгіш агенттерді қолданбауға тырысу қажет. Егер оларсыз мүмкін емес болса, онда олар зиянсыз болуы шарт. 6.Міндетті түрде энергетикалық шығындардың және олардың қоршаған ортаға әсерін, өнімнің құнын ескеру қажет. Синтездеу барысында қоршаған орта температурасына жақын температурада және атмосфералық қысымда жүргізген дұрыс. 7.Бастапқы және жұмсалған материалдар қалпына келетіндей болуы тиіс. Сонда ғана экономикалық және техникалық жағынан тиімді болады. 8.Мүмкіндігінше аралық өнімдер алынбайтын болуы тиіс. 9.Әрқашан каталитикалық үрдіс жүруі шарт. 10.Химиялық өнім оны қолданғаннан кейін қоршаған ортада қалмай, қауіпсіз өнімге дейін ыдырауы тиіс. 11.Аналитикалық әдісті дамыту керек. Себебі, белгілі бір уақытта түзілетін қауіпті өнімдерді қадағалау үшін қажет. 12.Химиялық үрдістерде қолданылған заттар мен олардың түрлерін таңдағанда химиялық қаупі (жарылыс, өрт, қопару) минималды болатындай таңдау шарт. Жасыл химия мен қоршаған ортаның химиясы арасындағы айырмашылық неде? Жасыл химия - бұл химиялық процестер нәтижесінде алынған қалдықтарды басқаратын химиялық техника. Химияның бұл саласы химиялық синтез процесінде ұстануға тиісті 12 маңызды принципке ие. Оның үстіне, бұл ластау көзін азайтуды қамтиды. Экологиялық химия - бұл табиғатта болып жатқан химиялық процестерді зерттейтін және талдайтын химияның бір саласы. Алайда, оның ережелері мен қағидалары жоқ, бірақ судың, ауаның және топырақтың сапасын өлшейтін параметрлер бар. Сонымен қатар, экологиялық химия химияның қоршаған ортаның ластануына әсері туралы айтады. Бұл жасыл химия мен экологиялық химияның басты айырмашылығы. IV. Сабақты бекіту «Ыстық орындық» әдісі арқылы сабақты қорытындылау V. Бағалау Сабақ барысында көп балл жинағандарына қарай тиісті бағаларын алады. VІ. Қорытындылау Рефлексия «Бас бармақ» VІІ. Үйге тапсырма:1. "Жасыл химияның" 12 қағидасы. 2. Атмосфераның, гидросфераның және литосфераның ластану көздері. 3. Жаһандық экологиялық проблемаларды шешу жолдарын ұсыну. Баяндама жазу. |