«Сала экономикасы және өндірісті ұйымдастыру»


Негізгі қорларды пайдалануды сипаттайтын көрсеткіштер



бет13/60
Дата15.06.2023
өлшемі288,26 Kb.
#101622
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   60
5. Негізгі қорларды пайдалануды сипаттайтын көрсеткіштер
Көрсеткіштердің екі түрі бар:

  1. Жалпылама сипаттама беретін:

  • Қор қайтарылымдылығы – негізгі қордың әр бірлігінен шығарылатын өнім көлемі.



  • Қор сыйымдылығы – өнімнің бірлігіне жұмсалатын негізгі қор мөлшері.



  • Қорлармен қарулану деңгейі – бір адамға саналған негізгі қор құны.


Аорт.т. – өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың орташа тізімдік саны.
Сапалық көрсеткіштер – негізгі қорлардың сапасын сипаттайды:
Жаңару коэффициенті = Қенг/Қж.бас.; ҚКж.бас – жыл басындағы НӨҚ құны
Шығу коэффициенті =ҚКшығ /Қж.аяғ; Қж.аяғ – жыл аяғындағы НӨҚ құны
Тозу коэффициенті – жоғарыда формуласы көрсетілген
Негізгі қорлардың өсім коэффициенті = (Кенг – Кшығ)/Қж.аяғ
Негізгі қорлардың жарамдылық коэффициенті = (Қбаст – тозу құны)/Қбаст
2. Негізгі қорларды жеке қолданылуын сипаттайтын көрсеткіштер жабдықтардың немесе өндірістік ғимараттардың жеке топтарын қолдану тиімділігін сипаттайды.
Жабдықты интенсивті пайдалану коэффициенті = Өі.ж./Өпаспорт (өнімділігіне қарай)
Жабдықты экстенсивті пайдалану коэффициенті = Ті.ж./Тнәт (уақытына қарай)
Жабдықты интегральды пайдалану коэффициенті = Ки*Кэ (қуатына қарай)
Нәтижелі уақыт қоры:
Экономикалық есептеулерде 3 түрлі уақыт қоры қолданылады:

  1. Күнтізбелі уақыт қоры:Tk=365

  2. Номинальды уақыт қоры – заң бойынша белгіленген уақыт қоры:

Тнк-(Мейрамдар+Демалыс күндер)

  1. Нәтижелі уақыт қоры – пайдалы жұмыс істеу уақыты:

Тэффк-(Мейрамдар+Демалыстар)-Ткүрд.жөндеу

Ауданның 1 шаршы метрінен алынатын өнім = ТӨ/S


Сменалық коэффициент = Жұмыс істелінген станко-сменалардың саны/қойылған жабдық саны
Жабдықты тиеу коэффициенті = жоспарды орындауға қажет уақыт қоры/нәтижелі уақыт қоры
Жабдықты күрделі жөндеуден өткізуге кеткен шығындардың экономикалық тиімділігі:
Эк.ж. = Бжаңа – (Шк.ж. + Үқ*Т)
мұндағы Бжаңа— жаңа машинаның бағасы (қайта есептелінген құны); Шк.ж. — берілген машинаны күрделі жөндеуден өткізу шығындары; Үқ — жаңа және ескі машинаны қолданудан түсетін шығын үнемі; Т — жөндеуаралық мерзім (жыл).



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   60




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет