Африка-Азия аймаѕы халыћаралыћ ћатынастар жљйесiнде

29
басћыншылыѕынан ћџтылѕан тќуелсiз Корея =мiрге келдi. Бiраћ корей
жерiнде екi мемлекет — Оѓтљстiк Корея жќне Корей Халыћ
Демократиялыћ Республикасы (КХДР) пайда болды. Оѓтљстiк Корея мен
КХДР арасында соѕыс жанжалы туындап, АЋШ =зiнiѓ оѓтљстiк кореялыћ
одаћтасына ќскери к=мек к=рсеттi. Ћытай Халыћ Республикасы Корей
Халыћ Демократиялыћ Республикасына  =зiнiѓ ерiктiлерiн жiберетiнiн
мќлiмдедi. Соѕыс 1953 жылдыѓ жазына дейiн созылды. 27 шiлдеде уаћытша
Бiтiм туралы келiсiмге ћол ћойылып, љш жылѕа  созылѕан екi жљйе
арасындаѕы ћару кљшiмен ћарсыласу аяћталды. Корея болса,
бџрынѕысынша екi мемлекетке б=лiнген кљйiнде ћалды.
Арада бiр жыл =ткенде Азиядаѕы таѕы да бiр соѕыс ошаѕы
жойылды. Францияныѓ билеушiлерi сегiз жылдай уаћыт iшiнде
Љндiћытайдаѕы љстемдiгiн саћтап ћалуѕа тырысып баћты. Жеѓiлiске
џшыраѕан Франция 1954 жылѕы шiлдеде Женевада уаћытша бiтiм
жќне саяси принциптер туралы келiсiмге амалсыздан ћол ћойды.
Женева келiсiмiне ћатысушылар Вьетнамныѓ, Лаостыѓ жќне Камбод-
жаныѓ бiрлiгi мен аумаћтыћ тџтастыѕын ћџрметтеуге жќне олардыѓ
iшкi iстерiне араласпауѕа мiндеттендi.
1952 жылы Египетте џлттыћ-демократиялыћ революция жеѓдi.
кiмет басына Г.А.Насердiѓ =кiметi келдi. 1956 жылѕы шiлдеде ол
бџрын аѕылшын-француз компаниясына ћарап келген Суэц каналын
мемлекет ћарамаѕына алды. Батыс елдерi Египет =кiметiнiѓ iстерiн
заѓсыз деп тауып, экономикалыћ ћысымдар жасауѕа кiрiстi. Англия мен
Франция Израильмен =зара с=з байласып, 1956 жыл 30 ћазанѕа
ћараѕан тљнi Израиль ќскерлерi Египетке шабуыл жасады. Арада бiр
кљн =ткеннен кейiн аѕылшын-француз десанттары Суэц каналы
аймаѕына тљсiрiлдi. 1956 жылѕы ћазанныѓ 31-iнде осы ќрекетке жауап
ретiнде КСРО басћыншылыћты айыптап, интервенттерден ќскери
ќрекеттерiн тоћтатуды жќне ќскердi алып кетудi талап еткен мќлiмдеме
жасады.  Кеѓес =кiлдерi БЏЏ-ны осы талаптарды ћолдауѕа шаћырды.
БЏЏ-ныѓ Бас Ассамблеясы тиiстi ћарар ћабылдаѕаннан кейiн
интервенттердiѓ ќскерi Египет аумаѕынан ќкетiлдi. Бџл оћиѕалар Суэц
даѕдарысы деп аталатын тарихи атауѕа ие болды.
Тќуелсiздiк алушы афроазиялыћ мемлекеттер халыћаралыћ
аренада =здерi жайлы барѕан сайын батылыраћ мќлiмдеуге кiрiстi.
1955 жылѕы сќуiрде Бандунгте (Индонезия) Азия мен Африканыѓ 29
елiнiѓ конференциясы шаћырылды. Ол ћоѕамдыћ ћџрылысы ќртљрлi
мемлекеттердiѓ бейбiт ћатар =мiр сљру ћаѕидаларын маћџлдады.
Конференцияда Љндiстан, Индонезия жќне КХР маѓызды р=л атћарды.
Конференция бейбiт ћатар мiр сљрудiѓ 10 ћаѕидасын жариялады. Олардыѓ
iшiнен адам ћџћыѕы, нќсiлдер теѓдiгi, басћа елдердiѓ iшкi iстерiне араласудан
бас тарту, барлыћ халыћаралыћ жанжалдарды бейбiт жолмен реттеу, БЏЏ-
ныѓ маћсаттары мен ћаѕидаларын орындау еѓ маѓыздылары ћатарына
жатады. Конференция ќскери блоктарды айыптады, ядролыћ ћару-жараћћа
тыйым салуды талап еттi. Дљниежљзiнiѓ 100-ден астам елi дербес тќуелсiздiк

30
баѕытын џстай отырып, ќртљрлi ќскери-саяси блоктарѕа ћосылмау саясатын
жариялады.  Блоктарѕа ћосылмау ћозѕалысы 1961 жылы Белград кон-
ференциясында ресми тљрде дербес ћозѕалыс ретiнде бекiдi.

жүктеу/скачать 14,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: