Зерттеу объектісі:Адам өлтіргені үшін жауапкершілікті реттейтін қылмыстық-құқықтық нормаларды заңнамалық бекітумен және іс жүзінде жүзеге асырумен байланысты қоғамдық қатынастардың жиынтығы болып табылады.
Зерттеу пәні:Тікелей ауырлататын мән-жайлармен кісі өлтіру үшін жауаптылықты реттейтін қылмыстық-құқықтық нормалар болып табылады.
Зерттеу міндеттері: 1. Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасындағы кісі өлтіру түсінігі мен түрлерін қарастыру;
2.Ауырлататын мән-жайлардағы кісі өлтірудің қылмыстық-құқықтық сипаттамасын талдау;
3. Адам өлтіруне бағытталған қылмыстың қылмыс құрамының обьективтік жағының белгілері;
4.Адам өлтіруне бағытталған қылмысының қылмыс құрамының субьект жағының белгілері;
5.Адам өлтіруне бағытталған қылмысының қылмыс құрамының субьективті жағының белгілері.
Зерттеу құрылымы: Жұмыс кіріспеден, екі тараудан және қорытындыдан тұратын курстық жұмыстың құрылымының қысқаша сипаттамасы берілген.
1-тарау.Адам өлтіруне бағытталған қылмысының қылмыстық құқықтық сипаттамасы 1.1.Қылмыстық заңда көзделген aдам өлтіруне бағытталған қылмысының ұғымы
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде адам өлтірудің әр алуан түрлері өмірге қарсы қылмыстар (ҚР ҚК 96-102-баптары), сондай-ақ абайсызда адам өліміне әкеп соғу (101-бап) және өзін-өзі өлтіруге итермелеу (б. 102 Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексi).
Бұл қылмыстар адамның ең маңызды табиғи құқықтарын – өмір сүру құқығын қорғаумен айналысатынына байланысты бірінші орынға қойылады. Адамның өмір сүру құқығы әртүрлі халықаралық актілермен бекітілген, мысалы, 1966 жылғы 16 желтоқсандағы «Азаматтық және саяси құқықтар туралы» халықаралық пакт, 1950 жылғы 4 қарашадағы «Адам құқықтары мен негізгі бостандықтарын қорғау туралы» конвенция, ҚР Конституциясының 15-бабында бекітілген.
Өмірге қарсы қылмыстарды бірінші орынға қою да әрбір адамның мемлекет үшін өмірінің құндылығын көрсетеді. Салыстырмалы түрде айтсақ, кеңестік қылмыстық кодекстер «революциялық жетістіктер» мен «ұлттық шаруашылықты» бірінші орынға қойды.
Өмірге қарсы қылмыстардың барлығын олардың әрқайсысының объектісі адам өмірі болып табылатындығы біріктіреді.
Қылмыстың объектісі ретіндегі өмір сапалық немесе сандық бағалауға жатпайды. Барлық адамдарды олардың өміріне қылмыстық қол сұғушылықтан бірдей қорғау қылмыстық құқықтың ең маңызды қағидасы болып табылады. Жәбірленушінің жасы, денсаулық жағдайы, оның «әлеуметтік маңызы», нәсілі, ұлты, азаматтығының болуы немесе болмауы және т.б. маңызды емес.
Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасы үмітсіз науқасты тіпті оның келісімімен немесе өтінішімен өмірден айыруға (эвтаназия) жол бермейді. Бұл объектінің эквиваленттілігі, неліктен қателікпен басқа біреудің өліміне әкеліп соқтыру «объектідегі қате» болып саналмайтынын және әрекетті аяқталған кісі өлтіру ретінде саралауға әсер етпейтінін түсіндіреді. Арнайы нормаларда жекелеген санаттағы адамдарды өлтіргені үшін жауапкершіліктің жоғарылауы жәбірленушінің өмірінің құндылығының жоғарылауымен емес, сонымен бір мезгілде басқа қол сұғушылық объектісінің болуымен немесе кінәні ауырлататын қосымша зардаптардың болуымен байланысты.
Адам өмірі келесі аспектілерде түсініледі:
а) биологиялық аспект – адам өмірі өз мәні бойынша үнемі өзін-өзі жаңартудан, осы денелердің құрамдас бөліктерінен және ағзаның маңызды қызметтерін орындаудан тұратын белок денелерінің тіршілік ету тәсілі;
б) психологиялық аспект – адам өмірі – адамның психикасын құрайтын психикалық процестер, психикалық жай-күй, жалпы психикалық қасиеттер сияқты элементтердің, сонымен қатар психикалық құбылыстар мен психологиялық факторлардың жиынтығы. Кісі өлтірумен қатар жүретін психологиялық түсініктерге анықтама беру: зорлық-зомбылық, агрессия, қатыгездік;
в) әлеуметтік аспект – адам өмірі қоғам мен жеке тұлғаның өзара әрекеті, кісі өлтіру кезінде әлеуметтік детерминанттарды ескере отырып нақты әлеуметтік көзқарастардың қалыптасуы;
г) қылмыстық-құқықтық аспект қылмыстық-құқықтық қорғау объектісі ретінде басқа адамның өмірін қарастырады.