Садыћов Т. С., т б. Дљниежљзi тарихы
жүктеу/скачать 14,18 Mb. Pdf көрінісі
|
дүниежүзі тарихы 11
| мќдениетiне ћажеттi кадрлар даярлады. КСРО Кубадан дљниежљзiлiк
кепiлдiк баѕалардан артыћ баѕаѕа ћант, цитрус )нiмдерiн, темекi сатып алатын болды. Куба экспортыныѓ 2/3-i КСРО-ныѓ љлесiне тиетiн. Осы к)мектiѓ жќне кубалыћтардыѓ )здерiнiѓ ћажырлы еѓбегiнiѓ нќтиже- сiнде жекелеген экономикалыћ к)рсеткiштер )сiп отырды. Электр энергиясын )ндiру, болат балћыту, мќшине жасау ћарћынды дамыды. Куба ќлеуметтiк жќне мќдени салаларда: жџмыссыздыћты жоюда, тџрѕын љй ћџрылысында, пќтер аћыны азайтуда, жалпыѕа бiрдей тегiн жќне мiндеттi 6 жылдыћ бiлiм беруде, Ѕылым академиясын ћџруда, тегiн денсаулыћ саћтау iсiнде, )мiрдiѓ орташа џзаћтыѕын 74 жасћа дейiн џзартуда, балалар )лiмiн азайтуда елеулi табыстарѕа жеттi. Алайда Куба экономиканы дамытуда бџрынѕысынша ћиын- шылыћтарды бастан кешуде. Ќмiршiл-ќкiмшiлiк басћару жљйесiнiѓ кемшiлiктерi ендi теѓгермешiлiк, шаруашылыћтаѕы берекесiздiк, жемћорлыћ, џрлыћ пен саудагерлiк туѕызды. Елдiѓ басшылыѕы ћалыптасћан жаѕдайдан шыѕу жолдарын табуѕа тырысты. 70- жылдарда шаруашылыћ есеп элементтерiмен бiрге халыћ шаруа- шылыѕын жоспарлау енгiзiлдi. 1987 жылдан бастап еѓбек тќртiбiн кљшейтуге баса назар аударылатын болды, басћару аппараты ћысћар- тылды. Алайда осындай шараларѕа ћарамастан 80-жылдардыѓ cоѓы — 90-жылдардыѓ бiрiншi жартысында )ндiрiстiѓ )су ћарћыны, жалпы iшкi )нiм т)мендедi, ћант )ндiру ћысћарды, карточка жљйесi саћталды. КСРО-ныѓ ыдырауы Куба љшiн ерекше ауыр болды. 90-жылдарда Куба социализм орнатудыѓ кеѓестiк љлгiсi тќжiрибесiнен алшаћтады. Экономиканы бейтараптандырылѕан тљрде басћарудан бас тарта отырып, Куба басшылыѕы нарыћтыћ реформаларды млшерлеп жљргiзуге бет бџрды. Мемлекеттiк кќсiпорындардыѓ шаруашылыћ дербестiгiн арттыру, сыртћы экономикалыћ ћызметтi либералдандыру, шетелдiк ћаржы салымдарын демеп отыру ж)нiндегi шаралар жљзеге асырылды. Ком- мерциялыћ банк ћџрылымдарыныѓ жљйесiн ћџру арћылы џлттыћ 255 банк жљйесiн жаѓѕырту жљрiп жатты. Ауыл шаруашылыѕыныѓ мемлекеттiк секторын кооперациялау, ауыл шаруашылыѕы нарыѕын ашу, жекелей еѓбек етуге рџћсат ету, ћаржы жќне салыћ жљйесiн реформалау, бiрлескен кќсiпорындардыѓ ћызметiн демеп отыру, еркiн экономикалыћ аймаћтар мен )неркќсiп парктерiн ћџру — осылардыѓ бќрi елдiѓ экономикасындаѕы даѕдарыстыѓ еѓ ауыр кезеѓiнен )туге мљмкiндiк бердi. Жалпы iшкi 'нiмнiѓ )суi 1996 жылы 7,8% болды. Бiраћ бџл табыс ќлi баянды болѕан жоћ: 1998 жылы жалпы iшкi )нiмнiѓ )сiмi 1 %-ѕа дейiн кемiдi, жџмыссыздыћ к)бейдi. «Социалистiк негiздердiѓ ќлсiреу ћаупi салдарынан» елдегi экономикалыћ ћайта ћџрылыстардыѓ ћарћыны баяулады. Ћайта ћџрулардыѓ нќтижесiнде ћоѕамныѓ ќлеуметтiк жiктерге б)лiнуiнiѓ белеѓ алып бара жатћанына алаѓдаѕан )кiмет орындары жеке еѓбек ћызметiне жќне џсаћ кќсiпкерлiкке шектеулер ћойып, салыћтарды к)бейттi. 2006 жылѕы шiлденiѓ соѓында 80 жастаѕы Ф.Кастро жљрегiне хирургиялыћ операция жасатты. Елдi 47 жыл бойына басћарѕан ол Куба Коммунистiк партиясы Орталыћ Комитетiнiѓ Бiрiншi хатшысы, Мемлекеттiк Кеѓестiѓ т)раѕасы жќне Жоѕарѕы Бас ћолбасшы ћызмет )кiлдiктерiн 75 жастаѕы iнiсi Раульге тапсырды. Ћазiргi Куба компартиясы басшылыѕыныѓ iшiнде љш аѕым бар екенi байћалады. Бџлар: ћатал баѕытты жалѕастыра берудi жаћтау- шылар; нарыћтыћ реформаларды жаћтап ћимыл жасаушы, бiраћ жүктеу/скачать 14,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|