Садыћов Т. С., т б. Дљниежљзi тарихы
Америкадаѕы ћазiргi ыћпалдастыћ љдерiстер
жүктеу/скачать 14,18 Mb. Pdf көрінісі
|
дүниежүзі тарихы 11
| Америкадаѕы ћазiргi ыћпалдастыћ љдерiстер. 80-жылдардыѓ
екiншi жартысында халыћаралыћ шиеленiстiѓ бќсеѓдегенi, халыћаралыћ ћатынастардыѓ экономикаландырылуы, Латын Америкасы елдерiнiѓ iшкi нарыћтары )рiсiнiѓ тарлыѕы Америкадаѕы ыћпалдастыћ љдерiстердiѓ одан ќрi дамуына к)мектестi. 1986 жылы Аргентина мен Бразилия экономикалыћ ынтымаћтастыћ пен ыћпалдастыћты дамыту жобасын џсынып, оны басћа елдердiѓ келiп ћосылуына ашыћ деп жариялады. 1986 жылы екi ел экономикалыћ )зара iс-ћимылдыѓ тљрлi жаћтарына ћатысты бiрћатар ћџжаттарѕа ћол ћойды. Мексика, Панама, Колумбия, Венесуэла, Бразилия, Аргентина, Перу жќне Уругвай 1986 жылы «Рио-де-Жанейро» тобын («Рио» тобын) ћџрды. 1991 жылы Аргентина, Бразилия, Парагвай жќне Уругвай т)рт елдiѓ кеден одаѕы мен ортаћ нарыѕын ћџру туралы )здерi арасындаѕы шартћа ћол ћойды. Жаѓа бiрлестiк Оѓтљстiктiѓ Ортаћ Нарыѕы (МЕРКОСУР) деп аталатын болды. 1991 жылы Орталыћ Американыѓ алты мемлекетi (Гватемала, Сальвадор, Никарагуа, Гондурас, Коста-Рика жќне Панама) аймаћта еркiн сауда аймаѕын ћџру туралы (Орталыћ Америкалыћ Ыћпалдас- тыћ Жљйесi) келiсiмге ћол ћойды. 1998 жылы олар Орталыћ Америка арасында еркiн сауда жљйесi мен МЕРКОСУР-ды бiрiктiру туралы келiсiмге келдi. 268 Латын Америкасы елдерiмен экономикалыћ жаћындасу АЋШ-тыѓ батыс жарты шардаѕы ыћпалдастыћ љдерiстердi )з баћылауына алуѕа тырысћан ќрекетiн кљшейттi. Арзан жџмыс кљшi бар Латын Америкасы елдерiнiѓ еѓбек ресурстары мен )зiнiѓ ћуатты ѕылыми- )ндiрiстiк ќлеуетiн ћосу АЋШ-тыѓ басты мiндетiне айналды. 2003 жылы Солтљстiк жќне Оѓтљстiк Америка елдерiнiѓ Сыртћы iстер жќне Сауда министрлерiнiѓ кездесуiнде екi американ континентiнде Бiртџтас еркiн сауда аймаѕын ћџру туралы шектеулi келiсiмге ћол ћойылды. Бiраћ бџл жоба iс жљзiнде жљзеге аспай тџр. Егер екi Америка ћатысћан ыћпалдастыћ љдерiстер елеулi кедергiлерге тап болса, Оѓтљстiк Америкада, керiсiнше љлкен кљшке ие бола бастады. 2006 жылы ћџрамына 5 мљше (Бразилия, Аргентина, Уругвай, Парагвай жќне Венесуэла) жќне 5 ассоциаландырылѕан мљше (Чили, Боливия, Колумбия, Эквадор жќне Перу) енген МЕРКОСУР саммитiнде (оларѕа Куба да ћосылды) кездесуге ћатысушы жаћтар арасындаѕы сауда айналымын џлѕайтуды џсынѕан баѕа келiсiмiне ћол ћойылды. Соѓѕы жиырма жылдыѓ iшiнде Латын Америкасында экономикалыћ ыћпалдастыћ екi љлгi арасында кљрес жљрiп жатыр. 1) АЋШ џсынѕан бiр љлгi бойынша Латын Америкасыныѓ бiртџтас еркiн сауда кеѓiстiгiнде жалпы iшкi нiмдерiнiѓ 70%-ы АЋШ-тыѓ љлесiне тиесiлi; 2) МЕРКОСУР мысалы болып отырѕан екiншi љлгi АЋШ пен ЕО тарапынан бќсекелестiк болып отырѕанда Оѓтљстiк Америка экономикасыныѓ топтастырылуын џсынады. Латын Америкасы елдерiнде Ћџрама Штаттармен ћатынастардыѓ жаѓа жљйесi орнатылуын жаћтаѕан пиѕылдар кљшейiп келедi, мџндай ћатынастар ћатысушы елдердiѓ з мљдделерiнiѓ АЋШ-таѕы iрi корпорациялар мљдделерiнен басым болуына негiзделуi кзделген. жүктеу/скачать 14,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|