Садыћов Т. С., т б. Дљниежљзi тарихы
жүктеу/скачать 14,18 Mb. Pdf көрінісі
|
дүниежүзі тарихы 11
| Сыртћы саясат. 1947 жылы Тљркия )зiне «Трумэн доктринасы»
шеѓберiнде ќскери к)мек — «Маршалл жоспары» бойынша эконо- микалыћ к)мек к)рсетiлуi туралы АЋШ-пен келiсiм жасасты. С)йтiп, Тљркия АЋШ сыртћы саясатыныѓ жетегiнде болып шыћты. Тљркия- ныѓ 1952 жылы НАТО-ѕа кiргенi жќне 1959 жылы тљрiк аумаѕында АЋШ-тыѓ ќскери базалар џстауына ћџћыћ берген ќскери ынтымаћ- тастыћ туралы американ-тљрiк келiсiмiнiѓ жасалѕаны осыныѓ дќлелi болды. Ћазiргi уаћытта «Бiрлескен ћорѕаныс жќне экономика сала- сындаѕы ынтымаћтастыћ» туралы 1980 жылѕы жќне «Сенiм меморан- думы» туралы 1982 жылѕы американ-тљрiк келiсiмi ќлi кљшiнде. 231 Тљркияныѓ Еуропалыћ Одаћ- пен )зара ћатынастары оныѓ сыртћы саясатыныѓ екiншi бiр ма- ѓызды баѕыты. ЕО-ѕа (Еуропалыћ Одаћћа) енуi туралы мќселе Тљр- кия љшiн экономикалыћ к)зћарас тџрѕысынан, сондай-аћ елдiѓ Еу- ропалыћ )ркениеттегi ел болуын таѓдау тџрѕысынан да принцип- тiк маѓызы бар. 1995 жылы Тљр- кия мен ЕО кеден одаѕы туралы Келiсiмге ћол ћойды. 2005 жыл- дан берi Тљркия ЕО-ѕа кiру туралы осы џйыммен келiсс)з жљргiзуде. Сарапшылардыѓ баѕалауынша, Тљркияныѓ ЕО-ѕа ћабылдануы туралы келiсс)здер 10—15 жыл уаћытћа созылатын к)рiнедi. Бџѕан ћоса Анкара 1985 жылы негiзi ћаланѕан Тљркия, Иран жќне Пќкстан арасындаѕы экономикалыћ, техникалыћ жќне мќдени ынтымаћтастыћ маћсаттары љшiн экономикалыћ ынтымаћтастыћтыѓ аймаћтыћ џйымы- ныѓ мљшесi болып табылады. Бљгiнде бџл џйымѕа Азияныѓ 10 мем- лекетi, оныѓ iшiнде Ћазаћстан да енген. Тљркия Ћазаћстанныѓ тќуелсiздiгiн таныѕан дљниежљзiндегi тџѓѕыш мемлекет. Сол кезден бастап екi мемлекет арасында саяси, экономика- лыћ, бiлiм жќне мќдениет салаларындаѕы ћатынастарды дамытуѕа баѕыт- талѕан 80-нен астам келiсiмдер мен хаттамаларѕа ћол ћойылды. Екi елдiѓ арасындаѕы экономикалыћ )зара ќрекеттестiктiѓ ћџћыћтыћ шеѓберлерi «Сауда-экономикалыћ ынтымаћтастыћ туралы», «;зара жќрдемдесу жќне инвестицияларды ћорѕау туралы», «Табыс- тарѕа салынатын салыћтарѕа ћатысты ћосарлы салыћ салуѕа жол бермеу туралы», т.б. шарттармен ресiмделген. Тљркия Ћазаћстанныѓ маѓызды сауда серiктесi болып табылады. Екi елдiѓ арасындаѕы тауар айналысыныѓ к)лемi љздiксiз )сiп келедi. Егер ол 1993 жылы 30 млн долларды ћџраса, 2008 жылы 2,875 млрд доллардан астам сомаѕа жеттi. Екi елдiѓ арасындаѕы бiлiм беру саласындаѕы байланыстар да жемiстi болып табылады. Тљркия Иасауи атындаѕы Халыћаралыћ ћазаћ-тљрiк университетiне ћолдау жасау мен дамытуѕа белсене ћатысуда. Ћазаћ-тљрiк ћатынастары ќскери жќне ќскери-техникалыћ салаларда да ћызу ћарћынмен дамып келедi. Ћазаћстандыћтар Тљркияныѓ жоѕары ќскери оћу орындарында оћып жатыр. 2003 жылы мамыр айында Тљрiк Республикасына жасаѕан ресми сапары кезiнде Ћазаћстан Республикасыныѓ Президентi Н. Ќ. На- зарбаев ортаћ тарихи, мќдени мџрасы бар екi халыћтыѓ сенiм мен )зара ћџрметке негiзделген ћарым-ћатынастары с)з жоћ екi ел экономи- касыныѓ одан ќрi дамуына оѓды ыћпал ететiнiн, аймаћтыћ жќне жүктеу/скачать 14,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|