Германиядаѕы жаѓа консерватизм. Г.Кольдiѓ љкiметi

84
Коль Гельмут Йозеф Михаэль
1930 жылы шенеунiк отбасында туды. 1946 жылы
Христиан-демократиялыћ одаћтыѓ (ХДО) мљшелiгiне
=ттi. Философия докторы. 1963—1969 жылдары ХДО-
ныѓ парламенттiк фракциясын басћарды. 1966 жылы
ХДО-ныѓ жергiлiктi џйымыныѓ т=раѕасы болды. 1969
жылы Рейнланд-Пфалыцтыѓ премьер-министрi болып,
ХДО т=раѕасыныѓ орынбасары болып сайланды, 1973
жылы Федералдыћ ХДО-ныѓ т=раѕасына айналды.
1976—1982 жылдары бундестагтаѕы ХДО/ХСО
фракциясын басћарды. 1982—1998 жылдары
федералдыћ канцлер. Г. Коль саясатыныѓ басты жетiстiгi
— ГДР мен ГФР-дыѓ 1990 жылѕы 3 ћазанда бiрыѓѕай
мемлекет болып бiрiгуi болды.
тљрде сараланды. Мектептердiѓ жоѕары сынып оћушыларыныѓ
шќкiртаћылары алып тасталды, ал студенттерге арналѕан шќкiрт-
аћылар ћарыздыћ негiзге к=шiрiлдi.
ГФР экономикасыныѓ жандануы 80-жылдарда дљниежљзiлiк
экономикалыћ конъюктураныѓ жаћсарѕанымен байланысты болды.
Оѕан мџнай баѕаларыныѓ т=мендеп, Еуропалыћ ћоѕамдастыћта
ыћпалдастыћ љдерiстердiѓ кљшейгенi де к=мектестi. Осыныѓ бќрi
мемлекеттiк бюджеттiѓ тапшылыѕын ћысћартып, жалпы iшкi =нiм-
нiѓ =су ћарћыныныѓ артуына жеткiздi. Ал мџныѓ =зi Коль љкiметiнiѓ
ћарттарѕа, балаларѕа жќне мљгедектерге ќлеуметтiк к=мек к=рсетуiн
арттыруына мљмкiндiк туѕызды.
Г.Кольдiѓ сыртћы саясаты к=пжаћты сипатта болды. Љкiмет
Еуропалыћ ћџрылысты одан ќрi жљргiзу саясатынан тайѕан жоћ, онда
Француз-Батыс Герман ћарым-ћатынасына бiрiншi дќрежелi маѓыз
берiп отырды.  ГФР љкiметi Аргентинаныѓ Фолькленд аралдары љшiн
жанжалдасћан Џлыбританиямен ынтымаћтас екендiгiн бiлдiрдi.
Г.Коль СЋИ американ баѕдарламасын ћолдап, АЋШ-тыѓ ГФР-де
НАТО-ныѓ ядролыћ ћаруларын орналастыруына жол бердi.
80-жылдардыѓ ортасында халыћаралыћ ћатынастар сипатыныѓ
=згергенi ГФР-дiѓ сыртћы саясатына елеулi ќсер еттi. Дљниежљзiлiк
саясаттыѓ негiзгi проблемалары ж=нiнде ГФР мен КСРО-ныѓ пози-
циялары едќуiр жаћындасћаны байћалды.
1990 жылѕы ћазанда Германияныѓ бiрiктiрiлуi Г.Кольдiѓ есiмiмен
байланыстырылды. Бџл жаѕдай оныѓ беделiн мыћтап к=тердi.
Сондыћтан 1994 жылѕы сайлауда Г.Кольдiѓ кезектi жеѓiске жетуi
заѓды едi. Алайда =кiмет басында болудыѓ жаѓа мерзiмi бiрћатар
проблемаларды ала келдi. Бџл Германияныѓ бiрiктiрiлуiмен жќне
мемлекеттiк борыштыѓ к=беюiмен, ћџнсызданудыѓ етек алуымен жќне
тџтас алѕанда =ндiрiстiѓ ћџлдырауымен байланысты болды.
1998 жылѕы сайлауда социал-демократиялыћ партияныѓ
жетекшiсi Герхард Шрёдер жеѓiске жеттi. Жаѓа љкiмет компания-

85
ларѕа салынатын салыћтарды азайтуѕа кiрiстi,
еѓбек рыногыныѓ икемдiлiгiн ћамтамасыз ету
ж=нiнде шаралар ћолданды. 1999 жылы
Шрёдердiѓ љкiметi бiлiм беру саласындаѕы
шыѕындарды к=бейтiп, оныѓ тиiмдiлiгiн артты-
руды ойластыру маћсатында бiлiм беру
саласында реформалар жљргiзе бастау ниетiн
жариялады.
Сыртћы саясатта Г.Шрёдер Еуропадаѕы
ыћпалдастыћ љдерiстердi ћолдады. 2002 жылѕы
сайлауда жеѓiске жеткеннен кейiн Г.Шрёдер
ГФР-дiѓ сыртћы саясатыныѓ стратегиялыћ
баѕыттары — жанжалдарѕа жол бермеу жќне
оларды бейбiт жолдармен реттеп отыру болып
табылады деп мќлiмдедi.

жүктеу/скачать 14,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: