Есептер шығару:
Иррационал теңдеулерді шешіңіздер.
1) 2)
3) 4)
5)
Теңдеулер жүйесін шешіңіз:
√ x 3y 1 2,
√ 2x y 2 7 y 6.
√ x y 5 3,
√x y 5 11 2x.
Көрсеткіштік теңдеулер және олардың жүйелерін шешу
Анықтама: Айнымалысы дәреже көрсеткішінде болатын теңдеуді көрсеткіштік теңдеу деп атайды.
Көрсеткіштік теңдеудің қарапайым түрі : a^х = b
Мұндағы a > 0 , a ≠ 1 және b < 0 немесе b=0 ,болғанда теңдеудің түбірі болмайды.
Көрсеткіштік теңдеу екі тәсілмен шығарылады:
І . теңдеуді бірдей негізге келтіру
ІІ .теңдеуге жаңа айнымалы енгізу тәсілі
Бірдей негізге келтіру тәсілімен көрсеткіштік теңдеулерді шығару үшін мынадай алгортмдер қолданылады.
Теңдеудің екі жағын бірдей негізге келтіреміз
Теңдеу бірдей негізге келтірілгеннен кейін олардың сол және оң жақ бөлігіндегі дәреже көрсеткіштерін теңестіріп, алгебралық теңдеу аламыз
Осы алгебралық теңдеуді шешеміз
Табылған түбірлерді берілген теңдеудегі айнымалының орнына апарып қойып тексереміз.
Тексеру нәтижесіне қарап берілген теңдеудің жауабын жазамыз
1-мысал.
8^х = 64 теңдеуді шешейік. Тексеру:
2^3x = 2^6 82 = 64
3x = 6 64=64
х = 2 жауабы : 2
ІІ. Жаңа айнымалы енгізу тәсілі
Көрсеткіштік теңдеулерді жаңа айнымалы енгізу тәсілімен шығарғанда , төмендегідей алгоритм қолданылады.
Айнымалыларды жаңа айнымалымен ауыстырып алгебралық
теңдеу аламыз
2.Осы алгебралық теңдеуді шешеміз
3.Алгебралық теңдеудің табылған түбірлерін алмастырылған
теңдікке қойып ,алғашқы айнымалының мәндерін анықтаймыз.
4.Табылған мәндерді берілген теңдеудегі айнымалының орнына қойып тексереміз.
5.Берілген теңдеудің жауабын жазамыз
Достарыңызбен бөлісу: |